Leonardo da Vinci là họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư, nhạc sĩ, bác sĩ, kỹ sư, nhà giải phẫu, nhà phát minh và triết gia người Italy ở thế kỷ 15, 16. Những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông là bức tranh Mona Lisa, Bữa ăn tối cuối cùng và Người Vitruvius. Bảo tàng Louvre ở Paris, nơi trưng bày bức tranh Mona Lisa, đang tổ chức các sự kiện kỷ niệm 500 năm ngày ông qua đời.
Danh họa Leonardo da Vinci. Ảnh: MOS.
Leonardo sinh ra ở Vinci năm 1452, là con ngoài giá thú của công chứng viên Ser Piero 25 tuổi với cô gái nông dân Catarina 22 tuổi. Thực tế, Leonardo không có họ. Tên khai sinh của ông là Leonardo di ser Piero da Vinci, có nghĩa là Leonardo - con trai của Ser Piero từ Vinci. Ông sống với bố, có cuộc sống khá giả nhưng thiếu thốn tình thương của mẹ.
Vì là con ngoài giá thú, Leonardo không được đến trường nhưng ông theo học các lớp tiếng Latin, hình học và toán học. Ông bước chân vào giới quyền quý khi cha cho ông theo học Andrea del Verrocchio, họa sĩ sở hữu một trong những xưởng vẽ nổi tiếng nhất ở Florence.
Khi Verrocchio được giao nhiệm vụ vẽ bức tranh Lễ rửa tội của Chúa, ông yêu cầu Leonardo cùng các học sinh khác vẽ nhân vật phụ còn ông vẽ nhân vật chính. Leonardo đã vẽ một thiên thần mặc áo xanh cầm tấm vải ở góc trái phía dưới bức tranh. Ông dùng sơn dầu, chất liệu không phổ biến lúc đó để làm cho thiên thần có màu sắc sống động và các chi tiết mềm mại.
Cảm thấy thiên thần của Leonardo có tính nghệ thuật hơn hẳn so với phần còn lại của tác phẩm, Verrocchio quyết định từ bỏ hội họa vì đã bị học trò vượt qua.
Bức tranh Lễ rửa tội của Chúa. Ảnh: Google Art Project.
Leonardo làm việc cho nhiều người quyền lực bao gồm Nhà Medici (khởi đầu là một gia đình ngân hàng và sau này có ảnh hưởng chính trị lớn, có 4 giáo hoàng là thành viên gia đình này), Hồng y Cesare Borgia, Công tước Milan Ludovico Sforza và Vua Pháp Francis I.
Nhiều học giả cho rằng Leonardo là người đồng tính, chỉ ra mối quan hệ lâu năm của ông với học trò Salai (có nghĩa là "con quỷ nhỏ") - chủ thể một bức vẽ gợi dục của họa sĩ.
Ông dường như không có mối quan hệ thân mật với người phụ nữ nào và từng bày tỏ sự căm ghét với quan hệ tình dục khác giới. Năm 1476, Leonardo, khi đó 24 tuổi và ba thanh niên khác bị cáo buộc quan hệ đồng tính với một người hành nghề mại dâm nam. Ông sau đó được tuyên bố vô tội vì không có bằng chứng. Đồng tính luyến ái khi đó bị trừng phạt bằng án tử hình.
Tuy nhiên, các học giả khác nói rằng không thể đưa ra kết luận về xu hướng tính dục của Leonardo từ những thông tin này. "Chúng ta gần như không biết gì về cuộc sống riêng tư của ông ấy", Louis Frank, quản lý của bảo tàng Louvre cho biết.
Leonardo phụ trách tổ chức các bữa tiệc cho những thành viên hoàng gia mà ông phục vụ. Ông ghi điểm với cách trang trí, trang phục và hiệu ứng đặc biệt, đi trước thời đại. Ông đã tạo ra một mô hình sư tử cơ khí có thể cử động cho Vua Francis I, ở ngực của con sư tử là huy hiệu Fleur-de-lis, biểu tượng của hoàng gia Pháp.
Mô hình sư tử của Leonardo da Vinci. Ảnh: AFP.
Leonardo có kiến thức sâu rộng về giải phẫu học. Trí tò mò và mong muốn thể hiện sinh vật thật chính xác đã khiến ông không chỉ giải phẫu động vật mà cả người, bao gồm ít nhất một thai phụ qua đời. Ông lấy thi thể, thường là tội phạm, từ các trường y.
Biểu cảm khuôn mặt là chủ đề mà ông đam mê. Ông đã tiến hành các nghiên cứu giải phẫu tỉ mỉ để xác định những dây thần kinh tạo ra chúng. Những kiến thức này góp phần tạo ra nụ cười Mona Lisa nổi tiếng thế giới. Khuôn mặt nàng khiến người ta không thể đoán định nàng có đang cười hay không.
Phương Vũ (Theo AFP)