Luật sư Michael Cohen (trái) và Tổng thống Mỹ Trump. Ảnh: AFP.
"Tôi là người sẽ đỡ đạn cho Tổng thống", Michael Cohen, cựu luật sư của Trump tháng 9/2017 nói trong cuộc phỏng vấn với Vanity Fair.
Tuy nhiên, chưa đầy hai năm sau, Cohen gọi Trump là "người phân biệt chủng tộc, bịp bợm và dối trá" trong phiên điều trần trước Ủy ban Giám sát Hạ viện do đảng Dân chủ dẫn đầu vào ngày 28/2, đúng vào ngày diễn ra phiên họp chính thức của hội nghị thượng đỉnh lần hai giữa Tổng thống Mỹ Trump và lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại Hà Nội.
Cohen, 52 tuổi, lớn lên ở Long Island và tốt nghiệp trường luật Cooley tại Đại học Tây Michigan, một trong những trường luật được xếp hạng thấp nhất cả nước. Ông đã kiếm được nhiều tiền bằng việc kinh doanh giấy phép lái taxi trước khi trở thành luật sư riêng cho Trump từ năm 2006.
Tại tập đoàn Trump, Cohen xử lý nhiều giao dịch kinh doanh trong và ngoài nước và cả những vấn đề cá nhân cho ông chủ. "Tôi là người bảo vệ Tổng thống và gia đình ông ấy", Cohen nói vào năm 2017.
Các chuyên gia chỉ ra quan hệ giữa Cohen và Trump đã suy giảm từ sau khi Trump nhậm chức. Khi Cohen bắt đầu bị điều tra liên bang cuối năm 2017, Tổng thống đã "phủi tay", nói rằng việc đó không liên quan đến mình. Trong mắt Cohen, hành động đó rõ ràng là bỏ rơi và quay lưng, theo AFP.
Trump sa thải Cohen vào tháng 5/2018. Ba tháng sau, Cohen nhận tội trốn thuế, gian lận ngân hàng. Ông cũng thừa nhận vi phạm quy định tài chính của chiến dịch tranh cử năm 2016 với việc trả tiền "bịt miệng" cho một số phụ nữ để họ giữ bí mật về cáo buộc Trump ngoại tình với họ.
Tổng thống đã nhiều lần bác bỏ ông biết thông tin chi tiết về khoản tiền bịt miệng này. Với lời nhận tội của mình, Cohen ám chỉ Trump nói dối và Tổng thống có thể cũng đã vi phạm quy định vận động tranh cử.
Tháng 11/2018, Cohen nhận tội khai man với quốc hội khi hồi năm 2017 nói rằng tất cả nỗ lực xây tháp Trump ở Moskva đã chấm dứt vào tháng 1/2016. Thực tế, hoạt động này tiếp diễn tới tháng 6/2016, sau khi Trump trở thành ứng viên đại diện của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống.
Cohen nói Trump không ra lệnh cho ông nói dối nhưng ngầm ám chỉ điều đó. "Ông ấy không trực tiếp bảo tôi nói dối quốc hội. Nhưng trong các cuộc trò chuyện của chúng tôi tại chiến dịch tranh cử, ông ấy thường nhìn thẳng vào mắt tôi và nói 'chúng ta không có dự án kinh doanh ở Nga' và rồi ông ấy nói dối với toàn bộ người dân Mỹ như vậy. Đó là cách ông ấy khiến tôi khai man".
Tháng 12/2018, Cohen bị kết án ba năm tù và phải trả hai triệu USD tiền phạt và bồi thường. Ông nói rằng sự tận tâm đối với Trump đã khiến ông chọn "con đường bóng tối thay vì ánh sáng".
Luật sư nhấn mạnh điểm yếu duy nhất của mình là "lòng trung thành mù quáng" với ông chủ cũ. "Hết lần này đến lần khác, tôi cảm thấy có trách nhiệm che đậy những việc làm bẩn thỉu của ông ấy thay vì lắng nghe tiếng nói bên trong chính mình".
Trong phiên điều trần kéo dài 7 giờ trước Ủy ban Giám sát Hạ viện ngày 28/2, Cohen chuyển cho quốc hội tài liệu cho thấy giá trị tài sản cá nhân của Trump cùng các khoản bồi hoàn mà Cohen đã chi để đổi lấy sự im lặng của sao khiêu dâm Stormy Daniels, người tuyên bố từng ngoại tình với Trump.
Cohen nói với các luật sư rằng những tài liệu này chứng minh Trump có hành vi bất hợp pháp và đã vẽ ra bức tranh sai lệch về tài sản cá nhân để được đảm bảo các khoản vay từ Deutsche Bank và có tên trong danh sách những người giàu nhất thế giới do tạp chí Forbes bình chọn.
"Theo những gì tôi biết thì Trump đã thổi phồng tài sản cá nhân của mình nhằm được vào danh sách những người giàu nhất thế giới của Forbes rồi lại hạ xuống để được giảm thuế bất động sản", Cohen khẳng định, nói thêm rằng mọi việc được thực hiện theo chỉ đạo của Trump.
Ông nói rằng Trump biết trước WikiLeaks sẽ công bố các email gây tổn hại cho đối thủ Hillary Clinton sau khi được nhà tư vấn chiến dịch Roger Stone thông báo. Stone nói với Trump trong một cuộc gọi điện thoại rằng ông đã nhận được thông tin trực tiếp từ người sáng lập WikiLeaks Julian Assange. Các email này sau đó được phát hiện là do tin tặc Nga đánh cắp.
Ngoài ra, Cohen cũng khai rằng Trump biết về cuộc họp tại Tháp Trump vào tháng 6/2016 giữa Trump Jr. và quan chức cấp cao khác của chiến dịch tranh cử với luật sư Nga Natalia Veselnitskaya, người đề nghị cung cấp bằng chứng bất lợi về Clinton. Trump từng nói vào tháng 7/2018 rằng ông không biết về cuộc gặp này.
Tuy nhiên, Cohen thừa nhận ông không có bằng chứng trực tiếp về sự thông đồng giữa Trump hay chiến dịch tranh cử của ông với Nga.
Khi được hỏi điều gì đã khiến ông quay lưng với ông chủ cũ, Cohen nhắc đến phát biểu hồi tháng 7/2018 của Trump tại cuộc họp với Tổng thống Nga Putin ở Phần Lan. Trump nói ông tin vào tuyên bố của Putin rằng Nga không can thiệp bầu cử Mỹ. Trong khi đó, các cơ quan tình báo Mỹ đều kết luận Moskva đã cố gắng can thiệp.
Cohen cũng đề cập đến bình luận của Tổng thống về cuộc biểu tình dẫn đến bạo lực của người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng ở Charlottesville, Virginia vào tháng 8/2017. Trump đã không lên án những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng, khiến ông bị chỉ trích là phân biệt chủ tộc.
"Tôi đã bảo vệ ông Trump trong 10 năm", Cohen nói. "Tôi chỉ có thể cảnh báo rằng những người phụng sự ông Trump mù quáng sẽ phải chịu hậu quả tương tự tôi".
Trong khi đó, Trump kịch liệt chỉ trích Cohen và đảng Dân chủ. "Để đảng Dân chủ mở phiên điều trần công khai kẻ dối trá, lừa đảo đã bị kết tội vào cùng thời điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh hạt nhân rất quan trọng với Triều Tiên có lẽ là bước lùi mới trong chính trị Mỹ", Trump viết trên Twitter và nhấn mạnh phiên điều trần này góp phần dẫn đến việc ông kết thúc sớm lịch trình họp thượng đỉnh và hai bên không đưa ra được thỏa thuận.
Những người ủng hộ Trump chỉ trích đảng Dân chủ lợi dụng phiên điều trần để giảm uy tín của Trump trên toàn thế giới. Phe Cộng hòa liên tục gọi Cohen, người dự kiến thi hành án tù vào tháng 5, là kẻ nói dối. Họ cho rằng ông này xuất hiện tại phiên điều trần để được giảm án và đặc biệt xoáy sâu vào chi tiết là Cohen nói rằng ông "không muốn có vị trí trong Nhà Trắng".
Các đồng minh và người thân của Trump ngay lập tức mỉa mai. "Michael đã vận động hành lang mọi người để được làm chánh văn phòng Nhà Trắng", Eric, con trai của Trump viết trên Twitter. "Ông ta lại khai man phải không?".
David Bossie, phó giám đốc chiến dịch của Trump năm 2016, viết: "Michael Cohen đã yêu cầu tôi giúp đỡ để được làm chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông ta đã nói dối".
Dù đây không phải là vấn đề lớn, chỉ một tuyên bố không chính xác của Cohen trong phiên điều trần cũng có thể ảnh hưởng đến tất cả phát biểu của ông.
"Cohen là kẻ nói dối đã bị kết án. Nếu ông ta vẫn đưa ra những tuyên bố không chính xác như thế thì làm sao có thể biết được phần nào trong lời khai của ông ta là sự thật, phần nào được dựng lên hay điều chỉnh để tô vẽ cho ông ta có vẻ tử tế hơn?", biên tập viên của CNN Chris Cillizza nhận xét.
"Nếu bị chứng minh là vẫn nói dối trong phiên điều trần đó, uy tín của Cohen sẽ bị hủy hoại mãi mãi", Cillizza viết.