Bộ Thương mại Mỹ hôm 26/10 công bố GDP nước này tăng 4,9% trong quý III. Tốc độ này cao hơn so với 2,1% quý trước đó và cũng nhỉnh hơn dự báo của các nhà kinh tế học.
Trong đó, tiêu dùng đóng góp khoảng 68% GDP Mỹ. Kể cả khi các khoản hỗ trợ của chính phủ từ trong đại dịch dần cạn kiệt, tiêu dùng vẫn sôi động.
Câu hỏi đặt ra là vì sao tiêu dùng tại Mỹ vẫn mạnh mẽ, bất chấp Cục Dự trữ liên bang (Fed) liên tục nâng lãi suất từ đầu năm ngoái. Theo các nhà phân tích, nguyên nhân đến từ một yếu tố quan trọng nhưng lại ít được để ý. Đó là người tiêu dùng đang già đi.
Trong tháng 8, có 17,7% dân số Mỹ là những người từ 65 tuổi trở lên, theo Cục Thống kê Dân số Mỹ. Đây là con số cao nhất kể từ năm 1920, tăng mạnh so với 13% năm 2010. Nhóm người tiêu dùng này có nhiều lợi thế: tài chính tương đối vững vàng, ít nhu cầu vay mượn (ví dụ mua nhà) và cũng ít gặp rủi ro thất nghiệp hơn các nhóm khác.
Maureen Green đang tận hưởng cuộc sống nhiều hơn trước đây. Ảnh: Christian Green
Những điều này khiến người già trở thành lực lượng tiêu dùng đáng chú ý. Số người Mỹ tuổi từ 65 trở lên đóng góp 22% tiêu dùng năm ngoái, theo khảo sát Bộ Lao động Mỹ công bố tháng trước. Tỷ lệ này cao nhất kể từ năm 1972 và tăng so với 15% năm 2010.
"Đây sẽ là nhóm người tiêu dùng đáng chú ý trong năm tới, trong bối cảnh tăng trưởng việc làm chậm lại, lãi suất tăng và người dân bắt đầu phải thanh toán nợ học phí", Susan Sterne - kinh tế trưởng tại Economic Analysis Associates - cho biết.
Sức chi tiêu của người cao tuổi phản ánh sức khỏe, sự dư dả và có thể là tâm lý mới nảy sinh sau đại dịch. "Tôi đã tiết kiệm cả cuộc đời rồi, để làm việc này hoặc việc khác. Hiện tại, tôi có tiền trong ngân hàng và tôi sẽ dùng chúng để gần gũi với bạn bè, gia đình hơn so với trước đây", bà Maureen Green (66 tuổi) tại Massachusetts cho biết.
Green là một môi giới bất động sản. 4 người con của bà đã lớn và sống riêng. Green ước tính bà đang tiêu nhiều hơn 25% và dành thời gian nhiều gấp đôi cho du lịch so với năm 2019. Gần đây, bà đến New York dự một buổi triển lãm ảnh với bạn bè, sau đó tới đảo Rhode với con trai.
"Một triệu người Mỹ đã qua đời vì Covid. Điều này khiến tôi nhận ra không được để lãng phí thời gian thêm nữa", bà nói.
Marshal Cohen - Giám đốc tư vấn bán lẻ tại hãng nghiên cứu Circana - nhận định phong cách sống của người cao tuổi đã thay đổi đáng kể. "Họ năng động hơn bao giờ hết. Họ đi xe đạp, leo núi, du lịch", ông nói.
So với năm 2021, năm ngoái, những người tuổi 65 trở lên chi tiêu nhiều hơn 2,7%. Trong khi đó, mức tăng của nhóm dưới 65 chỉ là 0,7%.
Tháng 8 năm nay, nhóm trên 60 tuổi ghi nhận mức tăng tiêu dùng cao hơn 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái, theo một khảo sát của Fed New York. Mức tăng này gần gấp đôi nhóm dưới 40 tuổi.
American Cruise Lines - hãng điều hành du thuyền hướng tới người cao tuổi - cho biết doanh thu của họ tăng hai chữ số năm nay. Công ty này đã mua thêm ba du thuyền và mở rộng thời gian phục vụ thêm một tháng với các tuyến phổ biến.
"Đi du thuyền luôn hấp dẫn với người lớn tuổi. Khi ngày càng nhiều người bước vào tuổi nghỉ hưu, chúng tôi dự báo doanh thu năm nay còn tăng mạnh", Charles B. Robertson - CEO công ty cho biết.
Một yếu tố giúp người cao tuổi mạnh tay chi tiêu là nền tảng tài chính tương đối mạnh. Những người tuổi 70 trở lên hiện nắm gần 26% tài sản các hộ gia đình Mỹ. Đây là tỷ lệ cao nhất kể từ năm 1989, theo số liệu của Fed.
Dù các nhà kinh tế học cảnh báo xác suất suy thoái cao trong năm tới, Ed Yardeni, chiến lược gia tại Yardeni Research, không đồng tình với điều này. Lý do ông đưa ra là theo ước tính của Fed, nhóm người cao tuổi hiện sở hữu số tài sản trị giá 77.100 tỷ USD.
Nhóm này cũng có ít nợ tiêu dùng, nợ học phí và thường đã trả xong nợ mua nhà. Một số đã tái cấp vốn khoản vay mua nhà với lãi suất thấp kỷ lục trong đại dịch. Họ cũng không có nhu cầu đổi nhà vì lập gia đình hay nhảy việc như nhóm trẻ.
Những điều trên khiến họ ít chịu tác động từ lạm phát, lãi suất cao hay giá nhà tăng. Và vì phần lớn nhóm này đã nghỉ hưu, họ cũng ít chịu ảnh hưởng từ thị trường việc làm.
Todd Bezold - Giám đốc marketing của lễ hội mùa hè Cincinnati Opera - cho biết nhu cầu đăng ký tham dự năm nay tăng đột biến. "Dù xu hướng dài hạn của tất cả hình thức biểu diễn nghệ thuật là đi xuống, sự kiện của chúng tôi lại tăng 3%. Phần lớn khách đăng ký là nhóm người cao tuổi. Chúng tôi biết chắc điều đó", ông nói.
Hà Thu (theo CNN, WSJ)