Ngày 26/9, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) quyết định dành thêm 3.000 tỷ đồng trong kế hoạch phát triển tín dụng năm 2008 để cho vay với nhóm khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ. Vietcombank hy vọng sẽ hỗ trợ đối tượng này khắc phục một phần khó khăn do tác động của các biện pháp kiềm chế lạm phát.
Vietinbank đang đi đầu trong việc cho vay với doanh nghiệp vừa và nhỏ, với tổng dư nợ lên đến 50.000 tỷ đồng. Từ cuối tháng 9, ngân hàng tiếp tục bơm thêm 10.000 tỷ đồng cho nhóm khách hàng này.
Không chịu kém cạnh các bậc đàn anh, các ngân hàng cổ phần cũng niềm nở hơn với khách hàng doanh nghiệp. Tính đến cuối tháng 9, sau nhiều lần thắt chặt để đảm bảo an toàn và góp sức chống lạm phát, dư nợ tín dụng của Ngân hàng Ngoài quốc doanh VP Bank đạt 14.000 tỷ đồng. Từ nay đến cuối năm, ngân hàng sẽ dành thêm 2.000 tỷ đồng để đẩy mạnh cung cấp tín dụng cho khách hàng.
Ngân hàng cổ phần Kỹ thương - Techcombank hướng sự quan tâm vào nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ - các hộ kinh doanh cá thể. Dịch vụ này thử nghiệm từ tháng 8 và dự kiến ra mắt trong tháng 10, cho phép các hộ kinh doanh vay tới 1,5 tỷ đồng, riêng trường hợp vay tín chấp hạn mức tối đa 300 triệu đồng. Nếu thuận lợi, khoản vay có thể được giải ngân trong vòng 24h.
Cùng với việc gia tăng tín dụng, các ngân hàng thay nhau công bố hạ lãi suất cho vay. Từ chỗ áp lãi suất cao vượt trần 21%, thậm chí cộng thêm phí và xét duyệt kỹ lưỡng các khoản vay, nay ngân hàng liên tục giảm, có nơi lãi suất ưu đãi chỉ còn 17,5%.
Động thái của các ngân hàng gây khó hiểu cho nhiều người ngoài cuộc. Những tháng đầu năm, họ rà soát kỹ các khoản vay, thận trọng và thậm chí từ chối những khách hàng lần đầu đến ngân hàng. Cạnh tranh nhau huy động với lãi suất cao, cộng với chi phí, không còn cách nào khác, các ngân hàng úp úp mở mở đẩy lãi suất cho vay vượt quá quy định. Gần đây, khi tuyên bố giảm lãi suất, họ cũng chỉ áp dụng với khách quen, và ưu đãi cho các khoản vay ngắn hạn.
 |
|
Doanh nghiệp là nguồn thu quan trọng của ngân hàng, khi mà tín dụng vẫn chiếm phần lớn doanh thu. Ảnh: Hoàng Hà. |
"Giảm lãi suất, gia tăng tín dụng không phải là ân huệ ngân hàng dành cho doanh nghiệp. Thực tế chúng tôi đang khát khao, mời gọi khách hàng đến vay vốn", Tổng giám đốc VP Bank Lê Đắc Sơn tuyên bố.
Nguồn vốn huy động của VP Bank hiện tăng 30% so với đầu năm, trong khi tín dụng chỉ tăng 5% sau nhiều lần thắt chặt. Nguồn tiền vẫn cứ đổ vào ngân hàng, cho dù lãi suất huy động đã giảm nhiều so với đỉnh cao trên 18% trước đây. Nếu không tăng cường cho vay trở lại, sẽ không thể đảm bảo kế hoạch kinh doanh. Để kích cầu vay vốn, nhiều khả năng ngay tuần này VP Bank sẽ xem xét giảm mạnh lãi suất cho vay so với mức phổ biến 20,5% hiện nay.
Trên thực tế, nguồn vốn của các ngân hàng đã ổn định hơn trước rất nhiều, đặc biệt so với đợt khủng hoảng thiếu thanh khoản cuối quý I đầu quý II. Từ nửa tháng nay, khi cơn khủng hoảng tài chính đang hoành hành tại Mỹ, mỗi ngày hệ thống ngân hàng Việt Nam dư thừa 15.000-30.000 tỷ đồng. Ngay như hôm qua, vốn khả dụng thừa tới 40.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, không phải cứ muốn cho vay là được. Tổng giám đốc VP Bank không dám kỳ vọng lượng khách hàng đến vay sẽ tăng đột biến sau quyết định mới của mình, và kể cả khi nhà băng giảm lãi suất. Ông dự đoán chủ yếu chỉ là những doanh nghiệp đang có dự án, kế hoạch kinh doanh dở dang và thực sự khát vốn mới vay. Sẽ không có chuyện doanh nghiệp mới toanh đến gõ cửa ngân hàng.
Mặt bằng lãi suất, sau nhiều lần giảm, vẫn quá cao so với sức chịu đựng của doanh nghiệp. Trong khi đó doanh nghiệp còn phải lo toan bao chi phí đầu vào leo thang giữa thời lạm phát. Cầu vay vốn, vì thế sẽ khó phục hồi trong ngắn hạn. Hai, ba tháng trước, các ngân hàng lâm vào cảnh càng cho vay càng lỗ vì lãi suất huy động bị đẩy lên sát lãi suất cho vay. Nhưng nay, họ phải đối mặt với thách thức mới, vốn huy động đọng lại nhiều trong khi rất khó có thể đẩy vốn ra cho vay.
Một chuyên gia bình luận các ngân hàng đẩy mạnh cho vay cũng là điều dễ hiểu. Bởi họ cũng đi kinh doanh như các doanh nghiệp khác, lời ăn, lỗ tự chịu. Họ thừa hiểu và tự biết cách cân bằng rủi ro với lợi nhuận để chớp cơ hội kiếm lời.
"Thực ra từ trước tới nay, ngay cả những lúc rủi ro thanh khoản ở mức cao, họ vẫn cho vay một cách thận trọng. Động thái gia tăng tín dụng cho thấy họ đang muốn đón đầu trước giai đoạn khó khăn mới, khi mà cầu vay vốn có thể tiếp tục giảm", vị chuyên gia này nói.
Theo vị chuyên gia này, lãi suất huy động có thể được đưa về mức 15-16%, tạo điều kiện để ngân hàng hạ lãi cho vay xuống còn 18%, nhằm đảm bảo lợi ích của ngân hàng, doanh nghiệp mà không lo người dân rút tiền gửi. Bởi các kênh đầu tư khác như chứng khoán, vàng hay bất động sản đều kém an toàn hơn nhiều so với gửi tiết kiệm.
Trao đổi với VnExpress.net bên lề cuộc họp báo Chính phủ chiều 30/9, Thống đốc Nguyễn Văn Giàu khẳng định ngân hàng có thể cho vay một cách hợp lý để hỗ trợ tăng trưởng, tuy nhiên nếu gia tăng quá mức sẽ bị tuýt còi. Chống lạm phát hiện vẫn là ưu tiên số một, bên cạnh mục tiêu duy trì đà tăng trưởng hợp lý.
Song Linh