Sáng 17/3, Trần Lập qua đời sau hơn bốn tháng chiến đấu kiên cường với bệnh ung thư trực tràng. Gia đình cho hay anh ra đi thanh thản, nhẹ nhàng như chìm vào giấc ngủ.
Lần cuối cùng Trần Lập đứng trên sân khấu là trong liveshow Đôi bàn tay thắp lửa hôm 16/1 tại Hà Nội. Vợ con, đồng nghiệp sát cánh cùng giọng ca Bức Tường trong khi người hâm mộ hô vang tên anh. Tất cả đồng lòng mong Trần Lập vượt qua bạo bệnh cũng như cùng anh nâng cao nhận thức xã hội về căn bệnh ung thư ở Việt Nam.
Đến những ngày cuối đời, người đàn ông với giọng hát rock rực lửa vẫn giữ một tinh thần lạc quan. Ý chí kiên cường này của Trần Lập luôn đong đầy trong anh, cả ở đời sống riêng lẫn âm nhạc.
Ca sĩ, nhạc sĩ Trần Lập.
Những sáng tác của Trần Lập cùng Bức Tường trong 15 năm chủ yếu thuộc thể loại hard rock và power metal. Trong khi Bông hồng thủy tinh, Mắt đen, Rock xuyên màn đêm, Đường đến ngày vinh quang... ca ngợi tình yêu cùng khát khao tri thức, giúp Trần Lập tạo dựng tên tuổi trong lòng giới trẻ đầu thập niên 2000 thì các sáng tác hướng về cộng đồng và số phận không may trong xã hội như Đôi bàn tay, Niềm tin cho cát bụi, Người mộng du, Đêm, Cô gái mù... khẳng định cá tính khác biệt và "đẳng cấp" cho Trần Lập cùng Bức Tường so với các nhóm rock cùng thời.
Trần Lập cũng thành công khi đưa nhạc dân gian Việt Nam vào rock, tiêu biểu như Bài ca sông Hồng sử dụng âm thanh của đàn tính, mang âm hưởng đồng bằng Bắc Bộ, Ra khơi thổi làn gió mới vào dân ca Nam Bộ Lý kéo chài. Bên cạnh đó, những sáng tác mang tính sử thi theo cốt truyện dân gian như Người đàn bà hóa đá (từ Sự tích nàng Tô Thị), Chuyện tình của Thủy Thần (truyện Sơn Tinh Thủy Tinh), Dấu vết nghiệt ngã (chuyện An Dương Vương xây thành Cổ Loa)... cũng đã ghi dấu giọng ca sinh năm 1974 vào làng rock Việt đương đại.
Âm nhạc của Trần Lập cùng Bức Tường sẽ mãi truyền cảm hứng theo thời gian, không chỉ vì giai điệu vừa sâu lắng vừa máu lửa, mà còn bởi ca từ giàu tính nhân văn, hướng con người đến suy nghĩ và mục đích tốt đẹp.
Đường đến ngày vinh quang
Ca khúc do Trần Lập sáng tác vào cuối năm 1997. Cùng sự kiện lấy tên nhóm là Bức Tường năm 2000, Đường đến ngày vinh quang đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự nghiệp âm nhạc của nam ca sĩ và ban nhạc. Ca khúc nằm trong album đầu tiên Tâm hồn của đá phát hành năm 2002, thể hiện tinh thần lạc quan, ý chí mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách để vươn tới thành công.
Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng
Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai
Ðường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió
Lời hứa ghi trong tim mình
Vẫn bước đi hiên ngang đầu ngẩng cao...
Trần Lập đã giữ lời hứa luôn kiên cường trong tim mình cho đến ngày anh ra đi. Ca khúc một thời gây tiếng vang, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ học sinh, sinh viên 8X trong những buổi sinh hoạt tập thể, những ngày tháng rong chơi của tuổi trẻ.
Tâm hồn của đá
... Nhọc nhằn năm tháng, tháng năm nhọc nhằn thêm
Đá sống không thật gần ai và cách xa mọi người...
Tâm hồn của đá bắt đầu bằng những lời ca như kể về một đời sóng gió của Trần Lập. Tuổi mới lớn túng quẫn trong quân khu Nam Đồng, những tháng ngày cùng cực "ôm" bảng lô đề, trầy trật với cơm áo gạo tiền. Nhưng bằng nghị lực và quyết tâm, Trần Lập từ chàng trai nhẵn mặt trong các quán bar ở Hà Nội trở thành một thủ lĩnh của ban nhạc Rock đình đám ở Việt Nam. Tâm hồn của đá đề cao sự mạnh mẽ bằng ca từ chân phương. Nó như một lời phê phán nhẹ nhàng thói sống nhạt hời hợt, ích kỷ, khuyên con người, đặc biệt là thế hệ trẻ sống bằng niềm khát khao và đam mê. Bởi cuộc đời có vô vàn sắc màu, nên "Chúng ta hãy đừng sống vô cảm, đừng lạnh lùng với nhau" - Trần Lập (liveshow Bàn tay thắp lửa).
Đừng sống giống như hòn đá, giống như hòn đá.
Sống không một tình yêu Sống chỉ biết thân mình...
Hình ảnh Trần Lập trong liveshow cuối cùng của cuộc đời - "Đôi bàn tay thắp lửa". Ảnh: Giang Huy.
Bông hồng thủy tinh
Xin như cơn mơ cho bông hoa sẽ mãi mãi trong tim ta
Xin cho đôi tay nâng niu chớ vô tình có đánh rơi
Vì tình yêu kia mong manh như thủy tinh
Anh không muốn trong đời thiếu em, thiếu em...
Mang âm hưởng rock ballad, Bông hồng thủy tinh là bài hát về tình yêu lứa đôi. Hoa hồng tượng trưng cho tình yêu, còn thủy tinh ám chỉ đến những thứ mong manh dễ vỡ. Thì ra, dù có mạnh mẽ thế nào, cứng rắn ra sao, khi yêu các chàng trai vẫn lo lắng, sợ tình yêu một ngày sẽ bỏ đi, sẽ tan vỡ. Vậy nên khi còn yêu, hãy biết nâng niu và trân trọng từng phút giây. Ca từ dung dị nhưng ngọt ngào, lãng mạn của Bông hồng thủy tinh khiến nó trở thành một trong những ca khúc được nhiều sinh viên thế hệ 8X đem lên sân khấu để tỏ tình với người con gái mình thương.
Mắt đen
Đây là một trong những ca khúc nổi tiếng của Bức Tường từng được nhóm trình diễn tại nhiều sân khấu trong và ngoài nước suốt 18 năm qua. Cũng giống như Bông hồng thủy tinh, Mắt đen tiếp tục viết về đề tài tình yêu lứa đôi nồng cháy. Có lẽ mắt muôn đời vẫn nói hộ lời yêu, nên rất nhiều tình khúc đã ra đời dựa trên nguồn cảm hứng này. Với Mắt đen, đó là nơi mà người con trai muốn tìm về sau một ngày mệt mỏi, khi mất phương hướng trong cuộc đời. Bởi:
Trong đôi mắt em ấm lửa soi lối về
Khi anh vấp ngã mắt em luôn dịu êm
Rồi đốt cháy anh cho niềm kiêu hãnh tới
Những chuyến đi dài
Đây là ca khúc Trần Lập sáng tác cùng Nguyễn Minh Đức. Bài hát nằm trong album Đất Việt phát hành cuối năm 2014 mang một chất rock mạnh mẽ. MV Những chuyến đi dài đã truyền cảm hứng cho nhiều khán giả với những cảnh quay thiên nhiên hùng vĩ trên những cung đường "phượt" của Việt Nam.
Vì đời là những chuyến đi dài, những giấc mơ dài
Để được sống với đam mê, dẫu có dại khờ...
Với ca từ lẫn giai điệu sôi động, ca khúc khích lệ người sống phóng khoáng, thích tự do và trải nghiệm, thích khám phá những chân trời mới. Là ai, mang màu da nào, con người đều có bản năng muốn khám phá những miền đất lạ, muốn sống và muốn đi, vì ngoài kia là thiên nhiên đáng yêu và cuộc sống muôn màu. Hãy đi theo con tim và làm những điều mình muốn.
Trở về
Sau những phút sống hết mình vì đam mê, vì tình yêu, trải qua những thứ cay đắng lẫn hạnh phúc, thất bại lẫn thành công, con người có luôn muốn được trở về đoàn tụ và bình yên trong vòng tay của gia đình. Trở về như nỗi niềm của người con trưởng thành, sau bao năm tháng bươn trải trong đời, chỉ muốn trở về mái nhà thân thuộc, để:
... Bữa tối ấm áp bên mẹ hiền
Để đêm đông lùi xa
Để sống phút ấm áp bên bạn bè...
Giai điệu nhẹ nhàng, sâu lắng ghi vào lòng người nghe một nỗi an yên, thanh thản. Ngày hôm nay, Trần Lập trở về bên người thân, bạn bè và đồng nghiệp nhưng theo một nghĩa khác. Đoạn đường của anh không dài, nhưng dấu ấn anh để lại đủ truyền cảm hứng cho một thế hệ thanh niên những năm đầu thập niên 2000 về lối sống tích cực, lạc quan và có ích. Tinh thần yêu đời, kiên cường ấy của Trần Lập vẫn luôn sống mãi trong những lời ca, giai điệu anh từng hát năm nào.
Ý Ly