Hiện tượng sét Catatumbo trên hồ Maracaibo. Video: AFP
Những tia sét đang nối đuôi nhau "xé toạc" màn đêm trên cửa sông Catatumbo chảy vào hồ Maracaibo rộng 13.210 km2 ở Venezuela. Giữ kỷ lục Guinness là nơi có lượng tia sét tập trung cao nhất trên Trái Đất, hồ Maracaibo nhận được trung bình 233 tia sét trên mỗi km2 hàng năm, tương đương hàng nghìn tia sét trên cả hồ mỗi đêm.
Hiện tượng được gọi là sét Catatumbo xảy ra rất nhất quán: xuất hiện khoảng 300 đêm mỗi năm, tập trung chủ yếu tại một khu vực và đạt đỉnh điểm vào tháng 9, theo nhà nghiên cứu Ángel G. Muñoz tại Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA). Trong nhiều thế kỷ, nó đóng vai trò như "ngọn hải đăng" giúp ngư dân định hướng tàu thuyền trong bóng tối.
Sét Catatumbo bắt nguồn từ các đám mây giông lớn. Tất cả cơn giông đều hình thành khi có khối không khí nóng ẩm chuyển động. Sự thiếu ổn định của không khí và độ ẩm là yếu tố then chốt, và sét Catatumbo được tăng cường nhờ địa hình độc đáo.
Nhiệt độ bề mặt nước hồ Maracaibo so với biển Caribe. Ảnh: NASA
Hồ Maracaibo và vùng đồng bằng xung quanh bị chắn ba phía bởi các rặng núi lớn, bao gồm Andes, Perijá và Cordillera de Mérida, để lại một hành lang hẹp hướng về phía bắc vịnh Venezuela. Biển Caribe chảy vào cung cấp nguồn nước ấm vô tận, trong khi khí hậu nhiệt đới nóng bức khiến nước bốc hơi mạnh, tạo ra không khí nóng ẩm.
Vào lúc hoàng hôn, những cơn gió mạnh bốc không khí nóng ẩm lên cao, tạo thành mây vũ tích. Khi các giọt nước trong không khí nóng ẩm va chạm với các tinh thể băng từ không khí lạnh, nó tạo ra điện tích. Việc phóng điện giải phóng một luồng năng lượng khổng lồ. Theo Earth Data, năng lượng sinh ra từ hiện tượng sét Catatumbo trong 10 phút đủ để chiếu sáng toàn bộ Nam Mỹ.
Đoàn Dương (Theo AFP/NASA)