Mới đây, Ban An toàn giao thông TP HCM đề xuất UBND cho chủ trương nghiên cứu để quản lý tốc độ 30-50 km/h tại một số nơi cụ thể như trường học, bệnh viện, chợ... trong nội đô. Tốc độ này giảm đáng kể so với quy định hiện hành, khi xe được chạy tối đa 60 km/h trên đường đôi, một chiều có nhiều hơn hai làn xe và 50 km/h với đường hai chiều và một chiều có một làn đường.
Lý giải về đề xuất trên, ông Nguyễn Thành Lợi, Phó ban chuyên trách An toàn giao thông TP HCM, cho biết việc phải giảm tốc độ khi đi qua trường học, bệnh viện, công trình công cộng tập trung nhiều người là bắt buộc. Điều này được quy định tại Thông tư 31 năm 2019 của Bộ Giao thông Vận tải.
Tuy nhiên, việc chạy chậm khi qua những nơi đông đúc vẫn tuỳ vào ý thức của tài xế chứ chưa có quy định giảm như thế nào, khung giờ ra sao và khu vực nào vẫn chưa có tiêu chí cụ thể. Do đó, đơn vị muốn đề nghị thành phố đưa ra chủ trương để có cơ sở rà soát, xác định vị trí, khung giờ nhằm đặt biển cảnh báo, khuyến cáo.
Theo ông Lợi, quy định xe chạy không quá 30 km/h ở một số địa điểm với khung giờ nhất định không phải mới và nhiều nước đã áp dụng. Tại Australia, ở những khu vực đông người đi bộ, vận tốc tối đa của xe được khuyến cáo 20 km/h. Ở Ytaly, từ ngày 8/9/2020, tất cả phương tiện chạy trong đô thị đều phải duy trì tốc độ lưu thông tối đa là 30 km/h để giảm tai nạn. Các nước Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đức, Canada, Mỹ... cũng có nhiều cách thức quản lý tốc độ trong nội đô để đảm bảo lợi ích chung và an toàn đi lại.
Dẫn nghiên cứu của Viện Tài nguyên thế giới (WRI), ông Lợi cho biết kết quả ở vận tốc tối đa 30 km/h nếu có va chạm mức độ thiệt hại, chấn thương sẽ thấp nhất. "Tốc độ này sẽ làm giảm đến 50% nguy cơ xảy ra tai nạn, và giảm đến 90% nguy cơ bị tử vong khi va chạm", ông Lợi nói, cho rằng trong điều kiện đô thị đông dân cư, đường sá không thể mở rộng, đây cũng là biện pháp ít tốn kém, khả thi và hiệu quả nhất để giảm tai nạn.
Cũng theo lãnh đạo Ban An toàn giao thông TP HCM, nếu đề xuất được thông qua, đơn vị sẽ xác định khu vực, khung giờ cần đặt biển tại các địa điểm nhất định chứ không phải áp dụng cho toàn nội đô. Ví dụ với trường học sẽ là các con đường ngang cổng trường hoặc bao quanh khuôn viên trường. Sau đó, Ban sẽ phối hợp với các sở ngành, đánh giá, khảo sát vị trí phù hợp, xây dựng tiêu chí cụ thể và báo cáo xin phê duyệt để triển khai.
Đồng tình với đề xuất trên, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam (VATA), cho rằng luật quy định tốc độ lưu thông trên cả tuyến đường nhưng cũng cho phép cơ quan quản lý giao thông thiết lập tốc độ phù hợp ở những điểm, thời gian cụ thể tùy vào điều kiện.
Ví dụ, trường học vào khung giờ học sinh ra, vào lớp mật độ người ở các tuyến đường quanh trường sẽ rất đông. Do đó, hạn chế tốc độ là cần thiết để đảm bảo an toàn cho tất cả người, phương tiện tham gia.
Theo ông Quyền, ở các đô thị như TP HCM, chính quyền địa phương hoàn toàn có thể đưa ra phương án tổ chức giao thông phù hợp tùy vào lưu lượng xe cộ diễn tiến theo ngày, giờ, địa điểm để đảm bảo toàn. Điều quan trọng là cơ quan có thẩm quyền về quản lý giao thông phải nghiên cứu, khảo sát cụ thể để xác định được đoạn đường bắt đầu, kết thúc để phát huy hiệu quả.
"Không phải ở Việt Nam mà ở các nước khi mà đi qua trường học, qua bệnh viện, cơ quan quản lý cũng sẽ hạn chế tốc độ để đảm bảo an toàn", ông Quyền nói.
Một lãnh đạo Phòng CSGT TP HCM cho biết, hiện trên nhiều tuyến đường tại thành phố đã lắp camera cố định thu thập hình ảnh nhằm xử phạt xe chạy quá tốc độ. Ngoài ra, lực lượng còn dùng cách bắn tốc độ di động để xử phạt để nâng cao ý thức của tài xế khi chạy trong khu vực nội đô.
Theo ông, việc hạ tốc độ lái xe và đặt biển báo tại các khu vực đông người cũng sẽ giúp tài xế chú ý hơn khi lưu thông. Tuy nhiên, lãnh đạo Phòng CSGT thành phố cho rằng đề xuất trên chỉ mới là ý tưởng, trước khi thông qua cần phải nghiên cứu hợp lý về khu vực, tốc độ quy định phù hợp.
Trên thực tế, mật độ xe tại trung tâm TP HCM thường rất cao, xe thường chạy chỉ quanh mức 10-30 km/h trong thời gian cao điểm, song vào buổi tối đường vắng vận tốc sẽ tăng lên. Nếu quy định áp dụng tốc độ dưới 30 km/h cả ngày sẽ không hiệu quả vì người dân khi thấy đường ít xe thường chạy nhanh hơn.
Về góc độ quản lý, ông Võ Khánh Hưng, Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM, cho biết để đảm bảo an toàn giao thông, thành phố đang vận dụng các giải pháp công trình và phi công trình, tuyên truyền theo hình thức phù hợp. Giữa năm ngoái, đơn vị đã sơn vạch phản quang màu đỏ, cắp biển báo, đèn chớp... giúp tăng nhận diện và an toàn giao thông trước 70 trường học.
Đối với đề xuất của Ban An toàn giao thông, ông Hưng cho rằng cần phải qua nghiên cứu thực tiễn để có kết quả đánh giá trước khi triển khai.
Việc cảnh báo xe chạy quá tốc độ từng được Trung tâm quản lý điều hành giao thông đô thị (thuộc Sở Giao thông Vận tải TP HCM) thực hiện bằng cách lắp hệ thống bảng điện tử hiển thị vận tốc của xe trên 8 điểm bắn tốc độ tự động của thành phố. Bảng này cách vị trí đo 150-200 m, khi xe vi phạm trên bảng hiển thị biển số kèm tốc độ, với dòng chữ màu đỏ.
Lê Tuyết - Đình Văn