Nỗi đau buồn đến giờ vẫn đè nặng những cư dân tại khu chung cư Wang Fuk Court, quận Đại Bộ, Hong Kong, sau vụ hỏa hoạn hôm 26/11 khiến 146 người chết. Ngoài nỗi đau tinh thần, họ còn phải đối diện với tổn thất vật chất và nỗi bất an về tương lai, khi ngôi nhà đã gắn bó nhiều năm bị hư hại nghiêm trọng.
Một số cư dân lớn tuổi đã sống hàng chục năm tại Wang Fuk Court, kể từ khi khu chung cư được đưa vào vận hành năm 1983. Khu chung cư đã cũ và xuống cấp, nhưng vẫn là tài sản lớn nhất của họ, trong bối cảnh giá nhà ở Hong Kong thuộc vào diện cao nhất thế giới.
Nhưng giờ đây họ rơi vào cảnh trắng tay, khi toàn bộ tài sản trong nhà bị thiêu rụi, các tòa chung cư cũng không còn an toàn để sống do ngọn lửa làm suy yếu nghiêm trọng kết cấu. Những người này cho biết niềm mong mỏi lớn nhất của họ là khu nhà sẽ được xây dựng lại nhanh chóng để họ có thể trở về và sống những năm tháng còn lại tại đây.
Một cư dân mất nhà cửa nghỉ ngơi trên chiếc nệm được quyên góp tại hành lang bên trong trung tâm mua sắm gần chung cư Wang Fuk Cour hôm 27/11. Ảnh: AFP
Hôm 28/11, bà To Yim-ming và chồng, ông Ip Kam-choi, cả hai cùng 78 tuổi, đã chuyển đến một căn hộ kiểu studio rộng khoảng 13 m2 tại Làng Lok Sin, dự án nhà ở tạm ở quận Đại Bộ, nơi đang tiếp nhận một số người bị ảnh hưởng bởi vụ hỏa hoạn.
Bà To cho biết căn hộ mới nhỏ hơn nhiều so với căn nhà 37 m2 bị cháy của bà. Nó không có đồ đạc hay nhà bếp riêng biệt và bà cùng chồng phải ngủ trên nệm trải dưới sàn. Bên cạnh đó, họ cũng chỉ được phép ở lại đây trong hai tuần.
"Tôi không biết chuyện gì sẽ đến với chúng tôi sau 14 ngày nữa", bà nói. "Tôi không thể đến ở nhà các con vì nhà chúng cũng bé và còn có trẻ nhỏ nữa, trong khi tôi lại không đủ tiền đi thuê một căn hộ khác".
Vợ chồng bà To đã sống tại tòa nhà Wang Tao House thuộc khu Wang Fuk Court từ năm 1983 và chưa bao giờ nghĩ đến việc chuyển đi trước khi vụ cháy xảy ra. Bà kêu gọi chính quyền phân bổ một căn hộ nhà ở xã hội khác cho vợ chồng mình và hy vọng khu nhà bị cháy sẽ được xây dựng lại để một ngày nào đó bà có thể quay về.
Cũng nằm trong số những người chuyển đến khu nhà ở tạm có tài xế đã nghỉ hưu Yuen Yiu-man, 68 tuổi, và vợ ông, bà Chan Lai-kwan, 66 tuổi.
Cặp vợ chồng đã ngủ ở phòng khách trong căn hộ hơn 18 m2 của con gái họ hai đêm trước khi chuyển đến tại căn hộ tạm thời hôm 28/11.
"Ở đây không có giường hay ghế. Chúng tôi chỉ biết ngồi trên sàn", ông Yuen nói, thêm rằng thời hạn hai tuần lưu trú là quá ít và họ đang vô cùng lo lắng cho tương lai.
"Chính quyền nên bố trí nhà ở dài hạn cho chúng tôi. Không cần quá lớn, một căn hộ đơn giản chừng 18 m2 có cửa sổ cũng đủ rồi", ông nói.
Quy mô của thảm kịch đã đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với Hong Kong, thành phố nổi tiếng với tình trạng thiếu nhà ở và giá thuê nhà trên trời.
Theo chính quyền đặc khu, mỗi người bị ảnh hưởng trong vụ cháy sẽ được nhận 1.285 USD tiền trợ cấp khẩn cấp. Ngoài ra, mỗi hộ gia đình cũng sẽ nhận thêm hơn 6.400 USD trợ cấp sinh hoạt trong tuần này để ổn định cuộc sống. Đối với nhiều người, số tiền giúp đỡ này thực sự là cứu cánh.
Bà Siu Mui, 72 tuổi, đã phải ngủ trên sàn nhà một trung tâm thương mại gần khu chung cư Wang Fuk Court suốt hai đêm vì các khu tạm trú quá xa và nhà của hai người con trai bà cũng không đủ rộng.
"Tôi nhận được đủ đồ ăn và thức uống ở đây và tôi biết có phòng khách sạn miễn phí, nhưng không có xe buýt đưa tôi đến đó", bà nói. "Tôi vẫn ổn nếu phải ở lại đây hai hoặc ba ngày nhưng tôi sẽ không thể yên tâm nếu chưa có mốc thời gian về việc khi nào chúng tôi được về nhà".
Ông Lee, cư dân khác tại khu chung cư Wang Fuk Court, được một tình nguyện viên thông báo rằng họ đang cố gắng tìm một căn nhà tạm thời cho vợ chồng ông ở Tsuen Wan, khu vực cách đó hơn 20 km.
" Đấy sẽ là một nơi hoàn toàn mới mà chúng tôi cần phải thích nghi lại từ đầu, nhưng chúng tôi không có lựa chọn nào tốt hơn", ông nói. "Chúng tôi buộc phải chấp nhận bất kỳ lựa chọn nào được đưa ra".
Ngoài những người Hong Kong bị mắc kẹt, nhiều lao động nhập cư từ Philippines hay Indonesia đến thành phố làm giúp việc cũng đột nhiên rơi vào cảnh không có nơi nào để đi và cũng không biết nhận giúp đỡ từ đâu.
Bethune House, nơi trú ẩn khẩn cấp dành cho phụ nữ nhập cư, vài ngày qua nhận được hàng loạt cuộc gọi từ những người lao động đang tìm kiếm giúp đỡ, giám đốc cơ sở Edwina A. Antonio cho hay.
Một số người phải đến các nơi trú ẩn vì chủ của họ đã mất nhà. Nhiều người không có cả quần áo sạch hay nhu yếu phẩm, vì họ không mang theo bất cứ đồ đạc nào trong lúc tháo chạy khỏi đám cháy.
"Chúng tôi đã gặp hai người vào hôm qua, họ bị chủ sa thải ngay lập tức", Antonio hôm 28/11 cho hay. "Đối với những người không bị sa thải, họ lo lắng cho tương lai công việc vì nơi ở mới của chủ quá nhỏ".
Những cuộc gọi cầu cứu đã thúc đẩy bà dẫn đầu một nhóm tình nguyện viên lập một gian hàng gần Wang Fuk Court cung cấp hỗ trợ về thể chất và tinh thần cho cộng đồng.
Nhưng cư dân mất nhà ở khu chung cư Wang Fuk Court chuyển đến một khu nhà ở tạm tại quận Đại Bộ hồi tuần trước. Ảnh: SCMP
"Tương lai rất bất ổn đối với họ", bà Antonio cho hay. "Sẽ không dễ hồi phục sau thảm kịch này".
Lãnh đạo cơ quan quản lý nhà ở Hong Kong Ho Wing-yin hôm 27/11 cho biết chính quyền sẽ bố trí hơn 1.400 căn hộ ở tạm cho cư dân bị ảnh hưởng trong vụ cháy.
Cherry Lee Yim-ming, quản lý phát triển dự án tại Hội Từ thiện Lạc Thiện Đường Cửu Long, đơn vị vận hành khu Làng Lok Sin, cho hay khoảng 130 cư dân Wang Fuk Court đã chuyển vào 59 căn hộ tại khu nhà tạm của họ, hầu hết là người cao tuổi.
Good House, một khu nhà ở khác ở Đại Bộ, cũng đã tiếp nhận những cư dân mất nhà cửa vì hỏa hoạn. Anthea Lee Shuk-wai, giám đốc điều hành tổ chức từ thiện SideBySide, đơn vị vận hành Good House, cho biết khoảng 160 hộ gia đình đã chuyển đến. Sau hai tuần, nếu muốn gia hạn thời gian lưu trú, họ có thể nộp đơn yêu cầu. Cư dân không cần phải trả tiền thuê nhà hay tiền điện nước. Họ cũng được cung cấp bữa ăn và phương tiện di chuyển miễn phí.
Nhân viên y tế Yuri Ho Tsez-yui, 34 tuổi, đã chuyển vào một căn hộ tại Good House cùng chồng và gửi cô con gái ba tuổi ở nhà một người quen do diện tích nơi ở tạm quá nhỏ. Cô dự kiến ở lại chừng nào còn được phép rồi mới tính đến chuyện thuê căn hộ.
"Tôi không muốn xa con gái nhưng nơi này quá bé", Ho nói, đồng thời kêu gọi chính quyền tìm phương án sắp xếp tái định cư dài hạn, như nhà ở công cộng, cho những người bị ảnh hưởng bởi thảm kịch.
Bà nội trợ Yuki Lau, 33 tuổi, cùng chồng, con gái 7 tuổi, con trai 5 tuổi, con gái sơ sinh 3 tháng tuổi cùng người giúp việc đã phải ngủ trên sàn phòng khách nhà một người bạn suốt hai đêm trước khi chuyển đến Good House.
Lau mong chính quyền cung cấp các lựa chọn tái định cư tốt hơn cho gia đình cô tại Đại Bộ để tránh gây đảo lộn cuộc sống và việc học của các con cô.
"Các con tôi còn quá nhỏ", cô nói.
Thảm kịch cháy chung cư Wang Fuk Court một lần nữa khiến dư luận tập trung vào cuộc khủng hoảng nhà ở của Hong Kong. Theo khảo sát do các tổ chức như Demographia hay UBS thực hiện vào cuối những năm 2010 và đầu những năm 2020, Hong Kong liên tục được xếp hạng là thị trường nhà ở đắt đỏ bậc nhất toàn cầu với giá nhà vượt xa thu nhập trung bình.
Một cư dân mất nhà ở khu chung cư Wang Fuk Court chuyển đến căn hộ tạm ở Làng Lok Sin. Ảnh: SCMP
Vụ hỏa hoạn đang dấy lên những câu hỏi mới về việc liệu chính quyền Hong Kong đã phản ứng đủ quyết liệt trước vấn đề nhà ở hay không. Mặc dù nhà chức trách trước đây đã hứa đẩy nhanh các dự án nhà ở xã hội và thu hồi đất, tiến độ đến nay vẫn chậm chạp và nhu cầu về nhà ở tiếp tục vượt xa nguồn cung.
Wall Street Journal dẫn lời các nhà phân tích cho hay ngay cả những dự án mới đầy tham vọng, như đảo nhân tạo "Lantau Tomorrow" được đề xuất, cũng phải mất nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ nữa mới có thể giảm bớt áp lực về nhà ở cho Hong Kong.
Vũ Hoàng (Theo SCMP, AFP, Reuters)