Newcastle tiến bộ hơn cả vì ít ai nghĩ họ có thể giành suất dự Champions League. Công lớn trong hành trình của họ thuộc về HLV Eddie Howe, khi ông đưa CLB vào Top 4 mà chưa cần giới chủ Arab Saudi "phá két" mua cầu thủ. Nhà cầm quân trẻ người Anh định hình lối chơi phòng ngự chắc chắn cho đội nhà, chỉ với 33 bàn thua - thông số tốt nhất giải, tương tự nhà vô địch Man City.
Newcastle cũng tiến sát danh hiệu lớn đầu tiên kể từ năm 1955, trước khi thua Man Utd 0-2 trong trận chung kết Cup Liên đoàn Anh cuối tháng 2. Từ vị trí trong nhóm xuống hạng mùa 2021-2022, Newcastle lột xác để chiếm suất Champions League từ Liverpool.
Những gì HLV Unai Emery và Roberto De Zerbi làm được mùa này cũng xứng đáng được nhắc đến, khi họ đưa Aston Villa và Brighton tới suất dự Cup châu Âu. Mùa sau, Aston Villa và Brighton có thể còn đáng xem hơn thế, khi lối chơi của họ đã được định hình.
Dĩ nhiên cũng không thể kể thiếu Arsenal khi họ giữ đỉnh bảng trong phần lớn mùa giải, dù trước đó ít người nghĩ thầy trò Mikel Arteta sẽ đứng trong Top 4. Hàng công của họ ghi tới 88 bàn, với nguồn cảm hứng từ những cầu thủ trẻ như Gabriel Martinelli, Bukayo Saka hay Martin Odegaard.
Arsenal rơi chức vô địch ở những vòng cuối phần nào vì phong độ tuyệt đối của Man City với 12 chiến thắng liên tiếp. Đoàn quân của Pep Guardiola xứng đáng là đội mạnh nhất, khi đứng đầu giải về điểm cũng như số bàn thắng bại. Họ trình diễn lối chơi kiểm soát bóng và tấn công đa dạng với các ngôi sao như Kevin de Bruyne hay Erling Haaland.
Man City thậm chí đang chứng minh họ là đội mạnh nhất châu Âu, khi vẫn hướng tới "cú ăn ba". Họ sẽ gặp Man Utd trong trận chung kết Cup FA ở Wembley ngày 3/6, sau đó một tuần đấu Inter tại chung kết Champions League ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kì.
Howe, Emery, De Zerbi, Arteta và Guardiola đều xứng đáng được chọn làm HLV hay nhất mùa giải, và đã lâu rồi giải thưởng này mới có nhiều ứng viên sáng giá như vậy. HLV Erik ten Hag từng chọn Arteta làm HLV hay nhất Ngoại hạng Anh hồi tháng 1/2023, và ông có lý khi nói như vậy.
Đây là mùa giải thứ tư của Arteta tại Arsenal, và thành tích của họ tốt dần lên, từ vị trí thứ tám, lên thứ năm và nhì bảng. Họ tạo được thế trận áp đặt lên hầu hết đối thủ, chỉ sa sút vì phần nào thiếu kinh nghiệm ở thời điểm then chốt. Cũng không thể phủ nhận năng lực của Guardiola khi ông đưa Man City lên một tầm mới trong giai đoạn cuối mùa.
Man City lần thứ ba liên tiếp vô địch không bất ngờ bằng việc Chelsea xếp ở nửa sau bảng điểm. Đội bóng của tỷ phú Todd Boehly gây thất vọng nhất, khi đã chi tới gần 700 triệu USD để chiêu mộ cầu thủ trong hai kỳ chuyển nhượng vừa qua, nhưng chỉ đứng vị trí 12 chung cuộc.
Chelsea ba lần phải thay HLV mùa này, và chỉ đội xuống hạng như Leeds United mới dính dớp tương tự. Từ Thomas Tuchel đến Graham Potter, Bruno Saltor và Frank Lampard, thành tích của Chelsea ngày càng đi xuống. Họ kết thúc mùa giải chỉ với 38 bàn, chỉ hơn cá nhân Haaland hai bàn.
Nếu như Guardiola không giữ chân Haaland ở nhiều trận tại Ngoại hạng Anh, tiền đạo Na Uy đã có thể vượt qua thành tích ghi bàn của Chelsea. Dù sao anh cũng đã phá kỷ lục ghi bàn trong một mùa giải Ngoại hạng Anh, 34 bàn của Andy Cole và Alan Shearer. Hơn nữa, đây mới là mùa đầu tiên của Haaland tại Etihad.
Những kỷ lục đó giúp Haaland được chọn làm cầu thủ hay nhất mùa, cũng như cầu thủ trẻ xuất sắc. Hiệu suất hơn một bàn mỗi trận đã cho thấy năng lực của tiền đạo này, với 36 bàn trong 35 trận ở Ngoại hạng Anh, hay 52 bàn trong 51 trận trên mọi đấu trường. Đáng nói là anh đã duy trì được thành tích này qua bốn mùa giải liên tiếp, ở ba đội khác nhau. Báo Anh talkSPORT từng coi Haaland là "siêu nhân" với những gì anh đã làm được mùa này.
Trong một mùa giải nhiều đội tiến bộ vượt bậc, khán giả lại không được chứng kiến nhiều bàn thắng đẹp và hiếm gặp. Những bàn đẹp nhất mùa này chủ yếu là sút xa, như cú đá của Willian vào lưới Nottingham Forest hồi tháng 2, hay tuyệt phẩm của Julio Encisco vào lưới Man City hôm 25/5.
Liverpool cũng có thể bị xếp vào nhóm gây thất vọng, bởi hồi đầu mùa gần 20 chuyên gia của BBC đều nghĩ họ sẽ đứng trong Top 4. Tuy nhiên, Liverpool kết thúc mùa giải trắng tay, nếu không tính Siêu cup Anh, và mất suất dự Champions League. Tuy nhiên, họ lại tạo ra hai khoảnh khắc xấu hổ nhất cho đối thủ. Liverpool thắng trận đậm nhất mùa này, với tỷ số 9-0 trước Bournemouth ngày 27/8/2022. Còn trận thắng cách biệt thứ nhì tại giải cũng thuộc về thầy trò Jurgen Klopp, với tỷ số 7-0 trước Man Utd. Chiến thắng đó giúp họ phá nhiều kỷ lục hàng chục đến trăm năm trước "Quỷ Đỏ".
Hoàng An