Theo số liệu của Tổng cục Thống kê năm 2024, TP HCM và Hà Nội không nằm trong top 20 địa phương có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, nhưng vẫn là hai thành phố có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước.
Trong đó, TP HCM ở vị trí dẫn đầu với quy mô 1,78 triệu tỷ đồng theo giá hiện hành. Hà Nội đứng thứ hai với 1,43 triệu tỷ đồng.
Dịch vụ chiếm khoảng 65% cơ cấu kinh tế TP HCM, tăng khoảng 7%. Trong đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng của thành phố cao hơn mức trung bình cả nước, khoảng 11%. Xuất khẩu cũng là mảng tích cực, với kim ngạch ước đạt 46 tỷ USD, trong đó 75% là nhóm hàng công nghiệp chế biến.
Một góc TP HCM, tháng 10/2024. Ảnh: Quỳnh Trần
Tương tự, động lực tăng trưởng chính của Hà Nội tới từ khu vực dịch vụ, tăng 7,14% so với cùng kỳ, góp 4,72 điểm phần trăm vào mức tăng GRDP. Đây cũng là lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn nhất, hơn 65,6% trong cơ cấu GRDP của Thủ đô. Còn lại là công nghiệp, xây dựng và nông nghiệp lần lượt chiếm 22,79% và 1,96%.
2024 là năm ghi nhận mức thu ngân sách kỷ lục của TP HCM và Hà Nội, trên 500.000 tỷ đồng. Mức này góp khoảng một nửa vào tổng thu ngân sách Nhà nước cả năm (hơn 2 triệu tỷ đồng).
Tuy nhiên, thu hút đầu tư nước ngoài (FDI) có sự trái ngược giữa hai đầu tàu kinh tế. Hà Nội có thêm khoảng 2,2 tỷ USD, tăng 30% so với năm trước đó. Trong khi, vốn ngoại rót vào TP HCM đạt 4,85 tỷ USD, giảm gần 19% so với cùng kỳ.
Nhóm 5 địa phương có quy mô GRDP lớn nhất còn có Bình Dương, Đồng Nai và Hải Phòng. Với GRDP 2024 đạt 520.205 tỷ đồng, Bình Dương giữ lợi thế từ các khu công nghiệp hiện đại, thu hút dự án công nghệ cao.
Quy mô GRDP của Đồng Nai 493.819 tỷ đồng. Địa phương này duy trì phong độ là trung tâm công nghiệp chế biến, chế tạo và logistics quan trọng cả nước.
Lần đầu Hải Phòng lọt vào nhóm 5 địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất nước, với 445.995 tỷ đồng, sau chục năm duy trì tăng trưởng hai chữ số. Thành phố cảng cũng là địa phương duy nhất trong 5 thành phố trực thuộc trung ương tăng trưởng trên 10%, với GRDP tăng 11,01% năm ngoái, đứng thứ 3 cả nước, dẫn đầu vùng đồng bằng sông Hồng.
Khác với Hà Nội và TP HCM, cả ba địa phương còn lại trong nhóm 5 địa phương quy mô kinh tế lớn nhất có động lực tăng trưởng chính đến từ khu vực sản xuất và xây dựng, chiếm 53-65% trong cơ cấu GRDP. Thu hút FDI của các địa phương này cũng tăng trưởng tích cực so với bình quân cả nước. Trong đó, Hải Phòng có thêm hơn 4,9 tỷ USD vốn ngoại, Bình Dương 1,9 tỷ USD và Đồng Nam 1,48 tỷ USD.
Xét về tốc độ tăng GRDP, khoảng một phần ba địa phương cả nước ghi nhận từ 8,42% trở lên. Trong đó, 9 tỉnh thành ở mức hai chữ số, theo số liệu thống kê.
Bắc Giang - địa phương với nhiều khu công nghiệp lớn ở miền Bắc - có tốc độ tăng trưởng cao nhất cả nước, 13,85% so với năm trước đó. Đây là năm thứ 5 liên tiếp tỉnh này tăng trưởng cao hai chữ số. Họ tiếp tục duy trì vị trí thứ 12 cả nước về quy mô kinh tế, với 207.000 tỷ đồng.
Một trong những động lực tăng trưởng chính của Bắc Giang đến từ môi trường đầu tư liên tục được cải thiện. Năm ngoái, địa phương này thu hút trên 2,14 tỷ USD vốn đầu tư, đứng thứ 10 cả nước về hút vốn ngoại. Riêng thu hút mới các dự án trong nước gấp 2,5 lần và FDI mở rộng gấp đôi so với cùng kỳ.
Nam Định xếp cuối trong 9 địa phương tăng trưởng hai chữ số với 10,1%. Song đây là năm thứ hai liên tiếp tỉnh này ghi nhận GRDP đạt mức cao.
Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu GDP tăng ít nhất 8%, để tạo nền tảng tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn tiếp theo (2026-2030). Ở góc độ địa phương, nhiều nơi đặt mục tiêu GRDP tăng hai chữ số trong 2025, như TP HCM từ 10% trở lên. Lãnh đạo TP HCM cho biết thành phố sẽ tập trung tháo gỡ các dự án, công trình tồn đọng, gồm công và tư, để huy động ít nhất 620.000 tỷ đồng.
Theo Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, 2025 có nhiều thuận lợi trong giải ngân vốn đầu tư công. Các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư, bước vào giai đoạn nước rút hoàn thành sẽ đóng góp ngay cho tăng trưởng và mở ra không gian phát triển mới cho vùng, địa phương.
Chẳng hạn, vùng Đông Nam Bộ, TP HCM và 3 địa phương (Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai) có kế hoạch vốn đầu tư công lên tới hơn 104.000 tỷ đồng. Các siêu dự án như cảng hàng không quốc tế Long Thành, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ hay đường Vành đai 3-TP HCM... được kỳ vọng là động lực quan trọng cho phát triển bứt phá.
Với đồng bằng Sông Hồng, loạt dự án kết nối giao thông liên vùng, như đường Vành đai 4-vùng Thủ đô, cao tốc Ninh Bình-Nam Định-Thái Bình-Hải Phòng hay tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng... dự kiến khởi công năm nay, sẽ tạo động lực kết nối, đột phá cho vùng.
Ngoài ra, cải cách thể chế vẫn được nhà điều hành xác định là "đột phá của đột phá" để giúp địa phương tăng trưởng bứt phá. "Các nút thắt, điểm nghẽn tồn tại từ lâu chưa được giải quyết, gồm vướng mắc với các dự án, sẽ được tháo gỡ", ông Dũng nói.
Phương Dung
Đồ họa: Tất Đạt