Người dân tộc bản địa Tk'emlups te Secwépemc ở bang British Columbia, miền nam Canada, hôm 27/5 cho biết phát hiện ngôi mộ tập thể trong trường học nội trú nhờ sử dụng radar xuyên lòng đất.
"Chúng tôi biết mình có khả năng xác minh thông tin lưu truyền từ lâu trong cộng đồng. Theo chúng tôi, đây là những trẻ em mất tích không có trong hồ sơ khai tử", Rosanne Casimir, trưởng tộc Tk'emlups te Secwépemc, nói.
Trường nội trú Kamloops dành cho người bản địa ở British Columbia. Ảnh: AP
Casimir cho hay bây giờ có "nhiều nghi vấn hơn câu trả lời" vì không biết những đứa trẻ này chết như thế nào, thời điểm nào, có được ghi lại trong hồ sơ hay không.
Ngôi trường mở cửa từ năm 1890 tới 1978, thuộc mạng lưới cơ sở giáo dục khắp Canada do Nhà thờ Công giao La mã điều hành. Nó được lập ra nhằm tách trẻ em người bản địa khỏi gia đình, cấm trẻ nói ngôn ngữ mẹ đẻ hoặc tham gia vào các hoạt động văn hóa bản địa.
Năm 2015, một Ủy ban Hòa giải và Sự thật Lịch sử đã gọi đây là môi trường "diệt chủng văn hóa" nhằm vào người bản địa ở Canada. Cựu học sinh của trường cho hay điều kiện sống ở đó vô cùng tồi tệ, không đảm bảo vệ sinh, không đủ ấm.
"Mọi trẻ em bản địa đều bốc lên mùi nheo nhóc", một học sinh cũ từng theo học ở đây vào những năm 1920 nói.
Dịch sởi, lao, cúm và nhiều bệnh truyền nhiễm khác tràn lan tại đây, khiến nhiều trẻ em tử vong.
Mary Ellen Turpel-Lafond, giám đốc Trung tâm Đối thoại và Lịch sử Trường học Dân cư Bản địa thuộc đại học British Columbia ở Vancouver, cho rằng phát hiện trên đã xác nhận những gì tồn tại lâu nay trong cộng đồng, đó là nhiều trẻ em được gửi vào trường và không bao giờ quay lại.
"Có thể đó là lý do tên tuổi các em không được lưu trong hồ sơ khai tử, không được đối xử một cách đàng hoàng và tôn trọng, bởi đó là mục đích của trường nội trú, nhằm kiểm soát hoàn toàn trẻ em bản địa, để xóa bỏ văn hóa, bản sắc và kết nối của các em với gia đình", Turpel-Lafond nói.
Casimir cho hay những phát hiện trên chỉ là sơ bộ, báo cáo chi tiết sẽ được công bố vào tháng tới.
Hồng Hạnh (Theo New York Post)