Trong một ngôi nhà nhỏ sơn đầy màu ở bờ biển phía đông, G. Sonali Reddy có nhiệm vụ nấu nướng rồi cho các em ăn, đêm đến dỗ em ngủ. Cô bé 14 tuổi hy vọng sự chăm chút của mình có thể xoa dịu nỗi sợ hãi của các em, giống như mẹ vẫn làm.
Cách đây vài năm, cha Sonali tự tử sau thất bại trong kinh doanh. Tháng 5 năm nay, Sabita, mẹ em nằm trong số hàng nghìn người Ấn Độ bị Covid-19 quật ngã. Vài giờ sau khi được đưa đến bệnh viện thành phố gần nhất, người mẹ đã chết. "Mẹ như chiếc ô, giữ các con khỏi nắng nóng và mưa lạnh. Em tưởng tượng mẹ đang ở cạnh mình để bước tiếp", cô bé sống ở bang Odisha, nói.
Sonali và các em nằm trong số hơn 3.000 trẻ em Ấn Độ mồ côi do đại dịch Covid-19. Các bang của Ấn Độ đã công bố trợ cấp khoảng 7 USD - 68 USD (160 nghìn đồng - 1,5 triệu đồng) mỗi tháng cho mỗi trẻ mồ côi, cùng với lời hứa về thực phẩm và giáo dục miễn phí. Thủ tướng Narendra Modi tuyên bố trên Twitter rằng sẽ "đảm bảo cuộc sống có phẩm giá và cơ hội" cho trẻ em.
Sonali giúp các em tập đọc, tập viết. Ảnh: Newyorktimes.
Tuy nhiên, nhiều người lo ngại sự chú ý của xã hội với những đứa trẻ mồ côi sẽ dần mất đi. Chúng rất dễ bị bỏ rơi và bóc lột.
Nhiều trẻ nhỏ gặp khó khăn trong việc xin giấy chứng tử để đủ điều kiện nhận trợ cấp từ chính phủ. Một số khác khó trở lại trường học.
Về lâu dài, trẻ mồ côi ở các gia đình nghèo thuộc vùng sâu, vùng xa phải đối mặt với nguy cơ trở thành nạn nhân của buôn bán và tảo hôn. Nạn buôn bán trẻ em tràn lan ở Ấn Độ. Theo UNICEF, đây cũng là quốc gia có số lượng cô dâu trẻ em lớn nhất thế giới.
Tại quốc gia này, có nhiều điều cấm kỵ trong văn hóa khiến người dân không muốn nhận trẻ mồ côi làm con nuôi. Hơn nữa, những đứa trẻ lớn thường khó trở thành ưu tiên chọn lựa của các gia đình muốn nhận con nuôi.
Medha Pande, một sinh viên luật tại Đại học Delhi, người đã viết về các vấn đề pháp lý xã hội phát sinh từ đại dịch, cho biết: "Chính phủ đang cố gắng cứu vãn bộ mặt của mình khi thảm kịch Covid -19 tàn phá Ấn Độ. Nhưng họ chỉ đang tạo ra một nhóm nhỏ từ một nhóm lớn những đứa trẻ bị tổn thương rồi nói có thể chăm sóc chúng dễ dàng".
Một buổi sáng gần đây, quan chức ở làng Pattapur, thuộc bang Odisha, đã đến nhà của Sonali. Họ xách bao gạo lớn, đưa tiền "trợ cấp mồ côi" cho những đứa trẻ để sống qua mùa hè. Tài khoản ngân hàng được mở bằng tên của chị em Sonali.
Mắt tròn xoe, cô bé chăm chú lắng nghe khi họ lục tung danh sách hướng dẫn sử dụng tài khoản ngân hàng. Các em của em - Jagabalia, 8 tuổi và Bhabana, 5 tuổi - bơ phờ, nắm chặt lấy chiếc váy màu xanh của chị.
Kể cả lúc mẹ chưa qua đời, gia đình Sonali vẫn chật vật. Người phụ nữ góa chồng mở một cửa hàng bán đồ ăn nhanh nhỏ trước nhà. Chị dành số tiền ít ỏi có được để lo cho việc học của con.
Khi cha đã mất, Sonali đặc biệt gần gũi với mẹ. "Các em đòi đi tìm mẹ. Khi cha chết, em nghĩ ít nhất còn được nhìn thấy thi thể. Còn bây giờ, virus đã cướp tất cả", cô bé nói trong khi mân mê ngón tay cái.
G. Sathwik Reddy hoàn thành bài tập ở trường tại nhà - nơi cậu ở cùng em gái và ông bà. Ảnh: Newyorktimes.
Cách Sonali hàng trăm dặm, ở Hyderabad, Sathwik Reddy, 13 tuổi, cũng nghe được những yêu cầu tương tự từ em gái 3 tuổi của mình. Lúc đó, Sathwik chỉ biết đáp: "Mai bố mẹ sẽ về".
Cha của cậu, Gopal, có một doanh nghiệp nhỏ làm hàng rào sắt cho trang trại. Giống như hàng triệu gia đình trung lưu Ấn Độ, họ tiết kiệm hết mức có thể để con đến trường. Hồi tháng 4, bố mẹ và bà nội cậu bé nhiễm virus, chỉ cách nhau vài ngày. Đầu tháng 5, cả ba người đều chết. Tại nhà hỏa táng, Sathwik thấy mặt cha mình trong một khoảnh khắc ngắn ngủi, từ phía sau một tấm nhựa. Cậu bé tê liệt vì sốc. Bây giờ, Sathwik chỉ dám khóc khi ngủ một mình. "Cháu phải mạnh mẽ vì em gái", cậu bé nói.
Ở vùng đồng bằng đầy bụi ở phía bắc Ấn Độ, Shawez Saifi, 18 tuổi, cũng rơi nước mắt mỗi đêm khi em gái giật mình tỉnh giấc, hét lên tìm mẹ. Cha cậu bị ốm hôm tháng 4 và được đưa đến một bác sĩ địa phương. Với số tiền ít ỏi khi đang đi làm trên công trường, đôi vợ chồng chọn cách về nhà ở Murad Nagar, tự tĩnh dưỡng.
Những đứa trẻ ngủ ngoài hiên, trong khi bố mẹ chúng nhốt mình trong nhà. Khi bệnh tình đôi vợ chồng nghiêm trọng hơn, họ chuyển đến nhà họ hàng. Vài ngày sau, mẹ Shawez chết, rồi đến lượt cha cậu.
Shawez về nhưng chủ nhà nói sẽ chỉ mở cửa nếu chịu trả tiền thuê. Chú của Shawez phải vay tiền trả đỡ nợ để anh em cậu có thể về thu dọn đồ đạc.
Em gái của Shawez, Kahkashan, 9 tuổi, bị ảnh hưởng nặng nề nhất sau biến cố cha mẹ qua đời. Gần như ngày nào cô bé cũng nhấc máy gọi mẹ, nói chuyện như ở đầu dây bên kia có người. "Mẹ, khi nào thì mẹ đến? Con nhớ mẹ", cô bé độc thoại.
"Ước mơ duy nhất của tôi là có thể nuôi dạy các em. Mẹ tôi thường gọi cho tôi khi đang đi làm và hỏi: 'Con trai, trời sắp tối rồi, con sắp về chưa?' Giờ thì không ai gọi cho tôi nữa", chàng trai nói.
Nhật Minh (Theo NYT)