Mấy ngày qua, nông dân Nguyễn Văn Buôi, 55 tuổi, ở xã Tân Phước Hưng, huyện Phụng Hiệp, rất lo lắng vì giá mía sụt giảm nhanh, nhưng thương lái vẫn kỳ kèo chưa chịu thu mua.
Nông dân Hậu giang thu hoạch mía. Ảnh: An Bình
"Hôm giữa tháng 10, thương lái đến tận ruộng đặc cọc mua mía chục (làm nước giải khát) với giá 2.300-2.500 đồng nhưng nay chỉ còn 1.100-1.200 đồng mỗi kg. Trong khi đó, một số thương lái mua mía nguyên liệu để bán cho nhà máy đường ở Trà Vinh cũng từ 900-1.000 đồng mỗi kg, tùy chữ đường (chỉ số xác định chất lượng mía)", ông Buôi nói, cho biết gia đình còn 0,5 ha mía chưa thu hoạch, năng suất khoảng 60 tấn. Với giá hiện tại, mỗi tấn mía ông mất lãi hơn một triệu đồng.
Nhiều nông dân ở huyện Phụng Hiệp phản ánh, đối với những ruộng mía đã đặt cọc với giá cao trước đây, thương lái kỳ kèo yêu cầu giảm giá mới thu hoạch còn không họ bỏ tiền cọc (10-20 triệu cho sản lượng 50-100 tấn). Một số trường hợp, lái cho người vào ruộng mía của dân thu hoạch một phần rồi bỏ ngang. Sau đó các ruộng mía này khó có người mua, buộc lòng nông dân phải giảm giá.
Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng Phòng nông nghiệp huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, cho biết niên vụ 2024, địa phương còn 3.100 ha đất trồng mía (giảm gần 3 lần so với 4 năm trước), lớn nhất miền Tây.
"Hiện địa phương còn gần 1.000 ha mía chưa thu hoạch, giá đang sụt giảm mạnh, bà con mất lãi lớn", ông Tuấn nói và cho biết thương lái đồng loạt ép xuống nhân việc nhà máy đường tại Phụng Hiệp (lớn nhất miền Tây) với công suất 2.500 tấn mỗi ngày tạm ngưng hoạt động niên vụ 2023-2024, từ ngày 25/10.
Vùng mía nguyên liệu tại huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang. Ảnh: An Bình
Tỉnh Hậu Giang những năm 2010-2011 có diện tích mía nhiều nhất miền Tây với 15.000-16.000 ha, tập trung chủ yếu tại huyện Phụng Hiệp và TP Vị Thanh. Tỉnh có 3 nhà máy đường lớn hoạt động lúc cao điểm tại TX Long Mỹ, TP Vị Thanh và TP Ngã Bảy.
Những năm sau đó, giá mía thấp, nông dân thu nhập bấp bênh, diện tích cây trồng này giảm dần. Hiện cả ba nhà máy đường này đều ngưng hoạt động vì thiếu hụt nguyên liệu.
Miền Tây có hơn 50.000 ha đất trồng mía vào năm 2010, nay chỉ còn khoảng 15.000-16.000 ha trồng loại cây này. Toàn vùng từ chỗ có 10 nhà máy đường hoạt động, đến nay chỉ còn 2 nhà máy ở Trà Vinh và Sóc Trăng.
An Bình