Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus lây truyền qua vết đốt của muỗi vằn. Virus tấn công tế bào máu, gan, lá lách khiến bạch cầu và tiểu cầu giảm.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn - Trưởng khoa Sốt xuất huyết Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM), viêm nhiễm toàn thân khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao, đổ mồ hôi nhiều, gây mất nước cùng với sự rò rỉ huyết tương vào các khoang trong ổ bụng và khoang ngực dẫn đến máu đặc lại. Điều này gây ra huyết áp thấp, lượng máu cung cấp cho mô kém và làm tăng nguy cơ tổn thương thận, gan, tim, cuối cùng là não. Trong trường hợp nghiêm trọng, lượng tiểu cầu rất thấp, bệnh nhân có thể bị chảy máu tự phát như chảy máu mũi, chảy máu răng, xuất huyết tiêu hóa, rong kinh, rong huyết và trường hợp xấu nhất là xuất huyết trong não.
Các triệu chứng điển hình của sốt xuất huyết thường là sốt cao (39-40 độ C) kèm nhức đầu, đau mình, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng (nhất là vùng hạ sườn) phải kèm theo buồn nôn, nôn và các biểu hiện xuất huyết da niêm.
![Người lớn cần theo dõi chặt chẽ trẻ sốt xuất huyết để có giải pháp điều trị kịp thời. Ảnh: Shutterstock](https://vcdn1-suckhoe.vnecdn.net/2022/07/27/H01-3570-1658908001.jpg?w=0&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=1SkYuLDezhHT2P-UToGzsA)
Người lớn cần theo dõi chặt chẽ trẻ sốt xuất huyết để có giải pháp điều trị kịp thời. Ảnh: Shutterstock
Khi bị sốt cao, nhức mỏi, đau đầu do sốt xuất huyết, một số người tự ý mua các loại thuốc hạ sốt, kháng viêm, kháng sinh không kê đơn về uống. Theo bác sĩ Minh Tuấn hiện chưa có thuốc kháng virus cụ thể để điều trị sốt xuất huyết. Người bệnh nghỉ ngơi tại nhà hoặc nhập viện theo hướng dẫn của bác sĩ được chăm sóc và áp dụng các biện pháp giảm đau, hạ sốt như lau mát, uống thuốc hạ sốt, nước điện giải... Điều này giúp giảm tình trạng mệt mỏi, khó chịu. Người bệnh có thể dùng paracetamol vì đây là loại thuốc hạ sốt, giảm đau được khuyến cáo điều trị các triệu chứng của sốt xuất huyết. Paracetamol tác động trực tiếp lên các trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi (vùng nhỏ ở trung tâm bộ não), làm tăng sự tản nhiệt của cơ thể thông qua giãn mạch và tiết mồ hôi.
Bác sĩ Minh Tuấn giải thích thêm, cơ chế tác dụng của paracetamol còn liên quan đến sự ức chế enzym cyclooxygenase (COX - chất tham gia vào quá trình sản xuất prostaglandin, hoạt chất trung gian gây viêm, đau, sốt...) của hệ thần kinh trung ương chứ không tác dụng trên cyclooxygenase toàn thân. Nhờ đó, thuốc giúp giảm đau, hạ sốt và thường không gây ra tác dụng phụ. Paracetamol dùng được cho người lớn và trẻ em, được chỉ định trong các bệnh nhiễm trùng như sốt xuất huyết để giảm đau và hạ nhiệt. Aspirin, ibuprofen và các thuốc chống viêm không steroid khác chống chỉ định trong điều trị sốt xuất huyết.
Bác sĩ Minh Tuấn lưu ý, dù paracetamol là thuốc không kê đơn, có thể mua ở các nhà thuốc, tuy nhiên để an toàn và hiệu quả cần phải sử dụng đúng liều lượng, trong thời gian cho phép. Cụ thể liều paracetamol được tính theo 10-15mg/kg/lần, lặp lại sau 4-6 tiếng. Ví dụ trẻ từ 5-8 kg dùng thuốc có chứa paracetamol như Hapacol 80, Hapacol 150 cho trẻ 10-15 kg hoặc Hapacol 250 cho trẻ 16-25 kg.
![Phụ huynh có thể sử dụng thuốc chứa paracetamol để giảm đau, hạ sốt cho con. Ảnh: Dược Hậu Giang](https://vcdn1-suckhoe.vnecdn.net/2022/07/27/DUOC-HAU-GIANG-5696-1658908001.jpg?w=0&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=42yec8RM4c1BuMad_1lXyQ)
Phụ huynh có thể sử dụng thuốc chứa paracetamol để giảm đau, hạ sốt cho con. Ảnh: Dược Hậu Giang
Khi có các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc đã được chẩn đoán và điều trị tại nhà, người bệnh có thể dùng paracetamol trong liều lượng cho phép và khoảng cách giữa các liều đúng thời gian. Người bệnh không nên tự tăng liều hoặc uống các liều tiếp theo trong khoảng thời gian ngắn.
Dịch sốt huyết đang bùng phát, theo thống kê của Bộ Y tế, số liệu thống kê tính đến tháng 6/2022, số mắc sốt xuất huyết tăng 148%, tử vong tăng 25 ca so với cùng kỳ năm 2021. Đến ngày 11/7, cả nước ghi nhận khoảng hơn 103.000 ca, 37 trường hợp tử vong.
Các chuyên gia lý giải dịch bùng phát mạnh là do tính chất chu kỳ, mùa hè thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều tạo điều kiện thuận lợi cho lăng quăng, bọ gậy phát triển. Năm nay, chủng sốt xuất huyết DEN2 (D2) có xu hướng tăng hơn, gây biến chứng. Bên cạnh đó, bệnh nhân đến viện muộn, thiếu thuốc... khiến ca nặng và tử vong tăng.
Ngọc An
Thuốc hạ sốt Hapacol có hàm lượng paracetamol phù hợp cho nhiều đối tượng như Hapacol 80 với hàm lượng 80 mg paracetamol cho trẻ 5-8 kg, Hapacol 150 cho trẻ 10-15 kg, Hapacol 250 cho trẻ 16-25 kg. Nếu trẻ có cân nặng từ 33-50 kg hoặc người lớn có thể chọn Hapacol Sủi với hàm lượng 500 mg paracetamol hoặc Hapacol 650 phù hợp với thể trạng người Việt. Thuốc giúp hạ sốt nhanh, mỗi liều dùng cách nhau 4-6 tiếng.
Hapacol được sản xuất trên dây chuyền đạt tiêu chuẩn Nhật Bản Japan-GMP giúp nhiều gia đình giảm bớt nỗi lo về sốt khi sốt xuất huyết. Hapacol thường có trong tủ thuốc của nhiều gia đình trong giai đoạn sốt xuất huyết bùng phát. Giấy phép quảng cáo thuốc Hapacol 650 số 24e/2021/XNQC/QLD. Giấy phép quảng cáo thuốc Hapacol 80, 150, 250 số 2/2021/XNQC/QLD, Hapacol Sủi số 360/2020/XNQC/QLD. Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc trước khi dùng.