Franciscato hôm 9/9 đi khảo sát gần khu bảo tồn Uru Eu Wau Wau, bang Rodonia, miền tây Brazil, khu vực phải đối mặt với nạn khai thác gỗ trái phép và tình trạng chủ các trang trại đốt rừng lấy đất canh tác. Cảnh sát Paulo Ricardo Bressa, người được đề nghị đi cùng Franciscato, cho hay ông đã leo lên một ngọn đồi để xác định một bộ tộc thổ dân sống tách biệt với thế giới văn minh có di chuyển qua khu vực này hay không.
"Rồi tôi nghe thấy tiếng mũi tên cắm vào ngực ông ấy. Ông ấy kêu lên một tiếng, rút mũi tên ra và chạy ngược xuống đồi. Ông ấy chạy được khoảng 50-60 m thì gục xuống và chết", cảnh sát Bressa kể.
Sự việc làm dấy lên những suy đoán rằng Franciscato có thể bị trúng tên của thổ dân, do họ nhầm ông là kẻ xâm phạm lãnh thổ.
Rieli Franciscato đi thuyền trên sông Purus, Brazil, năm 1997. Ảnh: AP.
Franciscato, 56 tuổi, dành cả cuộc đời cống hiến cho Funai, cơ quan phụ trách các vấn đề thổ dân của chính phủ Brazil. Ông nổi tiếng là người bảo vệ không mệt mỏi cho các nhóm thổ dân sống biệt lập và đất rừng của họ.
Survival International, một tổ chức vận động về quyền của các bộ lạc thổ dân, có trụ sở ở Anh, gọi sự ra đi đột ngột của Franciscato là "mất mát đau thương, không thể lường trước". "Ông ấy phản đối sự tham lam tàn bạo phá rừng nhiệt đới Amazon và là một trong những người bảo vệ rừng tốt nhất. Ông ấy đã làm việc không mệt mỏi để bảo vệ vùng đất của các bộ tộc sống tách biệt với thế giới bên ngoài", tổ chức này cho biết.
Cái chết của ông Franciscato cũng thúc đẩy mối quan tâm của những nhà hoạt động môi trường trong việc bảo vệ khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới ở Brazil, khi chính quyền Tổng thống Jair Bolsonaro ủng hộ chính sách hòa nhập thổ dân với xã hội Brazil và khuyến khích khai thác tài nguyên rừng Amazon.
Những người bảo vệ rừng cáo buộc Tổng thống Bolsonaro thúc đẩy bạo lực ở Amazon bằng cách cắt giảm các cơ quan bảo vệ môi trường của chính phủ, "bật đèn xanh" cho các nhóm có ý định xâm lược đất của thổ dân.
Rừng Amazon trải rộng trên 8 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó 60% nằm ở Brazil. Các nhà hoạt động môi trường cho hay số lượng đám cháy ở rừng Amazon trên lãnh thổ Brazil đang gia tăng thời gian gần đây. Trong 9 ngày đầu tiên của tháng này, vệ tinh do Viện Nghiên cứu Không gian Quốc gia Brazil phát hiện 12.412 đám cháy, nhiều hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Trong số này có nhiều đám cháy do các chủ trang trại gây ra khi phát quang, phá rừng bất hợp pháp.
Mai Lâm (Theo NPR)