Nguyên nhân gây rụng tóc, hói đầu sớm ở người trẻ

Từ đầu năm đến nay, bác sĩ Gia Hân - phòng khám White Clinic - tiếp nhận hàng trăm ca rụng tóc sớm, chủ yếu ở độ tuổi 18-30.

Bước vào tuổi 24, Quỳnh Anh (TP HCM) cảm nhận tóc rụng nhiều, hơn 100 sợi mỗi ngày. Sau 4 năm, khu vực rụng không có khả năng mọc lại, dẫn đến da đầu thưa, lộ mảng hói.

Tương tự, anh Phan Nam (28 tuổi, nhân viên IT ở TP HCM) muộn phiền vì lộ những mảng hói lớn. Vì áp lực công việc, anh thường xuyên thức khuya, ăn uống thất thường. Hai năm trở lại đây, Phan Nam dùng thử đủ sản phẩm xịt kích thích mọc tóc, viên uống bổ sung kẽm, vitamin, biotin và thay đổi nhiều loại dầu gội nhưng không hiệu quả.

Bác sĩ Gia Hân chỉ ra những nguyên nhân khiến độ tuổi rụng tóc, hói đầu ngày càng trẻ hóa:

Thức ăn nhanh, thiếu dinh dưỡng

Vì bận rộn, người trẻ có xu hướng tiêu thụ đồ ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa (trans fat), vô tình tăng sản xuất hormone dihydrotestosterone (DHT).

Theo tờ The Ohio State University, DHT sẽ làm teo nhỏ hành nang tóc (hair bulb) - nơi nhà máy sản xuất sợi tóc nằm sâu dưới da đầu. Quá trình thoái hóa càng nhanh, rụng tóc, hói đầu càng đến sớm.

Với gia đình có thành viên rụng tóc sớm, mã gen của họ thường sản sinh nhiều hormone DHT hơn. Càng lạm dụng đồ ăn nhanh, càng kích phát độ tuổi rụng tóc hói sớm hơn so với người lớn trong nhà.

Thực tế, thức ăn nhanh và đồ chế biến sẵn ít chứa vitamin, khoáng chất thiết yếu cho quá trình sản sinh tế bào tóc như: kẽm, magie, selen, vitamin B, vitamin D3...

Sự mất cân bằng hormone có thể ảnh hưởng đến chức năng cơ thể (gồm quá trình tăng chuyển hóa testosterone thành DHT), từ đó gây ức chế sự phát triển của tóc hoặc dậy thì sớm.

Theo JCAD, nghiên cứu cho thấy người Nhật rụng tóc trễ hơn một thập niên so với người dân các nước châu Á. Lý do chế độ ăn của họ chủ yếu là cá, rong biển, đậu nành và các loại rau xanh... cung cấp nhiều protein, vitamin, khoáng chất cần thiết cho sức khỏe mái tóc.

Bên cạnh đó, người Nhật ưu tiên thực phẩm tươi sống, hạn chế đồ ăn nhanh, nước có ga, nhờ đó giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng quan lẫn tóc.

Hậu Covid-19 kéo dài

Người bị rụng tóc do nhiễm Covid-19 có thể ghi nhận mất hơn 100 sợi khi chải đầu mỗi ngày hoặc gội dưới vòi hoa sen sau 2-3 tuần mắc bệnh. Hiện tượng này gọi là rụng tóc cấp tính telogen.

Theo sinh lý có khoảng 90% tóc trong giai đoạn tăng trưởng (kỳ anagen) và 10% còn lại ở giai đoạn nghỉ ngơi (telogen). Theo các chuyên gia, anagen kéo dài ba năm, tiếp đó tóc chuyển sang telogen (2-6 tháng). Khi kết thúc giai đoạn telogen, tóc rụng khỏi nang tóc, dần thay thế bằng tóc anagen mới. Về sau, chu kỳ tăng trưởng tiếp tục.

Theo Healthcare, Tiến sĩ Powell Perng - Đại học Utah Health - chỉ ra rằng thay vì khoảng 10% tóc ở giai đoạn nghỉ và rụng, bệnh nhân hậu covid tăng số lượng tóc telogen đến 50%, hơn mức bình thường rất nhiều.

Không ít trường hợp sau khi thoát khỏi Covid-19, nang tóc bị ảnh hưởng hồi phục kém và thiếu dưỡng chất, khả năng mọc lại tóc chậm.

Căng thẳng liên tục

Khi căng thẳng, tuyến thượng thận tiết hormone corticosterone, làm suy yếu sự phát triển của nang tóc. Một nhóm nghiên cứu Đại học Harvard khám phá cách corticosterone ảnh hưởng tế bào gốc nang tóc. Họ xác định hormone này tác động lên một nhóm tế bào gọi là nhú bì, khiến chúng lâm vào trạng thái nghỉ ngơi kéo dài, dẫn đến nang tóc giảm sự phát triển.

Nhóm sinh viên Đại học Harvard cũng tìm hiểu mối liên hệ giữa corticosterone và tóc bạc, nhận thấy hệ quả tương tự.

Hiện giới trẻ hiện đối mặt loạt vấn đề, căng thẳng trách nhiệm thế hệ và nhạy cảm hơn về sức khỏe tinh thần, dẫn đến stress kéo dài, mất ngủ, gây suy yếu nang tóc, nhanh bạc tóc, kích hoạt các bệnh lý về tóc sớm.

Yếu tố tiên quyết để giảm rụng và kích thích mọc tóc là cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho sức khỏe tổng quan lẫn quá trình sản sinh sợi tóc như: Vit D, Vit B12, kẽm, đồng, sắt, folate, magie, cystine, arginine...

Chuyên gia NCBI (National Center for Biotechnology Information) lý giải cơ thể ưu tiên nuôi dưỡng não, tim, gan, thận, phổi. Chỉ khi dưỡng chất dồi dào, những cơ quan phụ như lông, tóc mới khỏe mạnh.

Chế độ ăn Địa Trung Hải cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho quá trình phát triển của nang tóc, điển hình là chất béo không bão hòa, chất xơ, chất chống oxy hóa và axit béo omega-3.

Liệu pháp bổ trợ proteoglycan là gợi ý, tập trung vào Marilex-P - proteoglycan chiết xuất từ cá biển, có thể điều chỉnh chu kỳ phát triển của tóc, kéo dài giai đoạn anagen (phát triển) và giảm telogen (nghỉ). Nhờ hoạt tính kháng viêm, proteoglycan có thể bảo vệ nang tóc khỏi yếu tố gây hại từ hệ miễn dịch lẫn môi trường.

Cụ thể, khi hàm lượng proteoglycan dồi dào, quá trình thoái hóa và teo nhỏ của nang tóc sẽ được ngăn chặn, cải thiện tình trạng rụng, đồng thời phát triển khỏe mạnh hơn. Theo Herald Scholarly Open Acces, Marilex-P được chứng minh lâm sàng không có tác dụng phụ, lành tính với cả phụ nữ sau sinh và cho con bú, hiệu quả thấy rõ sau 3-6 tháng.

Một số trường hợp tóc rụng liên tục trong 6 tháng vì hậu Covid-19. Dù thử khắc phục bằng cách cân bằng chế độ ăn, nguồn dinh dưỡng, tập thể dục và điều hòa miễn dịch, tóc con vẫn không mọc lại hoặc rụng gần 100 sợi một ngày, bạn nên đi khám bác sĩ.

Bác sĩ Gia Hân cho rằng quan trọng nhất là giữ tinh thần khỏe mạnh, tích cực bằng cách tập thể dục điều độ để hormone kích thích trí não nội sinh như dopamine, endorphin, serotonin được tiết ra điều độ, tự nhiên.

"Tránh stress để ngừa tăng cortisol - hormone tác động xấu đến sự phát triển của nang tóc. Điều hòa giấc ngủ, ngủ trước 23h để nang tóc lẫn cơ thể được tái tạo", bác sĩ nói thêm.

Đông Vệ

* Tên một số nhân vật đã thay đổi