Theo Kiểm toán Nhà nước, số dư nợ tăng trưởng vượt hạn mức tối đa này là gần 26.000 tỷ đồng. Những năm gần đây, hạn mức tín dụng của từng nhà băng sẽ được Ngân hàng Nhà nước giao hai lần mỗi năm. Sau khi đưa ra hạn mức tín dụng cho từng tổ chức tín dụng đầu năm, cơ quan này tiếp tục có đợt nới "room" lần 2 vào nửa cuối năm.
Chỉ tiêu này được cấp dựa trên "sức khoẻ" từng ngân hàng, cụ thể là quy mô, xếp hạng chất lượng tài sản theo A, B hay C của mỗi tổ chức tín dụng.
Trong số các ngân hàng vượt hạn mức tín dụng được giao năm 2019 thì Ngân hàng Đại Chúng (PVcomBank) đứng đầu danh sách, với số tiền vượt là 13.656 tỷ đồng. Kế đến là Ngân hàng Sài Gòn vượt 8.654 tỷ đồng và Ngân hàng Bảo Việt vượt tín dụng cho phép 3.153 tỷ đồng.
Trong danh sách này còn có 4 ngân hàng ngoại, như Ngân hàng Shinhan Bank vượt 132 tỷ đồng, Ngân hàng Mizuho chi nhánh TP HCM vượt 192 tỷ đồng, Ngân hàng Busan - chi nhánh TP HCM vượt 83 tỷ đồng, Ngân hàng Liên doanh Việt - Nga là 69 tỷ đồng.
Giao dịch tại một ngân hàng cổ phần ở Hà Nội. Ảnh: Giang Huy.
Tại báo cáo này, Kiểm toán Nhà nước còn "điểm danh" một số công ty tài chính đầu tư tài chính không hiệu quả, hoặc hiệu quả thấp. Chẳng hạn, Agribank đầu tư hơn 294 tỷ đồng vào Công ty TNHH MTV Cho thuê tài chính II (ALC II) đã phá sản và chấm dứt hoạt động, nên phải trích lập dự phòng 100% vốn đầu tư.
Kiểm toán Nhà nước cho rằng, Ngân hàng Nông nghiệp còn phải chịu trách nhiệm về khoản tổn thất phải bồi thường cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam số tiền trên 862,6 tỷ đồng theo phán quyết của Tòa án do ngân hàng này bảo lãnh cho ALC II. Hay khoản đầu tư gần 1.251 tỷ đồng của Agribank vào Công ty Chứng khoán Agribank, phải trích lập dự phòng 92,34 tỷ đồng. Đến 31/12/2019, Chứng khoán Agribank lỗ luỹ kế gần 361 tỷ đồng.
Một số ngân hàng như Vietcombank, Agribank, Bảo Minh hạch toán doanh thu, chi phí chưa chính xác, phù hợp. Đơn cử, VCB ghi nhận lãi dự thu không đúng quy định với các khoản nợ được cơ cấu lại, gần 85,5 tỷ đồng. Ngân hàng này cũng hạch toán thiếu hơn 29,2 tỷ phí bảo lãnh, phí phát hành L/C; hạch toán thừa hơn 19 tỷ đồng lãi dự chi.
Còn Agribank, hạch toán thừa 114,7 tỷ đồng lãi dự thu. Bảo Minh hạch toán thiếu doanh thu hơn 7 tỷ đồng với các hợp đồng bảo hiểm đã phát sinh trách nhiệm, cũng như chưa hạch toán thu đòi người thứ ba trên 55 tỷ đồng...
Còn nhiều tồn tại, song Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra năm 2019, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt. Điều này góp phần kiểm soát lạm phát bình quân ở mức 2,79%, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối; giảm lãi suất điều hành 2 lần.
Các ngân hàng, tổ chức tài chính, bảo hiểm được kiểm toán bảo đảm các chỉ tiêu an toàn, như tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu riêng lẻ và hợp nhất của VietcomBank lần lượt là 9,24% và 9,6%; Agribank là là 9,2% và 9,6% (quy định 9%). Tỷ lệ dự trữ thanh khoản của Agribank là 15,8% (quy định tối thiểu 10%), tỷ lệ khả năng chi trả 30 ngày đối với tiền đồng là 72,2% (quy định tối thiểu 50%)...
Ngoài ra, năm 2019, nhiều nhà băng lãi lớn như Vietcombank lãi trước thuế hơn 23.211 tỷ đồng, Agribank là 13.896 tỷ đồng và Bảo Minh trên 254 tỷ.
Anh Minh