Theo thống kê của Bộ Y tế ngày 14/2, cả nước có 49 tỉnh, thành vùng xanh; 14 tỉnh vùng vàng; không có tỉnh vùng cam và đỏ.
Việc phân loại cấp độ dịch bệnh ở các địa phương trên cả nước đã được thực hiện theo hướng dẫn mới của Bộ Y tế từ cuối tháng 1/2022. Ba tiêu chí chính gồm: Tỷ lệ ca nhiễm mới; độ bao phủ vaccine; khả năng thu dung, điều trị và trong từng tiêu chí sẽ có các tiêu chí phụ nhỏ hơn.
Thời gian qua, một số chuyên gia cho rằng với chủ trương thích ứng an toàn và tỷ lệ tiêm vaccine cao hiện nay, nên tiến tới tập trung quản lý nhóm nguy cơ cao và không nên đánh giá nguy cơ dịch bệnh rồi "chia vùng xanh đỏ, áp dụng cho tất cả mọi người kể cả khỏe mạnh".
Xung quanh vấn đề trên, ông Trần Đức Quý, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang, nhận xét hướng dẫn mới đánh giá cấp độ dịch bệnh khá chi tiết và cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Từ khi đánh giá theo hướng dẫn mới, địa bàn vùng xanh của tỉnh đã tăng lên. Hiện Hà Giang có 190 xã/phường cấp 1; chỉ 3 xã/phường cấp 2; không có xã/phường vùng cam, đỏ. "Trước mắt, tỉnh vẫn sẽ áp dụng bộ tiêu chí mới này", ông Quý nói.
Tương tự, ông Trần Văn Hải, phòng nghiệp vụ (Sở Y tế Hải Dương), cho rằng nhìn chung hướng dẫn mới đã sát thực tiễn hơn so với hướng dẫn cũ hồi tháng 10/2021. Vì vậy, các địa phương áp dụng tiêu chí phân loại cấp độ dịch thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, ông Hải cho rằng tiêu chí "ca bệnh phải thở oxy" không sát thực tế. Bởi việc thống kê số bệnh nhân phải thở oxy ở bệnh viện các tuyến hàng ngày là điều rất khó khăn. Vì vậy, ông Hải đề xuất nên thay tỷ lệ ca bệnh phải thở oxy bằng khả năng đáp ứng oxy của các bệnh viện.
Dù tỷ lệ bao phủ vaccine đã cao, nhưng ông Hải vẫn đề nghị giữ tiêu chí về tỷ lệ tiêm vaccine, bởi hiện nay, ngoài hai liều cơ bản sẽ cần phải tiêm thêm mũi ba. Cơ quan chuyên môn cần tính đến phương án đưa tiêu chí mũi ba vào để đánh giá cấp độ dịch bệnh.
Đại diện ngành y tế Hải Dương nhấn mạnh, việc phân loại cấp độ dịch hiện nay vẫn cần thiết, để các địa phương có cơ sở xây dựng biện pháp chủ động ứng phó. Tuy nhiên, theo ông Hải, việc phân loại cấp độ dịch chỉ nên nhằm để cơ quan chuyên môn nâng cao năng lực y tế, sẵn sàng về nhân lực, cơ sở vật chất cho tình huống dịch bệnh bùng phát.
"Hiện nay dựa vào cấp độ dịch bệnh để hạn chế đi lại, dịch vụ là điều rất khó thực hiện trên thực tế. Điều quan trọng là người dân dựa vào cấp độ dịch bệnh để chủ động biện pháp tự đảm bảo an toàn.", ông Hải nói.

Tiêm vaccine Covid-19 cho học sinh tại TP HCM, tháng 10/2021. Ảnh: Đình Văn
Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh, cho rằng 3 tiêu chí quan trọng để phân loại cấp độ dịch ở địa phương là tính tỷ lệ ca mắc mới trên 100.000 dân trong một tuần, tỷ lệ bao phủ vaccine và tỷ lệ bệnh nhân trở nặng phải nhập viện.
Hướng dẫn mới đánh giá cấp độ dịch bệnh của Bộ Y tế "nhìn chung tốt hơn" vì khi tỷ lệ bao phủ vaccine tăng lên, số bệnh nhân nhiễm nCoV có thể tăng song số ca trở nặng và tỷ lệ tử vong giảm, qua đó cấp độ dịch bệnh cũng được kiểm soát ở mức phù hợp.
Theo ông Tâm, việc phân loại cấp độ chống dịch rất quan trọng đối với địa phương. "Đơn cử với những nơi cấp độ 3, 4, lực lượng chức năng sẽ chú trọng tập trung nguồn lực chống dịch, lên phương án cách ly, hướng dẫn người đến và về địa bàn...", ông nói.
Tuy nhiên, ông Tâm cũng cho rằng trong bối cảnh mới hiện nay, việc phân loại cấp độ dịch và hạn chế dịch vụ đi kèm "cần phải linh hoạt". Theo nghị quyết 128 về thích ứng an toàn, chủ trương là kinh tế - xã hội vẫn phải phát triển bình thường trên cơ sở đảm bảo sức khỏe của người dân. Do vậy, trước hết mỗi người dân cần tuân thủ 5K, hạn chế tiếp xúc đông người.
"Nếu người dân thực sự ý thức được rằng nếu bị nhiễm nCoV sẽ cản trở hoạt động của chính họ thì mọi việc sẽ thông suốt hơn", ông Tâm nói, nhấn mạnh điều quan trọng vẫn là bao phủ vaccine. Tại Hà Tĩnh, đến nay 100% người dân được tiêm mũi một, 98% mũi hai, 38% mũi ba, nên "tỷ lệ bệnh nhân trở nặng đã ít hơn nhiều".
Đại diện Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Nghệ An, cũng cho rằng đánh giá cấp độ dịch phục vụ cơ quan quản lý đưa ra biện pháp cần thiết, và giúp người dân nắm bắt kịp thời "mình đang ở vùng nào" trên bản đồ. Nếu ở vùng 3 hoặc 4 thì có biện pháp phòng chống lây nhiễm cho chính mình và những người xung quanh. Còn nếu ở vùng xanh thì yên tâm công tác, làm việc, phát triển kinh tế.

Người dân thành phố Vinh, Nghệ An vui chơi dịp Tết Nguyên đán Nhâm Dần, tháng 2/2022. Ảnh: Nguyễn Hải
Cuối tháng 1/2022, Bộ Y tế ban hành hướng dẫn mới đánh giá cấp độ dịch bệnh, gồm ba tiêu chí chính.
Tiêu chí một, tỷ lệ ca mắc mới, gồm ba nội dung là tỷ lệ ca nhiễm mới; tỷ lệ ca bệnh phải thở oxy; tỷ lệ ca tử vong. Các chỉ số này được tính trên 100.000 dân, trong một tuần.
Tiêu chí hai, độ bao phủ vaccine, gồm hai nội dung: Tỷ lệ tiêm vaccine đủ liều, tối thiểu đạt 75% dân số; tỷ lệ tiêm đủ liều cho nhóm nguy cơ cao, tối thiểu đạt 90%.
Tiêu chí ba, đảm bảo khả năng thu dung, điều trị của cơ sở khám, chữa bệnh, gồm ba nội dung: Tỷ lệ sẵn sàng quản lý, chăm sóc F0/100.000 dân; tỷ lệ giường bệnh dành cho bệnh nhân Covid-19 còn trống tại các huyện; tỷ lệ giường bệnh điều trị tích cực (ICU) bao gồm đủ nhân viên y tế phục vụ.
Viết Tuân - Đức Hùng - Nguyễn Hải