Chị Vân, nhân viên một công ty viễn thông tại Hà Nội cho biết, chị chỉ mua quần áo "Made in Vietnam" và giày da châu Âu, được các hãng Việt Nam may gia công cho nước ngoài. Chị thấy cũng là hàng sản xuất tại Việt Nam, nhưng thiết kế của những dòng thời trang này rất "Tây", chất lượng tốt và giá cả phù hợp.
Chị Thùy Lan, một đồng nghiệp của chị Vân, thì thường mua sữa nhập khẩu cho con trai. "Đó là thói quen của mình, dùng sữa ngoại cảm thấy yên tâm hơn và mình cũng không có ý định chuyển sang loại khác", chị nói.
Tâm lý ưa chuộng hàng ngoại nhập khá phổ biến, nhất là những người có thu nhập trung bình trở lên. Thậm chí, ông Vũ Vinh Phú, Chủ tịch Hiệp hội siêu thị Hà Nội, cho rằng, quá nửa khách hàng khi vào siêu thị sẽ sẵn sàng chọn một hộp bánh của Đan Mạch với giá hơn 70.000 đồng thay vì bánh cùng loại của Việt Nam giá 60.000 đồng.
 |
|
Tăng trưởng 6 tháng đầu năm có lực kéo duy nhất từ xuất khẩu, trong khi tiêu dùng thực tế của người dân giảm. Ảnh: Hoàng Hà |
Thị trường Việt Nam rộng lớn với giá trị 40-50 tỷ USD mỗi năm, nhưng doanh nghiệp trong nước chưa chiếm lĩnh. Trên nhiều thị trường, như đồ chơi trẻ em, hàng nước ngoài chiếm đến 90%, hàng may mặc khoảng 30-40%.
Trong khi đó, nửa đầu năm nay, khối lượng hàng tồn kho của toàn ngành công nghiệp chế biến trong nước tăng gần gấp rưỡi so với cùng kỳ năm trước, Tổng cục Thống kê (GSO) cho biết. Chỉ số hàng tồn kho trong các tháng đầu năm dao động trong khoảng 134,6-170,7% so với cùng kỳ 2008, cho thấy hàng sản xuất trong nước không tiêu thụ được.
Tiêu dùng trong nước có mức đóng góp không tương xứng vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong nửa đầu năm nay. GDP vẫn tăng 3,9% dù kinh tế thế giới suy thoái là nhờ lực kéo từ xuất khẩu.
Theo một trong 2 cách tính GDP mà Việt Nam đang áp dụng, mức tăng trưởng được tính bằng tiêu dùng cuối cùng (phần lớn là tiêu dùng hộ gia đình) cộng với tích lũy tài sản và xuất nhập khẩu. Trong bối cảnh tích lũy và tiêu dùng lần lượt giảm 5,3% và 4,5% trong nửa đầu năm, xuất khẩu là yếu tố duy nhất kéo GDP tăng 3,9%.
Nhưng đáng chú ý là Việt Nam đang phải xuất khẩu hàng với giá thấp hơn trước, bởi giá các mặt hàng trên thị trường thế giới đồng loạt giảm từ cuối năm 2008 do suy thoái kinh tế. Doanh nghiệp xuất khẩu đang bán ra lượng hàng lớn hơn hẳn cùng kỳ năm trước, tăng 11% trong 6 tháng đầu năm, trong khi thu về số tiền giảm đi 10,1%.
Tình trạng này tiếp diễn trong cả những tháng sau đó và xảy ra với hầu hết mặt hàng chủ lực. Lượng dầu thô xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm nhích lên 8% so với cùng kỳ năm trước, nhưng số ngoại tệ thu về lại giảm tới 48,1%. Với gạo và hạt tiêu, khối lượng xuất khẩu đều tăng gần gấp rưỡi, trong khi giá trị lần lượt giảm 1,4% và 0,6%. Cà phê, cao su và hạt điều cũng có tình trạng tương tự.
Nguồn vốn kích cầu trong nửa đầu năm được ưu tiên cho những doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu. Nhưng trong lúc doanh nghiệp miệt mài sản xuất để bán ra nước ngoài hàng hóa với giá rẻ, thì họ để lại khoảng trống lớn ở thị trường trong nước - một điều kiện thuận lợi cho hàng nước ngoài chiếm lĩnh.
 |
|
Kết quả khảo sát nhanh trên VnExpress.net. Ảnh chụp màn hình |
Một khảo sát nhanh trên gần 4.300 độc giả của VnExpress.net (đến 9h30 hôm nay) cho thấy, người tiêu dùng trong nước cũng rất quan tâm đến hàng Việt Nam. Giá, chất lượng được xem xét đầu tiên khi họ mua hàng, với 40,2% người được hỏi chọn mua hàng nếu các yếu tố này hợp lý. Trong khi đó, có 23% độc giả cho biết, họ mua hàng nội vì không đủ điều kiện mua hàng ngoại nhập. Chỉ 12,6% không quan tâm hàng hóa là nội hay ngoại khi mua sắm.
Ngọc Châu