Sau hơn một ngày làm việc, chiều 10/3, VKSND Hà Nội hoàn tất công bố bản cáo trạng hơn 170 trang vụ án Nguyễn Thị Hà Thành lừa ba ngân hàng NCB, VietABank và PVcombank và một số cá nhân.
Trả lời thẩm vấn chiều nay, hầu hết 17 bị cáo là cựu cán bộ ngân hàng đều cho rằng "bị truy tố ở tội danh nặng". Họ không được chia chác, hưởng lợi, chỉ vô tình phạm tội do thiếu hiểu biết.
Nhà chức trách xác định, sai phạm của các cựu cán bộ ngân hàng bắt nguồn từ mối quan hệ với "nữ quái" Nguyễn Thị Hà Thành, người khi đó đang kinh doanh thua lỗ, nợ khoảng 80 tỷ đồng.
Năm 2016-2018, Thành vay tiền với lãi suất cao, lấy của người sau trả cho người trước, trả nợ đúng hạn, tạo lòng tin với người cho vay và cán bộ ngân hàng. Thành sau đó lấy tư cách cá nhân hoặc nhờ người khác đứng tên trên hợp đồng tín dụng để vay các ngân hàng với số tiền lớn, rồi mất khả năng thanh toán nợ.
Biết ông Đặng Nghĩa Toàn có tiền, Thành đề nghị vay bằng cách ông gửi tiền vào NCB hoặc PVcomBank rồi đưa sổ tiết kiệm cho mình quản lý. Thành sẽ trả ngay cho vợ chồng ông Toàn khoản lãi 4,2% một tháng và khi đến hạn sẽ trả sổ tiết kiệm cho ông Toàn để rút tiền gốc, còn lãi suất Thành được hưởng. Nhưng khi có được sổ, Thành dùng thế chấp vay tiền tại ngân hàng.
Bị cáo Nguyễn Thị Hà Thành (đứng) tại phiên tòa. Ảnh: Danh Lam
Để Thành làm được việc này, 17 cựu cán bộ ngân hàng bị cáo buộc bỏ qua nhiều bước, không gặp trực tiếp chủ tài sản đảm bảo là vợ chồng ông Toàn để xác minh; lập tờ trình cấp tín dụng khi hồ sơ thiếu sót, giả mạo, chưa qua thẩm định. Họ bị truy tố ở 2 nhóm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng.
Cáo trạng xác định, Thành đã chiếm đoạt của NCB 47,5 tỷ đồng, của PVCombank 49,4 tỷ đồng, của VAB hơn 273 tỷ đồng, chiếm đoạt của 4 cá nhân 63 tỷ đồng.
Chiều nay, hành vi của nhóm cựu cán bộ ngân hàng NCB được HĐXX làm rõ đầu tiên. Theo cáo buộc, Thành đã câu kết các cán bộ tại đây thực hiện 4 vụ lừa đảo, nhận giải ngân 47,5 tỷ đồng. Khoản này được xác định là thiệt hại vụ án.
Bị cáo Nguyễn Hồng Trung (cựu chuyên viên cao cấp, Trung tâm giao dịch Vạn Xuân, Ngân hàng NCB) khai Thành vay thế chấp nên chỉ cần thẩm định tài sản thế chấp đó một lần. Các lần sau, Trung không thẩm định lại, "cứ thế ký". Trung cho hay đó là quy định của ngân hàng, vì thế bị cáo "không làm sai".
Trung không đi gặp chủ tài sản thế chấp (ông Toàn) để xác nhận họ có muốn dùng tài sản (sổ tiết kiệm 50 tỷ đồng) của mình để chấp hay không, cũng không nắm thông tin công ty "sân sau" của Hà Thành (Eurocell) đã bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp và đã ngừng hoạt động.
Trong khi đó, sếp của Trung, bị cáo Trần Thị Hoa, cựu phó giám đốc chi nhánh Hà Nội của NCB, khai được Trung trình duyệt cấp tín dụng cho công ty của Hà Thành vay, cũng không kiểm tra, phát hiện. Bà Hoa còn đốc thúc Trung liên hệ ngay quầy giao dịch, mở tài khoản cho Eurocell để giao dịch.
Các bị cáo khai chỉ có lỗi trong việc không phát hiện Công ty Eurocell của Hà Thành đã ngừng hoạt động, không vi phạm quy định hoạt động của ngân hàng.
Trung đề nghị HĐXX xem xét lại quan hệ vay nợ của ông Toàn và Hà Thành, để làm rõ ông Toàn có biết việc sổ tiết kiệm sẽ được Thành mang thế chấp, có sự đồng phạm hay không?
Chủ tọa Phan Huy Cương cho hay, tình tiết này đã được đưa ra trong phiên tòa tháng 5/2022, khi tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung. Sau đó, cơ quan điều tra đã làm rõ, ông Toàn không biết và không đồng ý việc Thành mang sổ tiết kiệm của ông đi lừa đảo. Ông Toàn vẫn được cơ quan công tố xác định là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, dù vụ án đã qua nhiều lần điều tra bổ sung.
Hơn 40 luật sư đăng ký bào chữa cho các bị cáo. Ảnh: Danh Lam
Với nhóm bị cáo tại PVcombank, cựu giám đốc phát triển khách hàng miền Bắc Đỗ Minh Đức chiều nay khai khi khách hàng Hà Thành muốn làm hồ sơ vay vốn từ sổ tiết kiệm 52 tỷ đồng gửi tại PVcombank, Đức giao Bùi Văn Tuấn gặp ông Toàn để xác minh. Tuấn sau đó báo cáo hồ sơ đầy đủ nên ông Đức ký phê duyệt tờ trình cấp tín dụng và giải ngân cho Hà Thành.
Đức khai không biết việc Tuấn không gặp được ông Toàn, không biết việc Tuấn để Hà Thành giả mạo chữ ký đại gia này trong hồ sơ. Mọi việc do tin tưởng cấp dưới.
Tuấn khi đối chất đã phủ định lời khai của ông Đức. Bị cáo khẳng định đã báo cáo và được ông Đức đồng ý.
Ông Đức phản đối, nói Tuấn khai gian dối. "Để xảy ra vụ việc khách làm hồ sơ giải lừa đảo ngân hàng gây thiệt hại gần 50 tỷ đồng, bị cáo thấy nuối tiếc, có trách nhiệm. Nhưng theo bị cáo, mình không vi phạm quy định gì của ngân hàng. Bị cáo làm đúng, chỉ thiếu trách nhiệm", ông trình bày và đề nghị tòa thay đổi sang tội danh nhẹ hơn với mình.
Bị cáo Hà Thành trước đó thừa nhận hành vi như truy tố, xác nhận tự hành động, không bàn bạc với ai, một mình hưởng lợi. Thành khai đã trả ông Toàn khoảng 35 tỷ đồng lãi. Trong khi tại phiên tòa tháng 5/2022, ông Toàn nói chỉ nhận 4 tỷ đồng.
Trong vụ án, Hà Thành bị VKS truy tố tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo điểm a, khoản 4, Điều 174 Bộ luật Hình sự, với khung hình phạt cáo nhất là tù chung thân.
Ngày mai, phiên toà tiếp tục làm việc.
Thanh Lam