"Lô vaccine Covid-19 đầu tiên do Viện nghiên cứu Gamaleya phát triển sẽ được sản xuất và sẵn sàng đưa vào sử dụng trong hai tuần tới", hãng tin Interfax hôm nay dẫn tuyên bố của Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko. "Những cáo buộc rằng vaccine Covid-19 mới của Nga không an toàn là hoàn toàn vô căn cứ và xuất phát từ động cơ cạnh tranh".
Tuyên bố được ông Murashko đưa ra sau khi Tổng thống Vladimir Putin ngày 11/8 cho hay Nga trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cấp phép cho một vaccine Covid-19, chỉ sau chưa đầy hai tháng thử nghiệm trên người.
Kirill Dmitriev, giám đốc Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF), so sánh việc tìm ra vaccine Covid-19 như "khoảnh khắc Sputnik" lịch sử, khi Liên Xô phóng vệ tinh đầu tiên trên thế giới lên vũ trụ vào năm 1957. Vaccine Covid-19 của Nga cũng được đặt tên là "Sputnik V", theo tên vệ tinh "Sputnik 1".
Phát biểu trên CNBC hôm nay, ông Dmitriev cho rằng những chỉ trích của phương Tây, cụ thể là Mỹ, đối với vaccine "Sputnik V" của nước này là phiến diện.
"Tuyên bố đó đã thực sự chia thế giới thành hai nhóm, với một số quốc gia cho rằng đó là tin tuyệt vời, trong khi một số cơ quan truyền thông và người Mỹ thì phát động cuộc chiến thông tin lớn nhắm vào vaccine Nga", Dmitriev nói.
Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko phát biểu tại Moskva, ngày 3/4. Ảnh: Reuters.
"Quan điểm của chúng tôi là Nga đã có công nghệ này, nó có thể có sẵn ở quốc gia của bạn vào tháng 11, tháng 12 nếu được nhà chức trách thông qua, trong khi những người hoài nghi sẽ không có vaccine đó, và chúng tôi chúc họ may mắn trong việc phát triển vaccine của họ", Dmitriev nói.
Trước đó, các nhà khoa học phương Tây bày tỏ lo ngại về tốc độ phát triển vaccine của Nga, nghi ngờ giới nghiên cứu nước này có thể đã "đốt cháy giai đoạn" dưới áp lực từ chính quyền. Tổng thống Putin xem mục tiêu tìm ra vaccine Covid-19 là ưu tiên hàng đầu, trong bối cảnh Nga là vùng dịch lớn thứ tư thế giới với gần 903.000 ca nhiễm và hơn 15.000 ca tử vong.
Cách tiếp cận nhanh chóng của Nga, với chỉ ba tháng thử nghiệm vaccine, rất khác so với Tây Âu và Mỹ, nơi các nhà nghiên cứu thường tiến hành giai đoạn thử nghiệm giai đoạn ba suốt nhiều tháng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng kêu gọi Nga tuân thủ hướng dẫn sản xuất vaccine an toàn và hiệu quả sau khi Moskva công bố kế hoạch khởi động sản xuất hàng loạt vaccine Covid-19 vào tháng 9, giúp cung cấp "vài triệu liều" mỗi tháng vào năm tới.
Trên thực tế, Nga cũng sở hữu nhiều thành tựu về vaccine, như tạo ra vaccine phòng Ebola đã được chính phủ cấp phép dùng trong trường hợp khẩn cấp, đồng thời được kỳ vọng sớm triển khai ở Congo. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tuyên bố ông tình nguyện tiêm mũi vaccine đầu tiên do Nga sản xuất để thể hiện sự tin tưởng và biết ơn.
Covid-19 đã xuất hiện tại hơn 210 quốc gia, vùng lãnh thổ, khiến hơn 20,5 triệu người nhiễm và hơn 746.000 người tử vong. Đại dịch khiến nhiều quốc gia huy động kinh phí và nghiên cứu chưa từng có để gấp rút ra mắt loại vaccine có thể bảo vệ hàng tỷ người trên thế giới. Gần 30 quốc gia tham gia cuộc đua sản xuất vaccine, trong đó có Mỹ, Nga, Anh, Trung Quốc, và ít nhất 4 loại vaccine đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng.
Mai Lâm (Theo Reuters/CNBC)