Thông tin trên được chia sẻ tại Hội nghị điều dưỡng nhi khoa lần thứ 9, tổ chức tại Bệnh viện Nhi Trung ương, ngày 13/3. Đây là nội dung nghiên cứu về kiến thức và hành vi chăm sóc trẻ sốt của các bà mẹ có con nhập viện, do tập thể điều dưỡng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương thực hiện, từ 1/9 đến 25/9/2012, với sự tham gia của hơn 100 bà mẹ.
Sốt là triệu chứng thường gặp ở các trẻ mắc bệnh truyền nhiễm, việc theo dõi và chăm sóc trẻ bị sốt đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên, việc chăm sóc và xử trí của các bà mẹ còn hạn chế.
Nghiên cứu trên cho thấy, chỉ có gần 37% bà mẹ có kiến thức đúng, gần 21% có hành vi đúng.
Cụ thể, đa số các bà mẹ được phỏng vấn hiểu sai về định nghĩa sốt. Có những người không cặp nhiệt độ cho con mà chỉ khẳng định sốt qua cảm giác, cho rằng "sờ thấy ấm là sốt". Có người lại cho rằng nhiệt độ 37 độ C mới là sốt. Hơn 9% chị em cho rằng nhiệt độ 38,5 mới là sốt.
Trong khi đó sốt là tình trạng tăng nhiệt độ của cơ thể trên mức giới hạn bình thường. Trẻ được định nghĩa là sốt khi thân nhiệt ở miệng là từ 37,5 độ C trở lên, ở nách là 37,2 độ C.
Cũng theo nghiên cứu thì vẫn có hơn nửa số bà mẹ được hỏi nghĩ sốt là do thay đổi thời tiết, chỉ 6% nghĩ tới nguyên nhân là do bệnh truyền nhiễm.
Hành vi đúng của các bà mẹ khi chăm con bị sốt gồm: chườm nước ấm; cho trẻ uống thêm nước; cho uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ trên 38,5 độ C; cho con uống liều hạ sốt theo lứa tuổi; thời gian dùng thuốc hạ sốt cách 4-6 giờ. Thế nhưng, trong số các trẻ nằm viện, có đến gần 80% các bậc phụ huynh được hỏi có hành vi xử trí không đúng.
Bên cạnh đó, chỉ khoảng 1/3 bà mẹ cho trẻ uống hạ sốt khi nhiệt độ trên 38,5. Chưa đến một nửa số người được hỏi cho con dùng thuốc hạ sốt có thời gian cách 4-6 giờ.
Đáng chú ý, 44% bà mẹ tự mua thuốc về uống cho con mà không cần đơn. Điều này rất nguy hiểm. Chẳng hạn, paracetamol là loại hạ sốt phổ biến. Tuy nhiên, cùng hoạt chất này nhưng có rất nhiều loại thuốc với nhiều nhãn hiệu khác nhau. Có những người vừa cho con uống efferalgan, lại uống thêm decolgen để chữa sổ mũi trong khi loại này cũng chứa paracetamol. Trẻ dễ bị ngộ độc thuốc nếu uống quá liều, thậm chí trường hợp nặng có thể tử vong.
Theo các chuyên gia cần có một chương trình giáo dục sức khỏe phù hợp nhằm nâng cao kiến thức, hành vi của bà mẹ về sốt cao ở trẻ. Khi trẻ sốt nhẹ, 37,5-38,5 độ C thì chưa cần dùng thuốc hạ nhiệt mà chỉ cần cởi bớt quần áo, cho bé uống nhiều nước, nếu trẻ đang bú mẹ cho bú nhiều hơn. Khi trẻ sốt trên 38,5 độ C cần cởi bớt quần áo, cho mặc quần áo lót mỏng, mềm, thoáng, rộng, cho uống thuốc hạ nhiệt hoặc đặt thuốc ở hậu môn.
Ngoài ra cần dùng khăn thấm nước ấm lau 2 hõm nách, 2 bẹn của trẻ hoặc lau người cũng góp phần làm hạ nhiệt độ của trẻ, chú ý không nên dùng nước đá hoặc đá chườm cho trẻ sẽ gây cho trẻ phản ứng không tốt.
Nam Phương