Sách gồm 45 bài phát biểu của người trẻ trên thế giới do Adora Svitak tổng hợp. Tác phẩm phác họa chân dung, kể hành trình lan tỏa giá trị cộng đồng của họ, đề cập vấn đề môi trường, bình đẳng giới, nạn tảo hôn, sức khỏe tinh thần.
Bìa "Dám nói", sách 172 trang, Phan Hạnh dịch sang tiếng Việt. Ảnh: Đinh Tị Books
Dám nói trích phát biểu của Greta Thunberg - nhà hoạt động vì môi trường tại COP 24 năm 2018. Cô lên án mạnh mẽ phản ứng thiếu quyết đoán của các lãnh đạo với vấn đề biến đổi khí hậu: "Các vị nói rằng các vị yêu con mình hơn tất cả, nhưng các vị lại đang đánh cắp tương lai của chúng ngay trước mắt chúng". Không chấp nhận thỏa hiệp hay dùng ngôn từ nhẹ nhàng, cô kêu gọi bảo vệ cuộc sống của thế hệ trẻ. Greta Thunberg sinh năm 2003, thời điểm bài phát biểu gây tiếng vang trên toàn thế giới, cô 15 tuổi.
Nạn tảo hôn được nhà hoạt động vì quyền trẻ em Memory Banda miêu tả trong bài phát biểu tại Diễn đàn Tự do Oslo năm 2017. Cô nói: "Em gái tôi chỉ mới 11 tuổi đã bị bắt đi lấy chồng. Tôi tự hỏi: Tại sao một cô gái không thể có lựa chọn của riêng mình? Tôi sẽ là cô gái dám vùng lên bảo vệ quyền lợi cho những bạn nữ trong cộng đồng của mình". Từ khi còn là thiếu niên, Memory đã bắt đầu tuyên truyền, vận động tại quê nhà để chấm dứt hủ tục. Nhờ nỗ lực của những nhà hoạt động như cô, chính phủ Malawi đã thông qua luật cấm tảo hôn và nâng độ tuổi tối thiểu cho phép kết hôn hợp pháp lên 18.
Ca sĩ Troye Sivan kêu gọi bảo vệ quyền lợi của cộng đồng LGBTQ+. Anh công khai đồng tính khi mới 18 tuổi, góp phần chống lại sự kỳ thị, nâng cao nhận thức về vấn đề vô gia cư trong giới trẻ LGBTQ+ qua các sáng tác nhạc. Theo cuốn sách, Troye Sivan từng nói trong diễn văn nhận giải thưởng âm nhạc: "Xin đừng để bất cứ ai tước đoạt chân lý và tình yêu của bạn, vì đó là nền tảng cho biết chúng ta là ai dưới tư cách là một cộng đồng. Vào lúc bạn thấy muốn rút vào bóng tối, tôi mạnh dạn yêu cầu các bạn hãy cất cao giọng hơn, tiếp tục nắm tay nhau, tìm kiếm niềm tự hào về bản dạng của mình".
Trên Goodreads, độc giả Leah Horton nhận xét: "Sách có minh họa đẹp, truyền cảm hứng và thú vị, đây là một tác phẩm tuyệt vời dành cho trẻ vị thành niên, thanh thiếu niên và người lớn về sự khác biệt mà bạn có thể tạo ra bằng cách cất tiếng nói".
Sách khuyến khích người trẻ góp phần xây dựng thế giới tốt đẹp, bảo vệ điều mình tin và yêu thích. Không phân biệt giới tính, quốc gia hay ngành nghề, những nhân vật được nhắc đến trong tác phẩm đều có chung một đặc điểm: dám nói lên quan điểm và hành động vì cộng đồng.
Tác giả Adora Svitak. Ảnh: WeSpeakers
Adora Svitak sinh năm 1997, là nhà văn, diễn giả, nhà hoạt động người Mỹ, cô từng được báo chí ca ngợi là "trẻ thông minh nhất thế giới", "thần đồng văn học tí hon". Cô bày tỏ niềm yêu thích ngôn ngữ, viết lách từ khi còn nhỏ, lên sóng chương trình Good Morning America, đóng vai trò Đại sứ giáo dục và hòa bình với những chuyến thăm, trò chuyện với thiếu nhi khắp thế giới. Năm 2007, Adora tới Việt Nam, cô cùng hàng trăm học sinh TP. HCM trao đổi về kinh nghiệm sáng tác.
Châu Anh