Mỗi ngày trung bình có 1.500 chuyến bay hoạt động trong vùng trời Việt Nam. Phần lớn công tác điều hành bay nhịp nhàng song vẫn có sự cố do chủ quan hay khiếm khuyết của người điều hành.
Ngày 27/6, kíp trực Đài kiểm soát tại sân bay quốc tế Đà Nẵng bị thiếu người, đã phân công một nữ nhân viên thực tập chưa có giấy phép và chưa qua kiểm tra trình độ tiếng Anh trực tiếp điều hành bay. Do thiếu kinh nghiệm, nữ nhân viên thực tập Trương Nguyễn Quỳnh Anh đã cấp huấn lệnh cho chuyến bay của Jetstar Pacific cất cánh, trong khi một chuyến bay khác của Vietnam Airlines vừa đáp xuống và chưa thoát ra khỏi đường băng.
Vụ việc đã khiến nhiều cá nhân thuộc Tổng công ty quản lý bay bị phê bình, lãnh đạo Công ty quản lý bay miền Trung bị khiển trách. Cục Hàng không VN đã thu hồi giấy phép và chứng chỉ của trưởng kíp trực và không làm thủ tục cấp giấy phép cho kiểm soát viên thực tập Trương Nguyễn Quỳnh Anh trong ít nhất một năm.
Tối 23/7, Đài kiểm soát không lưu sân bay Vinh đã cấp lệnh cho máy bay Jetstar Pacific tiếp cận sân bay Vinh, cơ trưởng báo nhận và thực hiện giảm độ cao để đáp xuống đường băng sau 10 phút. Tuy nhiên, trong lúc tiếp cận sân bay, mọi tín hiệu liên lạc giữa tổ lái và kiểm soát không lưu đột nhiên bị gián đoạn. Tổ lái gọi Đài kiểm soát nhiều lần trên tần số khẩn nguy nhưng không thấy trả lời. Vì vậy, phi công phải bay lên rồi vòng lại thực hiện tiếp cận hạ cánh lần 2.
Sau vài phút không nhận được tín hiệu trả lời của phi công, Đài chỉ huy phát hiện liên lạc bị mất tín hiệu một chiều, kiểm soát viên vẫn ra huấn lệnh nhưng sóng không được phát lên, thiết bị trên máy bay không thu được. Sau khi nối lại liên lạc, máy bay Jetstar đã được hướng dẫn hạ cánh an toàn xuống sân bay Vinh, chậm 13 phút so với lịch trình.
Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam xác định nguyên nhân sự cố là do kiểm soát viên không lưu lúng túng trong việc sử dụng thiết bị nghe nói. Hai kiểm soát viên của kíp trực đã bị xử phạt vi phạm hành chính và tước giấy phép hành nghề trong 2 tháng do lỗi làm gián đoạn liên lạc giữa Đài chỉ huy với máy bay Jetstar Pacific.
Ngày 29/10, chuyến bay VN1376 của VNA vừa cất cánh, được kiểm soát viên không lưu yêu cầu giữ nguyên hướng và độ cao 500 feet AGL (khoảng 152 m). Tuy nhiên, khi đang lên độ cao được chỉ định, phi công thấy một máy bay trực thăng cắt ngang phía trước với khoảng cách ước lượng là 60m.
Theo đánh giá ban đầu của Tổng công ty quản lý bay, kiểm soát viên không lưu quân sự đã không thực hiện đúng quy trình an toàn, không phối hợp hiệp đồng đúng theo quy trình.
Mới đây nhất là trưa 20/11, nhiều chuyến bay từ quốc tế và trong nước đến Tân Sơn Nhất (TP HCM) không thể hạ cánh vì thiếu thông tin dẫn đường tiếp cận vùng trời. Tất cả chuyến bay phải bay vòng hạ cánh tại sân bay khác hoặc quay đầu cho đến khi có thông báo tiếp theo. Các máy bay chuẩn bị khởi hành tại Tân Sơn Nhất cũng bị lùi thời điểm cất cánh. Diễn ra trong 1 tiếng 35 phút, gần một giờ chiều cùng ngày, hệ thống kỹ thuật điều hành bay mới được khôi phục.
Theo lãnh đạo Cục Hàng không, hệ thống điều hành bay bị gián đoạn vì hư hỏng hệ thống cấp điện cho thiết bị điều hành bay. Bình thường nguồn điện cấp vào mạng lưới điều hành đều thông qua 3 hệ thống lưu điện UPS. Khi mất một hệ thống thì hai nguồn khác sẽ hỗ trợ. Tuy nhiên, trưa 20/11, một hệ thống lưu điện UPS bị hỏng, sau đó đã ảnh hưởng cả 3 hệ thống khiến mạng lưới điều hành không lưu tê liệt hoàn toàn. Cục Hàng không đang điều tra nguyên nhân cụ thể.
Theo ông Đoàn Hữu Gia, Phó tổng giám đốc Tổng công ty quản lý bay Việt Nam, 9 tháng đầu năm 2014, có 226 vụ việc liên quan đến an ninh, an toàn hàng không, tăng 104 vụ so với cùng kỳ năm 2013. Cùng thời gian này, cơ quan chức năng đã thực hiện 91 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, ban hành 236 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng với số tiền phạt là 1,7 tỷ đồng.
Theo Cục hàng không, dù không để xảy ra việc mất an toàn hàng không nhưng vẫn còn các sự cố có nguy cơ uy hiếp an toàn tàu bay và khai thác tàu bay. Mức tăng cao chủ yếu nằm ở mức E và D (sự cố có nguy cơ uy hiếp an toàn). Số lượng sự cố có nguy cơ uy hiếp an toàn cao (mức C) và nghiêm trọng (mức B) không tăng (7 sự cố). Một sự cố nghiêm trọng (sự cố mức B) xảy ra tại Australia khi tàu bay đang thực hiện cất cánh thì phát hiện hỏng động cơ. |
Đoàn Loan