Tại hội nghị trực tuyến hôm 11/8 với lãnh đạo các nước thành viên Hiệp ước Leticia, thỏa thuận giữa các nước Amazon để bảo vệ rừng nhiệt đới, Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro thách họ bay qua Amazon. Ông khẳng định nếu di chuyển bằng đường hàng không từ các thành phố xa xôi Boa Vista đến Manaus của Brazil, họ sẽ không nhìn thấy một đám cháy nào.
"Họ sẽ không phát hiện bất kỳ đốm lửa nào, cũng không có chuyện 1/4 diện tích rừng bị phá", Bolsonaro nói. "Câu chuyện Amazon đang bốc cháy là dối trá và chúng ta phải chống lại nó bằng những con số có thật".
Bolsonaro năm ngoái cũng phủ nhận sự gia tăng các vụ cháy rừng, gây ra làn sóng phản đối kịch liệt trên toàn cầu, gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và các lãnh đạo thế giới khác. Năm 2019, các đám cháy ở rừng Amazon tại Brazil đạt mức cao nhất trong 9 năm.
Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro tại hội nghị thượng đỉnh trực tuyến với các lãnh đạo Hiệp ước Leticia hôm 11/8. Ảnh: Web24.
Tình hình cháy rừng năm nay được dự báo còn tồi tệ hơn. Hơn 10.000 vụ cháy được ghi nhận trong 10 ngày đầu tháng 8, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước, theo dữ liệu từ cơ quan nghiên cứu không gian quốc gia Inpe của Brazil. Các nhân chứng hôm 11/8 cho biết họ quan sát thấy khói mù mịt khắp đường chân trời vào ban ngày và đám cháy lớn khiến bầu trời rực sáng vào ban đêm ở thị trấn Apui xa xôi của Amazon.
Bolsonaro đã can thiệp vào Inpe sau khi cơ quan này công bố dữ liệu bất lợi về nạn phá rừng Amazon năm ngoái bằng cách sa thải người đứng đầu Ricardo Galvao.
Trong bài phát biểu hôm 11/8, Bolsonaro cho rằng Brazil đã cho thấy nước này có khả năng tự bảo vệ rừng Amazon vì phần lớn rừng vẫn còn nguyên. Theo ông, Amazon là khu rừng ẩm ướt có thể tự bảo tồn và không bắt lửa, cáo buộc truyền thông và các chính phủ nước ngoài đang thêu dệt câu chuyện sai sự thật về Amazon.
Các chuyên gia cho rằng hỏa hoạn không phải hiện tượng tự nhiên trong rừng nhiệt đới, mà thường do con người gây ra trong lúc phát rừng làm đồng cỏ. Tính đến tháng 7, nạn phá rừng tăng 34,5% trong 12 tháng qua. Tuy nhiên, Bolsonaro nhấn mạnh tình trạng chặt phá rừng đã giảm vào tháng 7, mức giảm đầu tiên trong 15 tháng.
Áp lực từ nước ngoài đang đè nặng lên Brazil để bảo vệ rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới, hệ sinh thái quan trọng để chống biến đổi khí hậu nhờ lượng lớn carbon dioxide mà nó hấp thụ. Các nhà đầu tư toàn cầu quản lý hơn 2 nghìn tỷ USD đã dọa rút các khoản đầu tư khỏi Brazil nếu chính quyền Bolsonaro không có hành động bảo vệ Amazon.
Bolsonaro đã điều động quân đội đến chữa cháy rừng và dẹp nạn phá rừng kể từ tháng 5. Lực lượng vũ trang cũng phối hợp với cơ quan môi trường Ibama để chống hỏa hoạn gần Apui.
Huyền Lê (Theo Reuters)