Tòa chung cư 12 tầng Champlain Towers South ở khu Surfside, thành phố Miami Beach, hạt Miami-Dade, Florida, sáng 24/6 bất ngờ đổ sập khiến ít nhất một người chết và 99 người mất tích. Câu hỏi được quan tâm nhất hiện tại là điều gì đã dẫn tới sự cố kinh hoàng này?
Gary Slossberg, người sáng lập công ty xây dựng National Home Building & Remodeling Corp ở Nam Florida, cho biết sau nhiều thập kỷ làm việc trong ngành, ông có những nghi ngờ của riêng mình.
Chung cư Champlain Towers South nhìn từ xa sau khi đổ sập. Ảnh: NYTimes.
"Nhìn chung, rất nhiều điều có thể xảy ra. Lỗi xây dựng hay lỗi kỹ thuật", ông nói, lưu ý rằng ông không đổ lỗi cho khâu kỹ thuật hay xây dựng mà chỉ nêu ra các khả năng. "Tôi nghĩ chúng sẽ có giá trị nào đó và việc kiểm tra định kỳ cũng mang lại nhiều ý nghĩa".
Ví dụ, khi kiểm tra kỹ thuật, thường tiến hành 5 hay 10 năm một lần, người ta sẽ dỡ bỏ những vách thạch cao hay vật liệu khác để đánh giá các dầm thép nhằm "đảm bảo chúng không bị ăn mòn".
Ông thêm rằng lượng muối cao hơn bình thường trong không khí ở vùng ven biển Miami cũng có khả năng là xúc tác khiến thép dễ bị ăn mòn. Dấu hiệu cho thấy sự ăn mòn nằm ở chính các vết rỉ sét hoặc hiện tượng cốt thép bị lộ.
"Nó giống như bệnh ung thư vậy", Slossberg cho hay. "Đến khi bạn phát hiện ra, có thể đã quá muộn".
Solssberg còn gợi ý rằng nếu tòa nhà được xây dựng trên kết cấu sàn cáp căng, với các dây cáp chạy trong sàn bê tông, thì khi một trong những sợi cáp này bị lỏng, tính chất ổn định của cả tòa nhà cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Slossberg lưu ý rằng tòa chung cư được xây dựng từ năm 1981 khi mà các quy định về xây dựng khác nhiều so với hiện nay.
"Khi mỗi cơn bão đi qua, các tiêu chuẩn xây dựng mới lại được đưa ra, những quy tắc kỹ thuật mới", ông cho biết. "Đã 40 năm trôi qua kể từ thời điểm tòa nhà được xây dựng. Những tiêu chuẩn đã thay đổi ít nhất một chục lần. Tôi biết chắc điều đó. Vì vậy, một số tòa nhà kiểu cũ như thế này ban đầu không thực sự được xây dựng để chống chịu trước điều kiện thời tiết như hiện nay".
Trong khi đó, các nhà khoa học từ lâu đã cảnh báo về nguy cơ xây dựng trên những nền cát chảy trên một hòn đảo chắn sóng như thành phố Miami Beach, đặc biệt khi mực nước biển dâng cao. Đây có thể không phải lý do khiến tòa chung cư Champlain Towers South sụp đổ song nó vẫn là một thách thức kỹ thuật cần lưu ý.
"Chúng rất dễ biến động", Orrin Pilkey, giáo sư danh dự về địa chất tại Đại học Duke, nhận xét. "Khi mực nước biển dâng, chúng bị đẩy lùi về sau".
Phân tích các bức ảnh vệ tinh của Miami Beach, trong đó bao gồm cả khu Surfside, cho thấy khu vực này mỗi năm đều di chuyển nhẹ trong suốt những năm 1990, theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Quản lý Đại dương và Bờ biển hồi tháng 4 năm ngoái. Báo cáo lưu ý vấn đề có thể dẫn tới tình trạng ngập lụt nghiêm trọng hơn hoặc gây nguy hiểm cho các cộng đồng địa phương.
Thị trưởng Surfside Charles Burkett cho hay ông biết tòa chung cư gần đây đã trải qua một số lần sửa chữa nhưng rất nhiều tòa nhà khác cũng được bảo trì tương tự.
"Không có lý do gì khiến tòa nhà đổ sập như vậy", Burkett nói, "trừ khi ai đó đã kéo các giá đỡ từ bên dưới ra, hoặc chúng bị cuốn trôi hay có một hố sụt phía dưới, kiểu như vậy, bởi nó đổ sập quá bất ngờ".
"Ý tôi là nó giống như một vụ nổ bom vậy nhưng tôi chắc chắn là không có bất kỳ quả bom nào", ông cho biết thêm.
Theo Kenneth Direktor, luật sư của Becker, công ty luật đã cộng tác với chung cư Champlain Towers South từ năm 1993, tòa nhà đã thuê một kiến trúc sư đánh giá tổng thể sau 40 năm để đáp ứng yêu cầu của luật xây dựng hạt Miami-Dade.
"Dự án được kỹ sư đánh giá khá tốt", Direktor tiết lộ với báo Miami Herald.
Theo Peter Zalewski, giám đốc Condo Vultures, công ty phân tích thị trường bất động sản ở Nam Florida, những năm gần đây, có nhiều trường hợp chính phủ phải ra lệnh đóng cửa các tòa chung cư tại Miami Beach và cưỡng chế người dân dọn ra ngoài vì chúng không vượt qua kỳ đánh giá.
Hồi năm 2005, Miami Beach từng đóng cửa chung cư Castle Beach Club trong hơn hai năm sau khi tòa nhà không giải quyết được hư hỏng cấu trúc và các khiếm khuyết về điện.
Khoảnh khắc chung cư 12 tầng ở thành phố Miami Beach, bang Florida, Mỹ đổ sập rạng sáng 24/6. Video: NY Post.
"Tôi đã ở đây từ năm 1993 và chưa chứng kiến điều gì như vậy xảy ra". Zalewski nói thêm, đề cập tới vụ sập chung cư Champlain. "Những tòa chung cư 40 năm tuổi không thể đổ sập trong phút chốc như vậy và có cả tá tòa nhà như thế bên bãi biển ngoài kia".
Hồ sơ công không cho thấy nhiêu vấn đề liên quan đến tòa nhà ngoại trừ hai vụ kiện về những vết nứt bên ngoài căn hộ.
Người Mỹ đã xây dựng khối bất động sản trị giá 3.000 tỷ USD trên các đảo chắn sóng và bãi bồi ven biển, theo "The Geography of Risk", cuốn sách của tác giả đạt giải Pulitzer Gilbert Gaul phân tích việc đầu tư bất động sản vào các cộng đồng ven biển trong thế kỷ qua.
"Đây là vấn đề nhức nhối nhưng lẽ ra chúng ta không nên xây nhà trên đó", giáo sư Pilkey nhận định.
Trong khi đó, Zalewski cho biết ông tin rằng các tòa nhà xây cùng thời gian với chung cư Champlain sẽ phải trải qua các cuộc phân tích, kiểm tra mới sau thảm kịch vừa qua. "Cuối cùng, đây sẽ là một bước thay đổi đáng kể đối với những tòa chung cư trong khu vực".
Vũ Hoàng (Theo Fox News, NBC News)