Trí tuệ nhân tạo tạo sinh "Generative AI" được cho là chủ đề bùng nổ nhất trong thế giới việc làm năm vừa qua. Tuy nhiên, hóa ra cú nổ không mấy vang dội như nhiều người tưởng. Năm 2023 kết thúc với nhiều vỡ lẽ đối với các lãnh đạo doanh nghiệp - những người nhận ra rằng họ vẫn khó nắm bắt được khi nào thì nên sử dụng AI, sử dụng như thế nào, hay thậm chí liệu họ đã sẵn sàng với AI hay chưa?
Vậy điều gì sẽ đến trong năm 2024? Liệu trí tuệ nhân tạo có "đánh cắp" việc làm của chúng ta?
Công ty tư vấn công nghệ Assess Partnership nhận định rằng tình trạng sa thải hàng loạt vì ứng dụng công nghệ AI sẽ tạm dừng trong năm 2024. Dù vậy, người lao động không thể thở phào nhẹ nhõm vì vẫn còn nhiều áp lực. Trước mắt, lập trình viên, chuyên viên phân tích tài chính, người cung cấp dịch vụ khách hàng và thiết kế đồ họa sẽ là những ngành nghề bị ảnh hưởng lớn nhất do sự trỗi dậy của AI.
Ngược lại, các nghề nghiệp mang tính chất lao động phổ thông và kỹ thuật thô sơ như làm vườn, thợ sửa chữa, thợ nề, lao động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe sẽ ít bị ảnh hưởng hơn. Nói cách khác, tác động của AI đối với các đối tượng lao động là không đồng đều. Dĩ nhiên, những người lao động nào biết nắm bắt và có kế hoạch thích ứng với công nghệ AI sẽ dễ thăng tiến hơn khi AI tạo sinh ngày càng trở nên phổ biến.
Nói thêm về AI tạo sinh "Generative AI", đây là một loại trí thông minh nhân tạo tập trung vào việc tạo ra nội dung dữ liệu mới dựa trên dữ liệu hiện có. Đồng thời nó cũng là một phần ứng dụng của lĩnh vực máy học "Machine Learning". Tương tự như các trí tuệ nhân tạo khác, AI tạo sinh sẽ học cách thực hiện các hành động được yêu cầu nhờ vào các dữ liệu đã thu được trong quá khứ.
Thay vì chỉ đơn giản là phân loại hoặc xác định dữ liệu như các AI phổ biến khác, AI tạo sinh sẽ tạo ra nội dung hoàn toàn mới từ văn bản, hình ảnh, thậm chí cả mã máy tính dựa trên quá trình đào tạo. Do đó, trong tương lai, công nghệ này sẽ tạo nên nghề thực hành AI "AI Practitioner" - là người phụ trách vận hành và tận dụng AI một cách hợp lý nhất cho từng lĩnh vực của tổ chức hay doanh nghiệp. Một con đường khác để người lao động chung sống cùng AI là mở rộng kỹ năng của bản thân một cách toàn diện hơn.
Các nhà phân tích dự đoán rằng AI tạo sinh trong tương lai sẽ ảnh hưởng đến cả chính trị vì khả năng Trend AI sẽ tạo nội dung giả "fake content" không giới hạn và lan truyền thông tin sai sự thật, làm xói mòn niềm tin vào các quy trình liên quan chính trị, đồng thời đe dọa can thiệp vào quy trình bầu cử. Sử dụng AI ở thời điểm này sẽ tác động đến sự tin cậy. Nói chung, AI tạo sinh vẫn còn rất mới mẻ và cần thêm thời gian để len lỏi vào môi trường việc làm của chúng ta.
Nhìn vào thực tại, vấn đề việc làm đã trở nên toàn cầu hóa hơn nhiều trong năm 2023 và đang xuất hiện rất nhiều nhà tuyển dụng quốc tế. Theo khảo sát của IDC Group, cứ 10 doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Singapore thì có hơn ba doanh nghiệp sử dụng phần mềm quản lý Employer of Record để quản trị đội ngũ làm việc từ xa. Xu hướng này đang ngày càng mạnh mẽ hơn trong năm 2024, đó cũng chính là điều kiện cho du lịch kết hợp công tác phát triển.
Những người lao động trong lĩnh vực thông tin và truyền thông, thương mại bán lẻ và giáo dục có nhiều khả năng sẽ quay trở lại công tác và du lịch nhất. Quả thực, lĩnh vực này có nhiều công việc với thu nhập hấp dẫn trong tương lai. Trên thực tế, các kỹ sư máy học "Machine Learning" và nhà khoa học dữ liệu đã giữ vị trí cao trong danh sách những công việc tốt nhất trong nhiều năm.
Theo tôi, có sáu công việc ứng dụng AI đáng khao khát nhất năm 2024:
Đầu tiên là Kỹ sư Trí tuệ Nhân tạo (AI Engineer): những chuyên gia này sử dụng AI và kỹ thuật Máy học để phát triển các ứng dụng và hệ thống giúp các tổ chức hoạt động hiệu quả hơn. Kỹ sư AI tập trung vào phát triển công cụ, hệ thống và quy trình cho phép sử dụng AI giải quyết các vấn đề thực tế. Nhờ thuật toán được huấn luyện từ dữ liệu, họ giúp giảm chi phí, tăng năng suất, và đưa ra các khuyến nghị kinh doanh.
Thứ hai là Kỹ sư Máy học (Machine Learning Engineer): Chuyên gia nghiên cứu, xây dựng, và thiết kế AI. Họ chịu trách nhiệm về Máy học, duy trì và cải thiện các hệ thống AI hiện có. Kỹ sư Máy học thường là người liên lạc với các nhà khoa học dữ liệu và phát triển mô hình, thực hiện các thử nghiệm, kiểm tra, phân tích thống kê và phát triển hệ thống Máy học.
Thứ ba là Kỹ sư Dữ liệu (Data Engineer): Họ xây dựng hệ thống thu thập, quản lý, và chuyển đổi dữ liệu thành thông tin có thể sử dụng được. Họ tạo điều kiện cho việc đánh giá và tối ưu hóa hiệu suất thông qua việc làm cho dữ liệu dễ dàng truy cập. Lĩnh vực này có ứng dụng trong hầu hết các ngành nghề.
Thứ tư là Kỹ sư Robot: Họ phát triển các ứng dụng robot cho nhiều ngành công nghiệp từ ô tô, sản xuất, quốc phòng đến y học. Kỹ sư robot có thể thiết kế sản phẩm mới, lắp ráp nguyên mẫu để thử nghiệm và giám sát robot khi chúng được sản xuất.
Thứ năm là Kỹ sư Phần mềm: Họ phát triển phần mềm cho máy tính, sử dụng ngôn ngữ lập trình để tạo ra từ trò chơi máy tính đến hệ thống điều khiển mạng. Họ cũng kiểm tra, cải thiện và bảo trì phần mềm đã được phát triển.
Cuối cùng là Nhà khoa học Dữ liệu: Họ định rõ câu hỏi mà tổ chức cần đặt và tìm kiếm câu trả lời bằng cách sử dụng dữ liệu. Họ thường phát triển mô hình dự đoán, lý thuyết hóa và dự báo kết quả để cải thiện chất lượng dữ liệu hoặc sản phẩm, thường sử dụng kỹ thuật Máy học để đạt được điều này.
Rõ ràng, công nghệ AI phát triển sẽ kéo theo nhiều thách thức cho con người trong việc cạnh tranh việc làm, tuy nhiên nó cũng mở ra nhiều cơ hội mới, công việc mới cho những người nhanh nhạy, biết năm bắt thời cơ. Tóm lại, thành hay bại vẫn tùy thuộc vào bản thân mỗi người.
Nghĩa Kiều
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.