Nghệ sĩ Australia tố cáo triển lãm Việt 'nhái' tác phẩm

Plus by Bao Nam - diễn ra từ ngày 9 đến 15/4 - gây tranh cãi khi một số người yêu nghệ thuật phát hiện vài tác phẩm sắp đặt có sự sao chép, mượn ý tưởng tác giả quốc tế. Trong thư gởi cho giám tuyển gốc Việt Ace Lê, nghệ sĩ Jamie North viết : "Tác phẩm BN1 của Bảo Nam sao chép trực tiếp tác phẩm của tôi, hoàn toàn không có sự phát triển nào riêng, chỉ có sự thoái hóa về cả hình khối và thi công. Đó là một bản lỗi so với nguyên tác". Nghệ sĩ cho biết sau khi bị phát hiện sao chép, Bảo Nam cũng không liên lạc với anh để phản biện hay xin lỗi.

Những tác phẩm trưng bày còn lại trong triển lãm của Bảo Nam cũng bị giới yêu nghệ thuật tố cáo đạo nhái. Chẳng hạn, đám mây màu trắng khổng lồ giống tác phẩm của Matsuri Yamana (sáng tác năm 2010). Khối đen chóp nhọn - một sản phẩm sắp đặt khác - giống tác phẩm có từ năm 2008 của nghệ sĩ Sonja Vordermaier. Tác phẩm hoa trong ống dẫn gas bị cho là nhái khu trưng bày của thương hiệu thời trang Chanel tại Hawaii năm 2017. Điểm khác biệt giữa các tác phẩm mới và cũ chỉ nằm ở phần hoa trang trí.

Trước thông tin ăn cắp ý tưởng, nghệ sĩ Bảo Nam cho biết: "Triển lãm này do tôi tự bỏ tiền làm 100%, cũng không bán vé đồng nào, chủ yếu mời bạn bè đến thưởng thức. Chúng tôi tổ chức triển lãm hoa, mang thông điệp khác so với những triển lãm sắp đặt thông thường. Nghệ thuật rất rộng lớn, tùy vào cảm nhận của từng người chứ tôi cũng không biết giải thích sao".

Trong đêm khai mạc triển lãm, Bảo Nam cho biết anh không trưng bày hoa theo hình thức thông thường mà sắp đặt chúng trong những hình khối khác nhau như manơcanh, khối mây, hay những vật liệu xù xì, thô ráp.

Giám tuyển nghệ thuật Ace Lê cho biết: "Nghệ sĩ Jamie North từng lưu trú ở trung tâm nghệ thuật của tôi. Khi nhìn các tác phẩm ở triển lãm Plus by Bao Nam, tôi phát hiện ra ngay sự giống nhau". Theo giám tuyển, khi vay mượn ý tưởng của người khác, việc ghi rõ nguồn - nếu đó là nguồn mở - là nguyên tắc sáng tạo cơ bản. Trong trường hợp tác phẩm có bản quyền, nghệ sĩ không được quyền sử dụng nếu không có sự đồng ý của tác giả. Ace Lê cho rằng: "Nếu ngay từ đầu, Bảo Nam chỉ xem đây là nơi trưng bày các sắp đặt trang trí về hoa, có lẽ cộng đồng yêu nghệ thuật đã không nổi giận". Còn Jamie North nói: "Biết ơn bạn bè và cộng đồng nghệ thuật tại Việt Nam đã hết lòng lên tiếng cho sự thật".

Bảo Nam tên thật là Bảo Hoài, quê ở Đăk Lăk. Bén duyên với Sarah Cottier Gallery nghệ thuật cắm hoa từ khi còn nhỏ, anh gác lại đam mê để hoàn thành việc học theo nguyện vọng của mẹ. Sau ba năm học nghề, anh làm chủ một cửa hàng hoa tươi rồi lập công ty nội thất. Năm 2019, anh tham dự FTD World Cup 2019 - một cuộc thi thiết kế hoa nổi tiếng và lâu đời nhất thế giới tại Philadelphia, Mỹ. Anh là giám đốc sáng tạo các phim điện ảnh: Gái già lắm chiêu V, Hạnh phúc máu.

Jamie North là nghệ sĩ điêu khắc sinh năm 1971 tại Australia. Anh đã thực hiện hàng chục triển lãm chung, riêng ở quê nhà. Năm 2014, anh mở triển lãm cá nhân Terraforms tại Sarah Cottier Gallery. Trên nền các chất liệu xù xì, thô ráp như xi măng, đá cẩm thạch vụn, đá vôi, tro than, chất hữu cơ..., North đan cài các loại thực vật đa dạng của Australia, với thông điệp về sự hồi sinh.

Vân An

• Triển lãm hoa trên khối bê tông, ống dẫn gas