Thủ tướng Hun Sen hôm 2/12 khẳng định ông ủng hộ con trai cả Hun Manet, tướng quân đội 4 sao, trở thành thủ tướng kế nhiệm "thông qua bầu cử chứ không bằng bất kỳ cách nào khác". 4 ngày sau, ông cho hay Hun Manet là một trong 4 người kế nhiệm tiềm năng, khẳng định tất cả ứng viên đều phải là thành viên quốc hội.
Thủ tướng Hun Sen (trước) và con trai cả Hun Manet giơ tay chào trong một buổi lễ ở Phnom Penh năm 2019. Ảnh: AFP.
Dù Thủ tướng Hun Sen tái khẳng định ông đủ sức làm việc đến năm 2028 và các ứng viên, kể cả Hun Manet, đều "phải đợi", hai phát biểu liên tiếp trong tuần qua của ông đang gửi tín hiệu về quá trình chuyển giao quyền lực giữa hai thế hệ lãnh đạo đất nước, theo Suos Yara, người phát ngôn đảng Nhân dân Campuchia (CPP) cầm quyền.
Bình luận trên Phnom Penh Post đầu tuần này, Yara xác nhận Thủ tướng Hun Sen đưa tướng Hun Manet, 44 tuổi, vào danh sách 4 ứng viên lãnh đạo đất nước tương lai nhằm chấm dứt những đồn đoán thời gian qua.
"Chuyển giao quyền lực là chủ đề chính trị nóng bỏng trong dư luận, vì ngày càng nhiều người đồn đoán xem ai sẽ trở thành ứng viên thủ tướng tiếp theo từ đảng cầm quyền", ông lý giải.
Hun Sen cũng cho biết dư luận đang rất quan tâm đến tương lai chuyển giao quyền lực và "cách duy nhất để chấm dứt những bàn tán là công bố thông tin chính thức".
Ông còn kêu gọi các thành viên cấp cao khác trong chính phủ đề cử ứng viên cạnh tranh với tướng Hun Manet trong nội bộ CPP trước khi tổ chức tổng tuyển cử. Truyền thông Campuchia cho biết ông đã nhắc đến những cái tên nổi bật gồm Sar Sokha, con trai Bộ trưởng Nội vụ Sar Kheng, Tea Seiha, con trai Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh và Cheam Chansophorn, con trai Phó chủ tịch Quốc hội Cheam Yeap.
Tướng Hun Manet, con trai Thủ tướng Hun Sen, phát biểu tại Phnom Penh trong lễ tiếp nhận trang thiết bị quốc phòng mới cho quân đội Campuchia vào tháng 6/2020. Ảnh: AP.
Giới quan sát nhận định đây sẽ là những "ngôi sao" chính trị trong thế hệ lãnh đạo kế cận ở Campuchia, trong đó nổi bật nhất vẫn là Hun Manet. Hun Sen từ năm 2018 đã gọi Manet là "lãnh đạo tương lai tiềm năng", khi ông này được thăng chức làm Tư lệnh Lục quân kiêm Phó tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Campuchia (RCAF).
Ngoài Hun Manet, người có vị trí cao nhất trong số các ứng viên tiềm năng còn lại là Sar Sokha, đang giữ chức Quốc vụ khanh Bộ Giáo dục Campuchia. Ông Chansophorn đang làm tỉnh trưởng Tboung Khmum, còn ông Seiha là tỉnh trưởng Siem Reap.
Một số người cùng thế hệ với Hun Manet cũng đang giữ vị trí cao trong chính phủ Campuchia, như Bộ trưởng Môi trường Say Sam Al, 41 tuổi, con trai Chủ tịch Thượng viện Say Chhum. Thành viên trẻ tuổi thứ hai trong nội các Campuchia là Bộ trưởng Giáo dục Hang Chuon Naron, 58 tuổi, được đánh giá là một nhà kỹ trị mới nổi trên chính trường.
Cả Seiha và Sokha đều công khai ủng hộ Hun Manet đại diện đảng CPP tranh cử chức thủ tướng trong tương lai. Sokha đăng đàn khẳng định ông cùng gia đình "toàn tâm toàn ý ủng hộ" ứng viên thủ tướng tương lai được ông Hun Sen đề xuất.
Sar Sokha (trái), quốc vụ khanh Bộ Giáo dục, Thanh niên và Thể thao Campuchia, trao tiền thưởng cho vận động viên quốc gia vào năm 2019. Ảnh: Khmer Times.
Seiha thì nhấn mạnh tướng Manet là "thành viên quý giá" của CPP và tin tưởng ông đủ sức dẫn dắt đất nước "gìn giữ hòa bình và ổn định xã hội, thúc đẩy vị thế và phát triển quốc gia".
Theo giới quan sát, Hun Manet có vị thế thuận lợi hơn so với các ứng viên khác cùng thế hệ. Ông hai năm qua giữ vai trò lãnh đạo đoàn thanh niên CPP, đồng thời củng cố sự ủng hộ từ quân đội, các cán bộ, học giả, doanh nhân trẻ và những ngôi sao đang lên khác trong CPP.
Tuy nhiên, truyền thông Campuchia chỉ ra rằng kinh nghiệm lãnh đạo vẫn là rào cản lớn nhất với Manet. Ngay cả Thủ tướng Hun Sen năm 2020 cũng chia sẻ rằng con trai cả của ông vẫn cần rèn luyện thêm.
Trong khi đó, thế hệ của Thủ tướng Hun Sen vẫn còn nhiều "lão thành" nhiều ảnh hưởng mà Hun Manet cần thuyết phục được họ, trong đó có Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin, các lãnh đạo Say Chhum và Sar Kheng, cùng Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh.
Nhóm lãnh đạo kỳ cựu này đều đã có tuổi, trong đó người cao tuổi nhất là ông Samrin, 87, còn trẻ nhất là Thủ tướng Hun Sen, 69.
Sau khi Thủ tướng Hun Sen tuyên bố ủng hộ Hun Manet kế nhiệm, 9/10 phó thủ tướng Campuchia lập tức ra thông cáo tán thành. Hàng loạt quan chức cấp tỉnh và các ban ngành cũng đưa ra thông điệp tương tự.
Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ Sar Kheng, 70 tuổi, không có mặt trong danh sách này. Ông vốn được xem là người có tiếng nói nhiều trọng lượng trong nội bộ CPP.
Trong phát biểu tuần trước lẫn tuyên bố ngày 6/12, Thủ tướng Hun Sen cả hai lần đều nhắc tên người cộng sự lâu năm Sar Kheng, kèm thông điệp rằng quyền lực cần được chuyển giao cho thế hệ kế cận. Lãnh đạo Campuchia lưu ý quá trình chuyển giao cần diễn ra vào thời điểm thích hợp, khi toàn bộ thế hệ của ông quyết định về hưu.
"Hun Manet không thể được bổ nhiệm cao hơn các ngài Say Chhum, Heng Samrin, Sar Kheng, Tea Banh và những lãnh đạo khác", ông Hun Sen phát biểu tại tỉnh Prey Veng. "Họ từng ẵm Hun Manet trên tay, nên đề bạt Manet cao hơn họ là chuyện không tưởng".
Trung Nhân (Theo Phnom Penh Post, Diplomat, Nikkei)