Bức ảnh đoạt giải này chụp những chiếc váy của bé gái treo trên thánh giá bằng gỗ giữa cỏ cây um tùm ven đường cao tốc Kamloops, thành phố nhỏ thuộc British Columbia, Canada.
Tác phẩm "Váy treo thánh giá" của nhiếp ảnh gia người Canada Amber Bracken. Ảnh: AFP
Địa điểm này từng là một ngôi trường nội trú mở cách đây một thế kỷ nhằm đồng hóa người bản địa ở Canada. Chân cầu vồng ở góc trái ảnh là nơi phát hiện ngôi mộ tập thể chứa hài cốt 215 trẻ em bản địa. Đây là ngôi mộ đầu tiên trong số hàng loạt mộ tập thể được phát hiện tại các trường nội trú dành cho người bản địa, gợi lại quá khứ thuộc địa ở Canada.
Người chụp ảnh là nữ nhiếp ảnh gia Amber Bracken tại Edmonton, thủ phủ tỉnh Alberta, Canada. Tác phẩm đăng lần đầu trên New York Times và được trao giải Ảnh báo chí thế giới 2022 hôm 7/4.
Rena Effendi, thành viên ban giám khảo, cho rằng tác phẩm là "khoảnh khắc tĩnh lặng khi thế giới thừa nhận lịch sử thuộc địa, không chỉ ở Canada mà còn khắp toàn cầu".
"Tôi rất vinh dự khi đoạt giải, nhưng cảm thấy bức ảnh không hoàn toàn thuộc về cá nhân mình", Bracken, 38 tuổi, nói. "Nó đại diện cho những gì cộng đồng người bản địa tạo ra để tôn vinh và tưởng nhớ những đứa trẻ đã mất".
Khoảng 150.000 trẻ em người Mỹ bản địa, người Metis và người Inuit đã được đưa tới 139 trường nội trú trên khắp Canada cho đến những năm 1990. Các em bị tách khỏi gia đình, không được nói ngôn ngữ mẹ đẻ hoặc tham gia vào các hoạt động văn hóa bản địa.
Nhiều học sinh bản địa bị đối xử tệ bạc và lạm dụng tình dục, và hơn 4.000 em đã chết trong các trường này do dịch sởi, lao, cúm và nhiều bệnh truyền nhiễm khác tràn lan tại đây. Năm 2015, Ủy ban Hòa giải và Sự thật Lịch sử kết luận Canada đã phạm tội "diệt chủng văn hóa" đối với các cộng đồng bản địa.
Tháng 6/2021, cộng đồng người bản địa Cowessess phát hiện hàng trăm ngôi mộ không bia gần trường nội trú Công giáo cũ dành cho trẻ em bản địa ở Saskatchewan, phía tây Canada. Đây là số mộ trẻ em lớn nhất từng được phát hiện ở Canada.
Trước đó một tháng, người dân tộc bản địa Tk'emlups te Secwépemc ở British Columbia phát hiện mộ chứa hài cốt 215 trẻ em, một số trẻ mới 3 tuổi, trong khuôn viên một trường nội trú Kamloops, nơi nổi tiếng với các vụ lạm dụng.
Những tác phẩm đoạt giải năm nay tiếp tục làm nổi bật chủ đề người bản địa khắp thế giới. Nhiếp ảnh gia người Australia Matthew Abbott đã giành giải nhất hạng mục Câu chuyện của năm với tác phẩm người bản địa Nawarddeken tại vùng đất hẻo lánh Arnhem tham gia nỗ lực chống cháy rừng.
Ở hạng mục khác, nhiếp ảnh gia kỳ cựu người Brazil Lalo de Almeida đã chiến thắng "Giải Dự án Dài hạn" cho ảnh chụp về tác hại của nạn phá rừng Amazon với cộng đồng bản địa.
Những tác phẩm đoạt giải sẽ được trao phần thưởng 6.500 USD và được trưng bày từ ngày 15/4 tại Amsterdam trước khi đưa đi triển lãm khắp thế giới.
Hồng Hạnh (Theo AFP)