Ôtô tải van mà Tổng cục Hải quan gọi chung ôtô tải mui kín kiểu dáng du lịch, là loại xe cũ được nhập khẩu rất phổ biến trong những năm trước 2000. Các nhãn hiệu thường gặp của loại này là Ssangyong Korando, Daewoo Korando, Hyundai Galloper Innovation, Hyundai Galloper II, Hyundai Starex 3 van, Hyundai Starex 6 van, Kia Carnival 6 van...
Nhiều người đã tìm mua ôtô tải van về để cải tạo làm xe chở khách. Hải quan xác định giá bán ở thị trường của các xe đã cải tạo cao hơn 2-2,5 lần so với giá thành nhập khẩu (do ôtô tải van có thuế suất nhập khẩu thấp và không phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt). Chính vì vậy, năm 2002 theo kiến nghị của Tổng cục Hải quan, Chính phủ có quyết định ngưng nhập khẩu đối với loại xe này. Các trường hợp đang làm thủ tục thông quan thì áp thuế suất như xe khách. Riêng những xe đã hoàn thành thủ tục thì truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Nếu tính theo thuế suất dành cho xe khách, tiền thuế bị đội lên gấp 5 lần. Ngay cả khi chấp nhận nộp thuế theo mức này, doanh nghiệp cũng chết tắc vì thông tin biên lai thu thuế lại không khớp với thông tin trong hồ sơ đăng kiểm, vận đơn mua bán... vốn ghi rất rõ đây là xe tải van. Vì vậy, nhiều doanh nghiệp có thông quan, lấy được xe về cũng không thể đăng ký lưu hành.
Trong số 1.000 xe nằm trong diện nghi vấn từ năm 1999 đến nay có 852 chiếc được hoàn thành thủ tục hải quan và cấp tờ khai nguồn gốc. 101 xe xong thủ tục hải quan nhưng chưa nhận tờ khai nguồn gốc. Số còn lại vẫn đang bị cơ quan cửa khẩu tạm giữ. Hàng trăm tỷ đồng của doanh nghiệp trôi sông, trong khi các cơ quan chức năng vẫn đang bế tắc chưa có hướng giải quyết.
 |
|
Chiếc ôtô tải van hiệu Hyundai Grace của Công ty Nhất Phương đang phải lưu kho. Ảnh: P.A. |
Cục nợ của doanh nghiệp
Lệnh tạm ngừng nhập khẩu chỉ có hiệu lực đến 2005. Một số công ty đánh liều thử nhập tiếp, song lại mắc. Vụ việc mới nhất là Công ty Vĩnh Tâm có trụ sở tại Khu công nghiệp Biên Hòa 2, tỉnh Đồng Nai, nhập 1 chiếc xe tải van hiệu Hyundai, model H-1, song đang bị giữ tại Hải quan Hải Phòng. Công ty này mở tờ khai hải quan hôm 19/5 vừa qua và đã được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm tại Chi cục đăng kiểm Hải Phòng nhưng vẫn chưa cho thông quan với lý do "mặt hàng nhạy cảm".
"Chủ xe nào hoán cải thì phạt người đó. Trong khi biểu thuế nhập khẩu, danh mục nhập khẩu, Cục Đăng kiểm đều khẳng định xe chúng tôi nhập về là ôtô tải van chở hàng, còn hải quan và tài chính lại áp thuế là xe khách", Giám đốc Công ty Vĩnh Tâm - Vũ Thanh Giang bức xúc.
Chỉ riêng tiền bến bãi ở cảng, công ty Vĩnh Tâm phải chi xấp xỉ 10 triệu đồng/tháng, chưa biết bao giờ được thông quan. Trao đổi với VnExpress chiều nay, ông Giang cho biết muốn buông xuôi, mặc kệ hàng trong kho thành sắt vụn. "Xe tôi nhập với giá khoảng 70 triệu đồng, cộng thuế nữa vị chi hơn 100 triệu. Thế nhưng 2 tháng qua, chỉ tiền bến bãi ở cảng đã 20 triệu", ông Giang nói.
Các doanh nghiệp 4 năm trước đã nhập khẩu tải van, đã nộp truy thu thuế nhập khẩu theo yêu cầu của hải quan, hàng đã bán, tiền đã thu, giờ khách lại ùn ùn trả về. Lý do là Cục Đăng kiểm cấp giấy chứng nhận là xe tải nhưng cơ quan công an lại xác định là xe khách nên không cấp giấy phép lưu thông.
Đơn cử như Công ty Nhất Phương, TP HCM, trong tuần trước có đến 2 khách hàng mang xe hoàn về chủ cũ khiến Phó giám đốc Trịnh Xuân Đạo méo mặt.
Ông Đạo cho biết, lỡ nhập khẩu 16 chiếc tải van Hyundai Grace và Hyundai Starex đời 1996 từ năm 2001-2002, ngay thời điểm hải quan áp thuế mới, hiện mỗi tháng, ông Đạo phải trả chi phí thuê kho, trông giữ 15 triệu đồng và 28 triệu lãi suất ngân hàng đã vay mua xe.
"Chỉ vài năm nữa là xe hết hạn lưu hành. Nếu đến đó có được phép lưu hành thì cũng chỉ đủ thời gian để cân sắt vụn", ông Đạo ngán ngẩm. Hiện do nằm trong kho quá lâu nên hầu hết xe của ông đều bị chuột cắn nát hệ thống điện, nội thất để làm ổ. Còn ông Đạo thì chuyển nghề sang đi nuôi nhím ở Đồng Nai.
Trao đổi với VnExpress, đại diện Tổng cục Hải quan thừa nhận mối lùng nhùng đã kéo dài nhiều năm nay, nhưng chưa có phương án xử lý dứt điểm. Mới đây các đơn vị như Bộ Tài chính, Hải quan, Cục Đăng kiểm, Bộ Công an... đã có cuộc làm việc nhưng vẫn chưa tìm ra giải pháp phù hợp. Dự kiến sự vụ sẽ phải tiếp tục đệ trình lên Chính phủ để xin ý kiến chỉ đạo.
Phan Anh - Hồng Anh