Những điều cần biết để phòng ngừa ung thư đại trực tràng

Bác sĩ Foo Kian Fong - chuyên khoa ung thư tại Trung tâm Ung thư Parkway (Parkway Cancer Centre Singapore) chia sẻ nguyên nhân, cách phòng tránh và điều trị bệnh ung thư đại trực tràng.

Nguyên nhân gây bệnh

Ung thư đại trực tràng xảy ra ở đại tràng hoặc trực tràng. Các tế bào bình thường ở niêm mạc đại tràng hoặc trực tràng bắt đầu thay đổi và phát triển không kiểm soát do sự tương tác của các bất thường di truyền và yếu tố môi trường. Thông thường, nó khởi đầu như là một polyp không phải ung thư, sau đó sẽ trở thành một khối u ung thư theo thời gian.

Tại Singapore, ung thư đại trực tràng hay ung thư đại tràng là nguyên nhân phổ biến thứ hai gây tử vong ở nam giới và phổ biến thứ ba ở phụ nữ, do đó, đây là căn bệnh khá nghiêm trọng.

Bệnh này được phát hiện chủ yếu ở những người trên 50 tuổi, mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.

Các triệu chứng phổ biến

Một triệu chứng thường gặp là chảy máu trực tràng. Máu xuất hiện với phân và có thể đi kèm với táo bón. Tuy nhiên, chảy máu do một khối u bên trong đại tràng hoặc trực tràng có thể bị nhầm lẫn với máu từ bệnh trĩ. Thật khó để biết sự khác biệt. Một triệu chứng khác là sự thay đổi trong thói quen đi đại tiện, với táo bón hoặc đi đại tiện thường xuyên hơn hoặc xen kẽ táo bón với tiêu chảy.

Một dấu hiệu khác là thiếu máu không rõ nguyên nhân. Người trông nhợt nhạt, cảm thấy dễ dàng mệt mỏi, khó thở bất thường sau khi gắng sức vừa phải. Bị mệt mỏi và có thể bị giảm cân không rõ nguyên nhân.

Lợi ích của việc tầm soát

Ung thư đại tràng không biểu hiện triệu chứng trong giai đoạn đầu nên chúng ta chỉ có thể phát hiện nó bằng cách tầm soát. Vì ung thư đại trực tràng phát triển từ các khối u thịt polyp. Do đó, việc phẫu thuật loại bỏ khối u tìm thấy để ngăn ngừa ung thư đại trực tràng là điều cần làm.

Với ung thư đại trực tràng, tỷ lệ sống sót sau năm năm đối với những người có bệnh ung thư giai đoạn một là giữa 85% đến 95%. Ở giai đoạn 4, tỷ lệ sống sót thấp hơn 5%. Nếu phát hiên nó sớm, cơ hội sống sót rất cao.

Việc tầm soát được thực hiện thế nào

Tầm soát cơ bản nhất là xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT). Đây là một xét nghiệm đơn giản để kiểm tra xem liệu có máu trong phân không.

Nếu bạn trên 50 tuổi, bạn nên làm một xét nghiệm FOBT hàng năm. Bạn có thể lên lịch cho một xét nghiệm FOBT dễ dàng với bác sĩ gia đình hoặc bệnh viện đa khoa địa phương.

Ngoài ra, bạn nên làm nội soi đại tràng mỗi 10 năm. Nội soi đại tràng là một thủ tục chuyên khoa được thực hiện tại các bệnh viện sử dụng một ống sợi quang linh hoạt gọi là nội soi để nhìn vào lớp niêm mạc bên trong của đại tràng và trực tràng. Nó cũng cho phép các can thiệp như cắt polyp (loại bỏ các polyp) hay sinh thiết được thực hiện cùng một lúc.

Các bước nội soi đại tràng

Nội soi đại tràng thường mất khoảng 15 phút và hầu hết mọi người sẽ không bị đau đớn vì nó được thực hiện với gây tê nhẹ. Phần khó chịu nhất có lẽ là những gì xảy ra vào đêm hôm trước đó.

Trước khi nội soi đại tràng, ruột phải được làm sạch hay làm rỗng. Kết quả là, vào buổi tối trước khi nội soi đại tràng, bệnh nhân phải uống hai lít nước pha với thuốc để gây tiêu chảy.

Nội soi đại tràng có ít hơn 0,5% nguy cơ gây tổn thương hoặc thủng trên thành của đại tràng, vì thế đây là thủ thuật an toàn.

Cách giảm nguy cơ bị ung thư đại tràng

Giảm bớt uống rượu và bỏ thuốc lá là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh này.

Trong số những người uống rượu vừa phải, nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng là 20%, nhiều hơn so với người không uống rượu. Nếu nghiện rượu nặng, nguy cơ của bạn tăng 50%. Nếu bạn là người hút thuốc, bạn có nguy cơ bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn 18% so với người không hút thuốc và khả năng tử vong tới 25%.

Thay đổi chế độ ăn uống và tập thể dục cũng có thể làm giảm nguy cơ bệnh. Nếu thích ăn nhiều chất béo, như thức ăn nhanh hoặc ăn thịt mỡ, bạn sẽ nhạy cảm hơn với các bệnh ung thư đại tràng, tử cung và tiền liệt tuyến. Bạn nên chuyển sang một chế độ ăn uống với nhiều trái cây và rau quả. Thịt đỏ, đặc biệt là thịt nấu chín ở nhiệt độ cao cần phải tránh.

Ngoài ra, bạn cũng nên giảm cân nếu bị béo phì. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người béo phì có mức tăng gấp 1,5 lần nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng so với những người có trọng lượng bình thường.

Giảm cân bằng cách tập thể dục cũng là biện pháp rất tốt. Tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ tới 20%. Như một lợi ích phụ, hoạt động thể chất cũng làm giảm khả năng phát triển ung thư vú cũng như một loại nặng của ung thư tuyến tiền liệt.

Linh Hân