Chiều 27/4, tại Hội nghị trực tuyến hướng dẫn giám sát việc thực hiện Nghị quyết 42 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh vai trò giám sát của nhân dân có ý nghĩa rất lớn. Đây là kinh nghiệm rút ra từ Chương trình phối hợp Tổng rà soát chính sách đối với người có công với cách mạng năm 2014-2015.
"Ở cơ sở, làm đúng, làm sai, nhân dân biết cả, vấn đề là phải biết phát huy dân chủ để người dân phản ánh", ông nói và cho rằng, nguyên nhân dẫn đến sai phạm thường do cán bộ chưa làm hết trách nhiệm, chưa công tâm, khách quan, chưa nắm chắc hướng dẫn, quy định. Vì vậy, Mặt trận Tổ quốc các tỉnh, thành phố, phối hợp chặt chẽ với ngành Lao động Thương binh và xã hội, các sở, ngành, tổ chức chính trị - xã hội xác định chính xác đối tượng được thụ hưởng chính sách. Danh sách tổng hợp phải rõ ràng từ tên tuổi, địa chỉ, mức hỗ trợ, hình thức hỗ trợ.
Danh sách phải được công khai qua các phương tiện thông tin đại chúng như đài truyền thanh, phát thanh, truyền hình, báo chí; niêm yết danh sách tại các địa điểm thuận lợi để nhân dân theo dõi, giám sát. Từ trung ương đến cấp tỉnh, huyện, xã phải cung cấp số điện thoại, địa chỉ email để nhân dân trực tiếp phản ánh, hoặc nhận qua hòm thư tố giác để giữ bí mật cho người phản ánh; trả lời thỏa đáng các kiến nghị của nhân dân".
"Ở Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tôi yêu cầu công khai ba số điện thoại của Trưởng Ban Phong trào, Trưởng Ban Dân chủ Pháp luật và Trưởng Ban Tuyên giáo để sẵn sàng giải đáp, tiếp nhận ý kiến góp ý, phản ánh của nhân dân", ông Mẫn nói.
Người dân nhận 3 kg gạo từ ATM gạo miễn phí. Ảnh: Phan Dương.
Bộ trưởng Lao động Thương binh Xã hội Đào Ngọc Dung cũng mong người dân tham gia giám sát quá trình thực hiện hỗ trợ gói an sinh 62.000 tỷ đồng. Ví dụ, với việc giám sát ở cơ sở, uỷ ban nhân dân cấp cơ sở và đoàn thể các cấp cần tham gia ngay từ đầu trong việc rà soát lên danh sách chứ không chờ lập xong danh sách mới giám sát. Còn cấp tỉnh, huyện, trung ương giám sát theo từng gói (giám sát theo chuyên đề và giám sát theo các đoàn). Trong doanh nghiệp, công đoàn tham gia ngay từ đầu và xác nhận vào danh sách công nhân cần hỗ trợ.
"Chúng tôi cũng sẽ lập đường dây nóng, trang điện tử, nhóm nghiên cứu, giải đáp các thắc mắc ngay. Những vấn đề băn khoăn trong ngày của các địa phương thì trong buổi tối chuyển thông tin về bộ, chậm nhất sau hai ngày bộ sẽ trả lời bằng văn bản, giải đáp công khai minh bạch", ông Dung nói.
Gói 62.000 tỷ đồng nhằm hỗ trợ cho hơn 20 triệu lao động và người dân gặp khó khăn do Covid-19 là quyết định chưa có tiền lệ, thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước với nhân dân. Đến nay, các địa phương đã có đầy đủ cơ sở pháp lý để triển khai là Nghị quyết 42 và Quyết định 15 của Thủ tướng.
Tại hai văn bản này, Chính phủ đã quy định rõ những nguyên tắc, đối tượng, thủ tục, điều kiện, quy trình triển khai gói an sinh xã hội. Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương rà soát kỹ các đối tượng được hưởng chính sách, đảm bảo tổng kinh phí không vượt quá 62.000 tỷ đồng. Mỗi đối tượng chỉ hưởng hỗ trợ một chính sách cao nhất, hoặc tuỳ chọn.
Hộ nghèo, người có công, hộ cận nghèo và bảo trợ xã hội đã rõ nên triển khai hỗ trợ trong tháng 4. Hà Nam, TP HCM, Hà Nội trước 30/4 cần triển khai hỗ trợ đối tượng lao động tự do vì đây là những người khó khăn nhất hiện nay. Với các nhóm có quan hệ lao động, doanh nghiệp hoặc bảo hiểm xã hội lập hồ sơ để được giải quyết theo quy trình 10 ngày.
"Người dân mong chờ lắm rồi, lúc người ta đói cần thì phải hỗ trợ ngay. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ trái tim của chúng ta", ông Dung nói và cho hay, thẩm quyền quyết định hỗ trợ được giao cho chủ tịch uỷ ban nhân dân tỉnh. Người này phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ và Hội đồng nhân dân. Tuy nhiên, các bộ, ngành cũng phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc tình hình thực hiện, không để lợi dụng trục lợi chính sách, tham ô, tham nhũng, lợi ích nhóm...
"Tôi mong các địa phương không để xảy ra tình trạng phải khởi tố, nhưng nếu vi phạm xảy ra thì xử lý nghiêm minh, từ xử lý về Đảng, xử lý hành chính, thậm chí nghiêm trọng thì xử lý về hình sự", người đứng đầu ngành lao động nói.
Ngày 25/4, Chính phủ công bố chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do Covid-19 với gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng. Ngoài những công nhân mất việc, lao động tự do gồm người bán hàng rong, buôn bán nhỏ lẻ không có địa điểm cố định; thu gom rác, phế liệu; bốc vác, vận chuyển hàng hóa; lái xe môtô 2 bánh chở khách, xe xích lô chở khách; bán lẻ xổ số lưu động; tự làm hoặc làm việc tại các hộ kinh doanh ăn uống, lưu trú, du lịch, chăm sóc sức khỏe cũng sẽ được hỗ trợ.