Trước thông tin báo chí Nhật Bản cho biết nước này sẽ tạm ngừng cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam do cáo buộc nhận hối lộ tại dự án đường sắt đô thị Hà Nội, trao đổi với VnExpress.net, ông Nguyễn Xuân Tiến khẳng định Nhật Bản vẫn duy trì bình thường phần viện trợ không hoàn lại cũng như các hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam. Phần vốn vay, phía Nhật chỉ tạm ngừng cấp cho dự án liên quan trực tiếp tới vụ việc tiêu cực của Tổng công ty Tư vấn Giao thông Nhật Bản (JTC).
Với các dự án mới của Tổng công ty Đường sắt cũng như các dự án Việt Nam sẽ đề xuất thời gian tới sẽ được Nhật Bản xem xét trên cơ sở Việt Nam cam kết xử lý nghiêm minh vụ việc cũ và có giải pháp tránh sự việc tái diễn trong tương lai, theo ông Tiến.
| >> 14 dự án quan trọng của nhà thầu JTC tại Việt Nam |
"Phía Nhật Bản cho biết sẽ tạm ngừng giải ngân ODA, nhưng không phải ngưng toàn bộ mà chỉ là ngưng một phần trong tổng số một tỷ USD vốn ODA cho Việt Nam vay năm nay. Tôi khẳng định phần này rất nhỏ và chỉ liên quan trực tiếp đến vụ việc", ông Tiến nói.
Lãnh đạo Bộ Kế hoạch & Đầu tư cũng hy vọng trong tháng 6 hai bên sẽ tiếp tục làm việc để xử lý những nghiêm minh vụ việc tiêu cực và xây dựng các biện pháp phòng ngừa trường hợp tương tự xảy ra, tạo điều kiện cho việc giải ngân ODA trở lại bình thường.
Lãnh đạo Bộ Kế hoạch & Đầu tư hy vọng trong tháng 6 việc giải ngân vốn ODA Nhật Bản sẽ trở lại bình thường. Ảnh: Nhật Anh
Tờ Kyodo News hôm qua đưa tin trong cuộc họp song phương diễn ra đầu tuần với Bộ Giao thông Vận tải, Nhật Bản cho biết sẽ tạm ngừng giải ngân ODA nhằm ngăn ngừa những việc làm không đúng quy định có thể tái diễn. Nguồn tin này cũng cho biết hai bên sẽ tiếp tục họp song phương cuối tháng này để cân nhắc khả năng nối lại ODA, sau khi phía Nhật Bản xem xét nỗ lực điều tra của Việt Nam cũng như các giải pháp phòng ngừa trong tương lai.
"Để có thể tiếp tục triển khai những dự án ODA và nhận được sự thấu hiểu cũng như sự ủng hộ của người dân cả hai nước thì cần có biện pháp xử lý nghiêm khắc vụ việc" - bài viết trên cổng thông tin điện tử Bộ Giao thông vận tải trích lời ông Kimihiro Ishikane - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Ngoại giao Nhật Bản.
Trước vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho hay phía Nhật Bản sẽ có trao đổi chính thức với Việt Nam qua Bộ Ngoại giao, sau đó hai bên sẽ tiến hành những hành động cụ thể.
Theo đó, phía Nhật Bản sẽ trình bày những định hướng, biện pháp liên quan đến việc thực hiện những dự án viện trợ ODA mới và những dự án đang được thực hiện và bàn về phương án phòng ngừa tái phát những vụ việc tương tự. Phía Việt Nam cũng cam kết ghi nhận và báo cáo các cơ quan chức năng để nhanh chóng có những hành động cần thiết, xử lý nghiêm minh và ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng trong thực hiện các dự án giao thông vận tải.
Cũng liên quan đến vụ việc, chiều qua Bộ Giao thông Vận tải đã có quyết định bổ nhiệm Tổng giám đốc mới tại Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. Ông Vũ Tá Tùng, nguyên Phó Tổng giám đốc chính thức giữ vị trí điều hành cao nhất sau hơn một tháng được giới thiệu giữ trọng trách này. Cùng ngày, ông Lương Quốc Việt, thành viên Hội đồng Thành viên, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam cũng được bổ nhiệm giữ chức Kiểm soát viên chuyên trách tại Tổng công ty Đường sắt, thay bà Lê Thị Nhuận.
Nghi vấn phía JTC hối lộ một số công chức Việt Nam để nhận thầu dự án được phanh phui từ cuối tháng 3/2014, sau khi Chủ tịch của JTC thừa nhận hối lộ 66 triệu yen để đổi lại việc trúng thầu dự án ODA. Sáu quan chức ngành đường sắt đã bị điều tra vì nghi ngờ liên quan đến vụ việc, trong số này có nguyên Phó tổng giám đốc Đường sắt Việt Nam Trần Quốc Đông và ông Trần Văn Lục, nguyên Trưởng ban Quản lý dự án đường sắt.
Trước đó, tháng 12/2008 Nhật Bản tuyên bố tạm dừng viện trợ ODA cho Việt Nam sau khi Công ty Tư vấn Nhật PCI nhận tội hối lộ quan chức của Sở Giao thông Vận tải TP HCM Huỳnh Ngọc Sĩ, đổi lấy việc trúng thầu dự án. Mọi hoạt động giải ngân, vay vốn bị đóng băng hoàn toàn những tháng tiếp theo, trong thời gian phía Việt Nam điều tra và xét xử vụ việc. Đến tháng 3/2009, phía Nhật tuyên bố nối lại ODA cho Việt Nam, do thấy quyết tâm của phía Việt Nam trong việc phòng chống tham nhũng. Gói thầu sử dụng nguồn vốn ODA Nhật được ký kết vài ngày sau đó.
Ngoài ra, Đan Mạch cũng dừng 3 dự án ODA tại Việt Nam vì nghi có tiêu cực vào giữa năm 2012. Đây là những dự án ODA liên quan đến chống biến đổi khí hậu.
Nhóm phóng viên