"Salad Nga" được phát minh vào những năm 1860 bởi đầu bếp Nga gốc Pháp Lucien Olivier, chủ nhà hàng Hermitage trên quảng trường Trubnaya, Moskva. Ngay khi vừa ra mắt, nó đã trở thành một trong những món ăn làm nên tên tuổi của nhà hàng Hermitage.
Lucien Olivier đã giữ bí mật về công thức và không truyền lại cho bất kỳ ai sau khi qua đời. Tuy nhiên, thực khách cũng nắm được các thành phần chính. Vào năm 1940, công thức salad Olivier đã được tái tạo, với nguyên liệu gồm thịt gà gô, trứng cá muối, khoai tây, rau xà lách, tôm hùm đất, dưa chua, đậu nành kabul, dưa chuột, nụ bạch hoa và trứng luộc. Với phần sốt, mayonnaise được nấu trong giấm Pháp cùng 2 quả trứng và dầu ô liu.
Polina Dyatel, 23 tuổi, đến Việt Nam vào tháng 12/2019, ngạc nhiên khi thấy salad Olivier là một trong những món rau củ trộn phổ biến tại Việt Nam. Cô thấy thú vị khi người Việt đặt tên món ăn là "salad Nga".
"Bố mẹ tôi kể, món ăn được phát minh từ thời Liên Xô trong một nhà hàng tại Moskva. Nguyên liệu để làm ra món ăn khi ấy còn rất khó kiếm, đặc biệt trong thời bao cấp. Khi thịt và mayonnaise phổ biến hơn, ai cũng có thể tự mua ở các cửa hàng, người dân Nga bắt đầu bắt chước và làm món này tại nhà. Bản gốc cũng dần bị biến tấu, thay thế bằng các loại thực phẩm sẵn có và rẻ hơn", Polina cho hay.
Sonya Firsova, 27 tuổi, quốc tịch Nga, sống tại Việt Nam 2 năm, chia sẻ: "Thật thú vị khi biết tại Việt Nam, salad Olivier có tên là salad Nga. Thậm chí nó còn rất phổ biến và có thể tìm thấy ở nhiều nơi dù đó là nhà hàng Việt hay Âu. Hương vị có một chút khác biệt so với bản gốc tại Nga".
Điều khiến Sonya ngạc nhiên là salad Nga phiên bản Việt Nam có ngô, còn ở quê hương cô thì không. Sonya chia sẻ, salad Oliver phiên bản hiện đại tại Nga thường có khoai tây, cà rốt, đậu Hà Lan, hành tây, thịt nguội, dưa chuột muối, trứng, sốt mayonnaise.
"Không sao, vì phiên bản nguyên gốc của Olivier đã thay đổi rất nhiều về công thức so với phiên bản hiện tại. Thật tuyệt khi món ăn có tên như vậy ở Việt Nam và tại đây tôi đã ăn thử nhiều lần", cô nói.
Trái với Sonya, Ilya Andreev, 21 tuổi, sống tại Hà Nội, lại không quá bất ngờ với salad Nga phiên bản Việt. "Tôi nghĩ món ăn được đặt tên như vậy vì có nguồn gốc từ Nga và để dễ dàng phân biệt với các món salad khác. Tôi đã thử ăn món này tại Việt Nam và thấy rằng nó thường khác với phiên bản chúng tôi ăn tại Nga".
Ilya nhận xét, salad Nga tại Việt Nam thường được thêm các loại trái cây khác nhau như cam, táo, lê, nho... "Có một lần, tôi đặt salad Nga tại một nhà hàng trên phố Lạc Chính (Ba Đình, Hà Nội), người ta đã mang cho tôi một đĩa salad trái cây. Tôi thấy rất thích thú về điều này", anh chia sẻ.
Không chỉ phổ biến tại Việt Nam, salad Olivier còn du nhập vào nhiều nền ẩm thực trên khắp thế giới. Tại Pháp, phiên bản không có thịt của món ăn này được gọi là salad Pháp hay francuska salata, với phần sốt có thêm dấm táo và kem chua ngoài mayonnaise.
Phiên bản Tây Ban Nha của salad Olivier được đặt là ensaladilla rusa, cũng có nghĩa là "salad Nga". Món salad phổ biến ở Tây Ban Nha và là món khai vị chính trong các trường học và trại hè trên khắp đất nước. Thậm chí, tại nhiều nhà hàng còn "mời" salad miễn phí nếu bạn gọi một cốc bia.
Còn tại Italy, salad Olivier được đặt tên là Piedmontese insalata russa, nghĩa là salad Nga kiểu Piedmont với nhiều biến tấu khác nhau, đôi khi thành phần có cả súp lơ trắng muối, cá cơm và cá ngừ. Riêng tại vùng Carrù của đất nước hình chiếc ủng, salad Nga không thể thiếu cá ngừ.
Trung Nghĩa