 |
|
Điều VN đứng thứ 2 thế giới, sau Ấn Độ. (Ảnh: Vinacas) |
15 năm nay, ngành điều chưa hề thay đổi công nghệ chế biến sản phẩm, trừ một vài chi tiết nhỏ. Toàn bộ quy trình sản xuất chủ yếu dựa vào lao động phổ thông là chính, vì vậy năng suất thấp, tỷ lệ hạt vỡ cao, sản phẩm không đạt chất lượng. Trong khi đó có những khâu cơ bản như bóc tách hạt, lột vỏ lụa, phân loại hạt... trên nguyên tắc hoàn toàn có thể cơ giới hóa, nhưng doanh nghiệp bó tay.
Theo Hiệp hội ngành điều VN (Vinacas), trường Đại học Bách khoa TP HCM đã từng nghiên cứu hỗ trợ doanh nghiệp chế tạo máy bóc tách hạt điều, song thực tế chưa hiệu quả. Thế giới cũng có công nghệ chế tạo, vài doanh nghiệp VN đã mua, nhưng thiếu vốn, chuyển giao kém, ít tác dụng.
Nhiều năm nay, ngành điều luôn tự hào là đã giải quyết được một lượng lớn nhân công phổ thông. Giờ đây chính đặc điểm này đã trở thành áp lực cho doanh nghiệp do làm tăng chi phí đầu vào, cộng với giá nguyên liệu, xăng dầu tăng cao trong khi giá xuất khẩu lại thấp hơn giá thành sản xuất.
|
Năm ngoái nhiều doanh nghiệp điều thua lỗ khiến ngân hàng siết chặt nguồn vốn vay trong năm nay. Song điều này đối với doanh nghiệp chưa đáng lo bằng giá nguyên liệu nhập kho đang cao hơn giá thành xuất khẩu 15-20%. |
Giá điều thế giới sụt giảm từ những năm 2003-2004, khiến nhiều doanh nghiệp VN đến năm 2005 vẫn còn ôm lỗ của năm trước chuyển sang. Nguy cơ tương tự có thể lặp lại trong năm nay, theo dự báo của Vinacas.
Hội nhập là phụ thuộc thế giới
Thứ trưởng Phan Thế Ruệ cho rằng, không riêng gì ngành điều mà cả nền kinh tế VN cũng đang bắt đầu phụ thuộc vào quy luật cung cầu của thị trường thế giới. "Điều đó là tất yếu của hội nhập, chúng ta không thể cưỡng lại được mà phải vận dụng có lợi cho sản xuất", ông Ruệ nhận định. Ông Ruệ cho rằng, đó là cuộc chơi chung mà mọi doanh nghiệp đều phải chấp nhận.
Theo ông Ruệ, các ngành gạo, cà phê, tiêu... cũng đã từng phải trả giá cho chuyện lên xuống thất thường của thị trường mà không thể chuyển mình đáp ứng kịp. Đơn cử như ngành cà phê, đã có lúc giá thị trường thế giới lên cao khiến doanh nghiệp trong nước chạy theo thu mua, trồng trọt. Song, chỉ thời gian ngắn sau, giá đột ngột giảm mạnh, cả ngành cà phê chới với trong các năm 2000-2003, mãi mới tổ chức lại sản xuất và gượng dậy được.
Ông Thứ trưởng khẳng định, để cạnh tranh được khi hội nhập WTO, ngành điều VN phải tổ chức lại sản xuất, đầu tư công nghệ, quy hoạch tốt vấn đề cung cầu, tổ chức hệ thống tiêu thụ, thu mua, chế biến... "Đặc biệt là phải gắn kết với nông dân chặt chẽ vì quyền lợi của 2 bên, hơn là để cho các công ty nước ngoài chiếm lợi thế cạnh tranh", ông Ruệ nhấn mạnh.
Vấn đề chất lượng và vệ sinh thực phẩm cũng được Thứ trưởng Ruệ yêu cầu doanh nghiệp ngành điều đặt lên hàng đầu khi xuất khẩu. Theo ông Ruệ, tiêu chuẩn VN đối với hạt điều chỉ mới áp dụng cho nguyên liệu đầu vào chứ chưa phù hợp với thành phẩm đầu ra theo tiêu chuẩn quốc tế. Chưa kể, trên thực tế nhiều doanh nghiệp hiện nay vẫn chưa áp dụng tiêu chuẩn VN cho chế biến hạt điều một cách nghiêm túc, nói gì đến tiêu chuẩn thế giới.
|
Hiệp hội điều VN kiến nghị: |
Phan Anh