"Chúng tôi thường nghĩ sóng thần là mối họa ở những vùng khác và người dân ở đây không lường được mức độ tàn phá của nó", Seiji Fuwa, 51 tuổi, chủ một quán trọ ở bán đảo Noto, tỉnh Ishikawa, miền tây Nhật Bản.
Tỉnh Ishikawa hiếm khi xảy ra động đất, nên khi rung chấn xảy ra ngay ngày đầu năm mới, nhiều người cao tuổi sống tại đây cho hay chưa từng chứng kiến rung lắc mạnh như vậy, cũng chưa từng chứng kiến sóng thần.
Họ từ chối sơ tán theo lời kêu gọi của giới chức cũng như cảnh báo của ông Fuwa, nói không muốn rời nhà.
"Tôi chưa từng nghĩ sóng thần sẽ ập vào vùng này", một người đàn ông 41 tuổi đang đón năm mới cùng người thân tại vùng Shiromaru, Noto, nhớ lại.
Khi trận động đất mạnh 7,6 độ xảy ra chiều 1/1, người đàn ông này cùng người thân và hàng xóm vội vàng chạy đến vùng đất cao hơn phía sau nhà. Từ trên cao nhìn xuống khu dân cư, anh sốc khi thấy những bức tường sóng đang tràn vào bờ, cùng tiếng còi báo động ôtô vang lên khắp nơi.
"Đó là âm thanh quen thuộc trong các video về thảm kịch sóng thần ở phía đông Nhật Bản năm 2011. Tôi không ngờ điều này giờ đây xảy ra với mình", anh kể lại.
Trận sóng thần tạo ra vệt nước bùn cao 2 mét trong ngôi nhà của cha mẹ anh. Gian nhà phụ bị cuốn trôi cả móng.
Sóng thần tràn vào các bờ biển miền tây Nhật Bản. Video: Kyodo, Mainichi, ANN
Ngay sau rung chấn, Yoichiro Echigo, ngư dân tại thành phố Suzu lân cận, nhận được điện thoại từ con trai, thúc giục bố mẹ phải rời nhà càng sớm càng tốt để đề phòng sóng thần.
Ông Echigo, 70 tuổi, ban đầu tỏ hoài nghi trước cảnh báo của con trai, nhưng sau cùng vẫn sơ tán cùng người vợ 67 tuổi.
Khi lên vùng đất cao hơn, ông và nhiều người sơ tán sốc khi thấy thủy triều rút cách bờ biển khoảng 180 mét, để lộ đáy vùng nước nông. 5 phút sau, bức tường sóng trắng xóa ập vào, tấn công từ mọi hướng. Dòng sông chuyển màu đục ngầu khi sóng thần di chuyển ngược dòng.
Vùng thiệt hại do sóng thần (màu đỏ) tại khu cảng Ukai ở Suzu. Ảnh: Asahi
Đó cũng là lần đầu tiên Toshiyuki Umeki, 49 tuổi, sinh và lớn lên ở Suzu, chứng kiến cảnh tượng như vậy. "Thiệt hại quá lớn. Suzu sẽ không bao giờ giống như xưa nữa", anh nói.
Truyền thông Nhật Bản cho hay các đợt sóng thần tấn công Ishikawa cao khoảng 1-2 mét. Nhưng theo phân tích từ các bức ảnh chụp trên cao của Đại học Oita, đợt sóng ập vào các khu dân cư ở Suzu có thể cao 3 mét so với mực nước biển.
Theo Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA), sóng thần cao hơn một mét đặc biệt nguy hiểm với người và tài sản. Sóng thần dưới một mét cũng có thể gây thương tích, phá hủy các bến cảng do dòng chảy mạnh. Dòng chảy xiết cao 15 cm có thể cuốn trôi người trưởng thành, 30 cm có thể cuốn ôtô cỡ nhỏ, và 45-60 cm có thể cuốn xe tải cỡ lớn.
Sau trận sóng thần, tảo biển tràn ngập đường phố nhiều khu vực ven biển miền tây Nhật Bản, mùi nước biển, bùn và khói từ hỏa hoạn bao trùm không khí. Nhiều tàu thuyền dạt vào bờ, xe cộ, nhà cửa bị cuốn trôi, không còn hình dáng nguyên vẹn.
Một ngư dân ở Noto chỉ vào con thuyền lật úp đang trôi dạt ngoài khơi. "Tôi không biết đó là thuyền của ai, tôi tìm thuyền của mình nhưng bất thành", người này cho hay.
Bờ biển Suzu bị tàn phá sau động đất sóng thần, ngày 3/1. Ảnh: AFP
Đức Trung (Theo Asahi)