Bên trong căn hộ tại khu Chinatown ở thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania, Mỹ, con trai 9 tuổi mắc chứng tự kỷ của Mandy Lin đang chật vật với những bài học cuối cùng của lớp 4 trên laptop, trong khi nhiều bạn bè của cậu bé đã trở lại trường học.
Mẹ của Lin cũng ở nhà cả ngày. Mỗi khi muốn tập thể dục, gia đình cô chỉ tới bãi đỗ xe của tòa nhà, hoặc mạo hiểm hơn là đến một công viên gần nhà. Tuy nhiên, Covid-19 không phải lý do ngăn cản gia đình hòa vào sự nhộn nhịp của các nhà hàng, trường học và không gian công cộng đã tái mở cửa khắp nước Mỹ.
"Thế giới ngoài kia không an toàn. Bạo lực và quấy rối không ngừng xảy ra", Lin cho biết.
Mandy Lin và con trai tại thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania, Mỹ. Ảnh: NY Times.
Tình trạng gia tăng những vụ tấn công nhằm vào người Mỹ gốc Á trong đại dịch đang khiến nhiều gia đình ngần ngại trở về trạng thái bình thường như phần còn lại của đất nước. Stop AAPI Hate, tổ chức vận động chống thù ghét người Mỹ gốc Á và các đảo Thái Bình Dương, ghi nhận hơn 6.600 vụ tấn công và sự cố khác nhằm vào nhóm người này từ tháng 3/2020 đến tháng 3/2021.
Theo một cuộc khảo sát hồi mùa xuân, cứ ba người Mỹ gốc Á thì có một người lo sợ trở thành nạn nhân của các hành động thù ghét. Trong khi gần 3/5 học sinh lớp 4 da trắng đã trở lại lớp, chỉ có 18% trẻ em người Mỹ gốc Á cùng lứa tuổi đến trường học, theo các khảo sát liên bang.
Cộng đồng người Mỹ gốc Á bày tỏ hy vọng mối đe dọa từ Covid-19 sẽ suy giảm khi ngày càng nhiều người được tiêm vaccine. Tuy nhiên, họ cho rằng không có vaccine nào xóa bỏ được định kiến.
"Điều đó đã ăn sâu bén rễ. Việc tiêm chủng Covid-19 đánh dấu sự kết thúc một năm kỳ lạ, nhưng cơn hoang tưởng vẫn tồn tại", Lily Zhu, nhân viên công nghệ tại thành phố Pflugerville, bang Texas, nêu ý kiến.
Dù đã được tiêm vaccine Covid-19 đầy đủ, Zhu cho biết cô không còn đi xe buýt và không biết có bao giờ dám lên đó một mình nữa hay không. Khi trở lại các không gian công cộng, người phụ nữ 30 tuổi cảm thấy thoải mái hơn tại những khu chợ dành cho người châu Á.
Zhu lo lắng cho bố mẹ ở Ohio, bởi họ đã đi làm trở lại và tham gia các lớp học nghệ thuật ở trung tâm thành phố Cleveland. Họ thậm chí đã mua một khẩu súng ngắn để phòng thân.
Hai người nhắn tin một cách đầy lo lắng cho Zhu sau vụ xả súng hôm 16/3 tại ba spa ở Atlanta, bang Georgia, khiến 8 người thiệt mạng, trong đó có 6 phụ nữ gốc Á. Sự việc thúc đẩy nhiều người Mỹ gốc Á yêu cầu chính phủ hành động để giải quyết tình trạng bạo lực tăng vọt nhằm vào cộng đồng này.
Tại Philadelphia, Lin cảm thấy kinh hoàng trước những vụ bạo lực và lời nói ác ý nhắm vào người gốc Á lan truyền trên mạng xã hội. Một thai phụ bị đấm vào mặt. Một người đàn ông 64 tuổi bị tấn công ngay gần căn hộ của gia đình cô. Một người phụ nữ 27 tuổi bất ngờ bị đánh vào đầu.
Ngay cả khi Philadelphia đã chấm dứt lệnh hạn chế hoạt động với các doanh nghiệp và tái mở cửa trường học nhờ số ca nhiễm nCoV giảm, Lin cho biết cuộc sống của gia đình cô vẫn không có gì thay đổi. Lin mua thực phẩm tại các khu chợ gần nhà trong khu phố Hoa. Chồng của cô làm việc ở một siêu thị và sẽ mang về nhà những đồ cần thiết khác.
Mỗi ngày, Lin đều ngồi cạnh để giúp con trai học trực tuyến. Người phụ nữ 43 tuổi sợ con mình sẽ bị tụt lại ngày càng xa so với các bạn nếu không đến lớp, nhưng cô còn lo lắng hơn khi nghĩ đến sự an toàn của cậu bé. Con trai Lin chưa thể được tiêm vaccine Covid-19 và nhà cách trường hơn 3 km.
Nhiều phụ huynh người Mỹ gốc Á khác cũng lo lắng điều gì sẽ xảy ra vào năm sau nếu con của họ tiếp tục cảm thấy không an toàn. Giới chức giáo dục gần đây ban hành hướng dẫn cho phụ huynh về cách đối phó nạn bài Á, nhắc nhở các trường học có nghĩa vụ pháp lý ngăn chặn hành vi quấy rối. Nhưng như thế vẫn chưa đủ với Lin. "Tôi cảm thấy thực sự mâu thuẫn về việc phải nuôi con như thế nào", cô nói.
Người biểu tình tập trung tại New York sau vụ xả súng khiến 6 phụ nữ gốc Á thiệt mạng ở bang Georgia hồi tháng 3. Ảnh: NY Times.
Anna Perng, một nhà tổ chức cộng đồng tại Philadelphia, người từng dành cả năm để kêu gọi tiêm chủng và chống thù ghét người gốc Á, cho biết bà rất vất vả khi thuyết phục một số gia đình người Mỹ gốc Hoa tham dự triển lãm hoa thường niên của thành phố cuối tuần trước, bởi họ vẫn cảm thấy bị đe dọa.
Nhiều người cho biết họ đang cố gắng cân bằng tâm trạng để cảm thấy thoải mái nhất có thể nơi công cộng, đồng thời kêu gọi cảnh sát tăng cường tuần tra. Một số cộng đồng gốc Á bắt đầu tự thành lập các nhóm bảo vệ khu phố của họ. Một đạo luật liên bang mới, nhằm tăng cường phản ứng của cơ quan thực thi pháp luật trước những vụ tấn công người gốc Á, cũng được hưởng ứng nhiệt tình. Bất chấp điều đó, nỗi sợ hãi vẫn tồn tại.
Cathie Lieu Yasuda cho biết cô cảm thấy an toàn khi đi lại trong thành phố Folsom, bang California, nhưng việc đưa các con đến sân vận động xem bóng chày vẫn quá mạo hiểm. Mỗi khi ra ngoài, cô yêu cầu hai đứa trẻ luôn ở gần mình để tránh sự cố.
Augustine Tsui, nhân viên một công ty luật ở trung tâm thành phố New York, đã trở lại văn phòng sau khi tiêm vaccine Covid-19. Tuy nhiên, sau nhiều năm di chuyển bằng xe buýt và tàu từ nhà ở New Jersey đến New York, Tsui quyết định tự lái xe đi làm và chấp nhận trả tới 65 USD phí đỗ xe, để gia đình anh yên tâm hơn.
Casey Sun, vợ của Tsui, ở nhà làm xà phòng và mỹ phẩm hữu cơ để bán qua mạng, hiếm khi rời khỏi nhà. Văn phòng của Tsui nằm ngay gần nơi kẻ tấn công đã cắn đứt một phần ngón tay của một người đàn ông gốc Á hồi giữa tháng 5. Tsui thường đeo khẩu trang để che mặt và vội vã vào trong tòa nhà.
"Tôi cứ sống như bình thường vậy thôi", anh nói.
Ánh Ngọc (Theo NY Times)