Vợ chồng chị Quỳnh có ba con, bé út 2 tháng tuổi, hai bé lớn 8 tuổi và 6 tuổi. Cuối tháng 8, đến lịch tiêm vaccine cúm cho cả nhà, song chị Quỳnh quên lịch. Sau khi khai giảng, hai bé lớn đi học về thay phiên nhau sốt, đau họng, chảy nước mũi, ho phải nghỉ học 3-4 ngày liên tiếp.

"Nhà có con nhỏ, tôi rất kỹ khâu vệ sinh, ăn uống, mang khẩu trang, mà các con đi học, tiếp xúc với nhiều bạn, lại mê chơi nên rất khó", chị Quỳnh chia sẻ. Chị sợ các con sẽ tiếp tục lây bệnh khi đi học. Chồng làm nhân viên kinh doanh, thường xuyên tiếp khách nên cũng dễ lây bệnh mang về nhà. Do đó, ngày 20/9, vợ chồng cùng hai con lớn tiêm vaccine cúm, còn con gái nhỏ tiêm vaccine 6 trong 1, phế cầu.

Gia đình 4 người của chị Nguyễn Thị Minh Quyên, 41 tuổi, ở phường Thủ Đức, TP HCM cũng tiêm vaccine cúm, sốt xuất huyết để chuẩn bị cho con gái 10 tuổi và con trai 15 tuổi khi vào năm học mới. Chị Quyên cho biết cả gia đình chị bắt đầu tiêm cúm từ 5 năm trước, sau đó mỗi năm tiêm nhắc một lần. Những năm qua, các con chị đi học cũng đôi lần bị ho, đau họng, sốt do lây từ các bạn trong lớp, song bệnh nhẹ, chỉ phải nghỉ học 1-2 ngày là khỏi.

Riêng sốt xuất huyết, chị chọn chủng ngừa cho cả nhà sau lần hai vợ chồng chị bị bệnh, trong đó chồng chị bị sốc sốt xuất huyết, may mắn cấp cứu kịp nhưng điều trị 10 ngày mới xuất viện. "Ai bị bệnh, phải nhập viện điều trị mới thấy việc phòng bệnh quan trọng ra sao", chị Quyên chia sẻ.

Còn chị Trần Ngọc Biển, 35 tuổi, ở xã Châu Đức, Nghệ An trước đây hay bị ho, đau họng, sổ mũi, người uể oải mỗi khi thời tiết thay đổi. Khi mang thai con đầu lòng vào năm 2020, chị được bác sĩ tư vấn tiêm vaccine cúm. Kể từ khi tiêm, chị thấy các triệu chứng như ho, sốt trong năm giảm hẳn. Do vậy, chị chọn tiêm cho cả nhà 4 người gồm hai vợ chồng và hai con trai trong 5 năm qua.

Theo BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, do virus cúm gây ra, có thể gây thành dịch. Virus dễ lây lan qua đường hô hấp và gián tiếp khi tiếp xúc bàn tay với các vật dụng dính chất tiết chứa virus sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Tỷ lệ lây lan bệnh càng nhanh và mạnh ở nơi đông người, môi trường khép kín. Thời tiết lạnh, mùa mưa bão và ẩm thấp càng là điều kiện thuận lợi cho virus cúm tồn tại lâu và dễ lây nhiễm hơn.

Bệnh khởi phát sốt cao, đau đầu, đau nhức người, ho khan... và có thể hết sau một tuần. Tuy nhiên ho có thể kéo dài hai tuần hoặc lâu hơn. Nếu không được điều trị kịp thời, chăm sóc hợp lý, hoặc ở người có hệ miễn dịch suy yếu, virus có thể nhân lên, xâm lấn các cơ quan gây viêm màng não, viêm phổi, suy hô hấp cấp và dẫn đến tử vong.

Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) khuyến cáo, bất cứ ai cũng có thể mắc cúm. Một người có thể mắc cúm nhiều lần trong năm do miễn dịch có được sau khi khỏi bệnh không bền vững. Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, người mắc bệnh mạn tính, suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc cúm và trở nặng cao hơn.

Bác sĩ Cầm cho biết cúm có thể phòng ngừa nhờ vaccine. Việt Nam đang có 4 loại vaccine giúp phòng ngừa các chủng cúm A và B phổ biến, tiêm cho trẻ từ 6 tháng đến người lớn. Phụ nữ có thể tiêm vào bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ, tốt nhất từ tháng thứ tư trở đi để bảo vệ sức khỏe, truyền kháng thể thụ động cho con, bảo vệ bé trước khi đến tuổi tiêm chủng. Vaccine cúm cần tiêm nhắc lại một mũi hằng năm để củng cố miễn dịch và cập nhật chủng virus cúm lưu hành theo khuyến cáo của WHO.

Thời gian gần đây, trước tình hình bệnh hô hấp diễn biến thất thường, gần 240 trung tâm tiêm chủng của VNVC cũng ghi nhận gia tăng người dân chủ động tiêm vaccine cúm. Bên cạnh cúm, các gia đình cũng tiêm các vaccine phòng bệnh hô hấp khác như ho gà, thủy đậu, não mô cầu, phế cầu gây viêm màng não, viêm phổi...

Bác sĩ Cầm lưu ý bên cạnh vaccine, gia đình cũng nên phòng cúm bằng thường xuyên súc họng, mang khẩu trang khi ra đường, ăn đủ chất dinh dưỡng. Khi mắc bệnh cần đi khám sớm, không nên tự uống thuốc, điều trị bệnh theo mẹo dân gian.

Tuấn An