Nguy cơ nhiều cao tốc ùn tắc khi thu phí không dừng

Sau 5 ngày vận hành hệ thống thu phí không dừng, cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, trục huyết mạch nối thành phố với Đông Nam Bộ liên tục kẹt xe. Tình hình thêm căng thẳng khi hôm nay ngày cuối tuần, xe tăng cao hướng TP HCM qua Đồng Nai, gây ùn tắc kéo dài khu vực nút giao An Phú và trạm thu phí Long Phước ở cao tốc. Cung đường dài 55 km, cho xe chạy tối đa 120 km/h, song nhiều tài xế mất hơn ba tiếng mới có thể đi qua.

"Xe chưa dán thẻ khi đến trạm, nhân viên phải thu phí bằng hình thức bán vé, đồng thời hướng dẫn tài xế đến vị trí gần đó dán thẻ giấy khiến việc chờ đợi lâu hơn trước", tài xế Văn Hải, 35 tuổi, nói.

Ông Hồ Trọng Vinh, Phó giám đốc Công ty TNHH thu phí tự động (VETC) - đơn vị cung cấp hệ thống thu phí không dừng trên cao tốc TP HCM - Dầu Giây, nói nguyên nhân chính dẫn đến ùn ứ trên tuyến do lượng xe sử dụng ETC chưa cao. Vài ngày gần đây, số xe dùng ETC tăng lên, song vẫn chưa như kỳ vọng, trong khi bình quân xe qua tuyến này đạt 45.000-50.000 ôtô mỗi ngày.

Ùn ứ ở các cao tốc huyết mạch là nỗi lo chung của cơ quan quản lý, vận hành và nhà xe vào ngày 1/8 - thời điểm 10 tuyến trên cả nước phải thu phí không dừng, thay vì dùng cả hai hình thức ETC và một dừng (MTC) như hiện tại. Ngoài tuyến TP HCM - Dầu Giây, ùn tắc còn có thể xảy ra ở những cao tốc đông xe như Pháp Vân - Cầu Giẽ, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội - Lào Cai...

Tỷ lệ xe sử dụng dịch vụ ETC đã đạt khá cao, khoảng 80%, song đơn vị vận hành cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, tuyến huyết mạch thủ đô, vẫn lo ngại ùn tắc khi thu phí không dừng tại một số thời điểm, do tuyến này có lưu lượng 60.000 - 65.000 xe mỗi ngày.

Ông Vũ Ngọc Oánh, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần BOT Pháp Vân - Cầu Giẽ, cho biết xe chưa dán thẻ ETC khi đến trạm thu phí mới phát hiện được, và khó thoát ra tại một số thời điểm đông ôtô. Do vậy, đơn vị có phương án chủ xe không muốn dán thẻ sẽ được hướng dẫn tới đường gom để ra khỏi cao tốc, lái xe đồng ý dán thẻ sẽ được phục vụ ở trạm. Trường hợp ùn tắc, nhân viên thu phí phát thẻ giấy cho tài xế và yêu cầu trả tiền mặt tại đầu ra, song chủ xe phải cam kết không vi phạm.

Đại diện đơn vị quản lý tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình cho biết tất cả xe đi vào cao tốc sẽ phải sử dụng dịch vụ ETC, không thể quay ra. Do đó đơn vị sẽ bố trí nhân viên hướng dẫn lái xe từ đầu tuyến để hạn chế xe chưa dùng ETC vào cao tốc. Tài xế muốn sử dụng dịch vụ sẽ được hướng dẫn dán thẻ, nạp tiền ngay tại trạm.

Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Việt Nam Nguyễn Văn Quyền nói phần lớn các doanh nghiệp vận tải có xe chạy thường xuyên trên cao tốc đã sử dụng dịch vụ ETC. Tuy nhiên còn nhiều xe cá nhân ít đi trên cao tốc, ở nơi khác đến... chưa mở tài khoản ETC có thể gây ùn tắc, ảnh hưởng các xe khác.

"Tôi kiến nghị vẫn duy trì một làn hỗn hợp trên cao tốc phục vụ người chưa dùng dịch vụ ETC", ông Quyền nói. Ngoài ra, duy trì làn hỗn hợp để tạo áp lực cho đơn vị ETC nâng chất lượng tốt hơn để thu hút được tài xế sử dụng.

Về phía cơ quan quản lý nhà nước, ông Nguyễn Mạnh Thắng, Phó tổng cục trưởng Đường bộ, cho biết rất lo ngại tình hình ùn tắc trên các tuyến cao tốc có lưu lượng lớn như Hà Nội - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, TP HCM - Long Thành - Dầu Giây vào ngày 1/8 tới. Tổng cục đã họp bàn với Cục Cảnh sát giao thông và các đơn vị liên quan để phối hợp xử lý.

Tuy nhiên, ông Thắng dẫn chứng cao tốc Hà Nội - Hải Phòng trước khi triển khai thu phí không dừng toàn tuyến (ngày 1/6), tỷ lệ xe dán thẻ dịch vụ ETC đạt 65%. Song, công tác điều hành tốt, cộng với sự chấp hành của chủ xe nên tuyến này không bị ùn tắc vào các ngày đầu thu phí.

"Người dân cần chấp hành nghiêm quy định khi chạy xe trên cao tốc và các đơn vị thu phí đẩy nhanh tốc độ, tạo điều kiện cho các chủ xe dùng dịch vụ", ông Thắng nói.

Thiếu tướng Lê Xuân Đức, Cục phó Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), cho biết đã chỉ đạo lực lượng cảnh sát giao thông, công an các địa phương có phương án phân luồng từ xa. Khi trạm thu phí xảy ra sự cố, các địa phương khác đều phải có phương án giải tỏa thống nhất trên sự chỉ đạo tập trung của Cục.

Cục Cảnh sát giao thông cũng xây dựng và triển khai những phương án khi xảy ra sự cố, tắc đường, cháy nổ, giống như đã thực hiện trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, huy động chính quyền các cấp và lực lượng công an cơ sở.

Đối với việc xử phạt vi phạm ở trạm thu phí, trước mắt cảnh sát giao thông tập trung tuyên truyền cho người dân hiểu được quyền lợi của mình khi đi trên cao tốc với dịch vụ thu phí không dừng, đồng thời gắn với trách nhiệm của họ, chỉ phạt những người cố tình vi phạm.

Đoàn Loan - Gia Minh