Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang có chuyến thăm Paris và sẽ tham dự các sự kiện nhân Ngày Bastille với người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron tại đây. Nhưng thậm chí ở nơi cách xa quê nhà hơn 6.000 km, Trump vẫn không thể thoát khỏi những ồn ào liên quan đến thông tin Donald Trump Jr, con trai ông, hồi năm ngoái gặp mặt một luật sư người Nga tên Natalia Veselnitskaya. Bà này được cho là có quan hệ với Điện Kremlin và nắm giữ thông tin gây bất lợi cho ứng viên Hillary Clinton trong cuộc đua vào Nhà Trắng, theo New Yorker.
Nỗi lo xáo trộn
Chiều ngày 12/7, Chuck Grassley, lãnh đạo Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ, thông báo ông và bà Dianne Feinstein, thành viên đảng Dân chủ thuộc ủy ban trên, đã thống nhất triệu tập Paul Manafort, cựu quản lý chiến dịch tranh cử của ông Trump, để điều trần công khai vào tuần tới.
"Ông ấy có mặt tại cuộc gặp mà tất cả chúng ta đều được nghe qua", Grassley nói, đề cập tới việc Manafort cùng Trump Jr và Jared Kushner, con rể Tổng thống Mỹ, gặp mặt luật sư Nga Veselnitskaya vào ngày 9/6/2016.
Ở những nơi khác trên Đồi Capitol, thượng nghị sĩ Cộng hòa bang Bắc Carolina Lindsey Graham, đã thúc giục Christopher Wray, ứng viên cho vị trí giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) thay thế ông James Comey, lên tiếng về việc Trump Jr đáng nhẽ nên thông báo với FBI chuyện được phía Nga đề nghị cung cấp thông tin.
Wray làm theo, dù không chính xác đến từng từ ngữ như Graham yêu cầu. "Mọi mối đe dọa hay nỗ lực nhằm can thiệp các cuộc bầu cử của chúng ta từ bất kỳ quốc gia hay nhân tố phi chính phủ nào đều là thứ mà FBI muốn biết", ông quả quyết.
Một điều chắc chắn là đến giờ vẫn chưa có dấu hiệu nào ở Washington cho thấy người Cộng hòa muốn xa rời Tổng thống Trump, cây bút John Cassidy từ New Yorker nhận định. Một số thành viên đảng Cộng hòa ở quốc hội có thể mong muốn Phó tổng thống Mike Pence thay thế ông Trump nhưng như vậy thực sự không đủ để đánh bại những tiếng nói cốt lõi ủng hộ Tổng thống Mỹ.
Tuy nhiên, các email ông Trump Jr công bố hôm 11/7 đã kích động những phản ứng khác biệt hoàn toàn so với những sự kiện liên quan đến nghi vấn Nga can thiệp bầu cử Mỹ trước đây. Trong cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình Fox News tối cùng ngày, hạ nghị sĩ Cộng hòa Trey Gowdy than thở rằng đội ngũ thân cận bên cạnh Tổng thống Trump đã cố tình "mất trí nhớ" về các lần trao đổi, thảo luận với những người có liên hệ với Nga.
"Những tiết lộ mới xuất hiện nhỏ giọt đang làm suy giảm uy tín của chính quyền", ông nhấn mạnh, khiến người dẫn chương trình Martha MacCallum bất ngờ.
Thực tế, những người Cộng hòa như Gowdy không bức xúc về việc con trai, con rể và cựu quản lý chiến dịch của ông Trump nắm lấy cơ hội đánh bại đối thủ Clinton. Thay vào đó, họ chán nản vì Nhà Trắng không thể đưa ra một câu chuyện về Nga đủ thuyết phục để các chính trị gia Cộng hòa có thể công khai bảo vệ chính quyền mà không lo sợ bị New York Times hay Washington Post "bóc mẽ", Cassidy đánh giá. Nói cách khác, bên trong đảng Cộng hòa đang diễn ra một cuộc khủng hoảng niềm tin dành cho chính quyền và đây chính xác là miêu tả chân thực nhất về cuộc sống bên trong Nhà Trắng kể từ khi lùm xùm liên quan đến Trump Jr được hé lộ.
Luật sư Nga bác có tin về bà Clinton khi gặp con trai Trump.
Tiềm ẩn nguy hiểm
Ngay từ những ngày đầu, Nhà Trắng của Trump đã bị miêu tả là một bộ máy chia rẽ và hỗn loạn. Nhưng thời gian gần đây, mọi thứ dường như trở nên trầm trọng hơn.
Politico ghi: "Một cố vấn cho ông Trump nói Nhà Trắng 'về cơ bản đang bất lực' bởi hành động diễn ra trong một chiến dịch 'không theo bất kỳ quy tắc nào' với rất ít luật lệ. Người này khẳng định ông đã trao đổi với một số nhân viên Nhà Trắng vào hôm 11/7 và 'không ai biết gì về những cuộc họp của ông Trump Jr'".
Thời điểm Trump Jr công bố các email liên quan đến cuộc gặp giữa ông với luật sư Nga để chứng minh cho sự minh bạch của mình, Nhà Trắng rõ ràng đã thất bại trong việc bảo vệ con trai Tổng thống Mỹ. Chỉ cho đến sáng 12/7, sau khi Trump Jr xuất hiện trong cuộc phỏng vấn trên kênh Fox News, ông Donald Trump mới bắt đầu lên tiếng.
Tổng thống Mỹ miêu tả con trai là người "cởi mở, minh bạch và vô tội" trong thông điệp đăng trên mạng xã hội Twitter ngày 12/7. Ảnh chụp màn hình.
"Con trai Donald của tôi đã làm tốt tối qua. Nó cởi mở, minh bạch và vô tội. Đây là cuộc săn phù thủy lớn nhất lịch sử chính trị", Tổng thống Mỹ viết trên mạng xã hội Twitter. Cụm từ "săn phù thủy" ý chỉ hành động bới lông tìm vết để bôi nhọ người khác.
Theo Politico, Trump tuần qua "có lịch trình làm việc tương đối nhẹ". Ông dành nó để xem TV và giận dữ trước các bản tin. Nhưng mặt khác, Tổng thống Mỹ còn đang "mất kiên nhẫn với Marc E. Kasowitz, luật sư lâu năm, người dẫn dắt đội ngũ luật sư riêng đại diện cho ông", New York Times đưa tin. Tổng thống "thất vọng với những chiến lược mà ông Kasowitz đưa ra".
Câu chuyện New York Times đăng tải còn cho thấy một bước phát triển tiềm ẩn nguy hiểm đối với ông Trump: "Sự căng thẳng ở cả hai phía. Ông Kasowitz cùng những đồng nghiệp đang cảm thấy thất vọng sâu sắc về Tổng thống". Và cảm nghĩ của các luật sư về Kushner có lẽ còn "vượt quá cả nỗi thất vọng".
"Luật sư của Tổng thống coi ông Kushner như một chướng ngại vật và là một nhân viên tự do chỉ lo bảo vệ bản thân hơn bảo vệ bố vợ mình", tờ báo viết. "Các luật sư đang bảo với nhau rằng họ không thể làm việc theo cách này, làm dấy lên đồn đoán ông Kasowitz có thể từ chức".
Chắc chắn việc một cố vấn lâu năm từ chức sẽ là đòn giáng mạnh vào uy tín của Tổng thống Trump, giới chuyên gia nhận định. Cũng trong ngày 12/7, Washington Post đưa tin Kushner, Ivanka Trump, con gái ông Trump, và đệ nhất phu nhân Melania Trump đã "âm thầm thúc giục Tổng thống Mỹ cải tổ bộ máy, đặc biệt nhấn mạnh việc thay thế chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus".
Theo báo này, các thành viên gia đình Tổng thống Mỹ "cực kỳ lo âu" trước tình trạng thông tin mật bị rò rỉ cho báo giới mà chính quyền gặp phải suốt 6 tháng qua, từ khi ông Trump lên nắm quyền. Họ rõ ràng coi ông Priebus, cựu lãnh đạo Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, là người phải chịu trách nhiệm, dù gián tiếp hay trực tiếp.
Sau khi Washington Post đăng tin, một phát ngôn viên Nhà Trắng đã phủ nhận, khẳng định "Jared và Ivanka đang tập trung làm việc với ông Reince cùng đội ngũ để hoàn thiện chương trình nghị sự của Tổng thống và không hề gây sức ép thay đổi nhân sự".
Mong muốn "chấm dứt tất cả" những ồn ào từ Tổng thống Mỹ, gia đình ông và các thành viên Cộng hòa cũng như hành động của họ là minh chứng rõ nét nhất cho thấy chính quyền Trump đang đứng trên bờ vực tê liệt, Cassidy bình luận. "Hiện vẫn tồn tại những nghi ngờ về việc liệu thay đổi nhân sự hay luật sư có tạo ra khác biệt hay không. Nhưng các sự việc xảy ra gần đây có thể xác nhận một điều: mối quan hệ giữa Nga với Trump là câu chuyện không thể né tránh", Cassidy nói.
Vũ Hoàng