Vài tuần sau khi chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine bắt đầu, các trang tuyển dụng trực tuyến tại Nga xuất hiện hàng nghìn gợi ý công việc của Bộ Quốc phòng, từ vị trí tài xế xe tải quân sự đến xạ thủ trinh sát. Danh sách tuyển dụng này được đăng tải lại và cập nhật vài ngày một lần.
Chương trình tuyển dụng được triển khai quyết liệt tại St. Petersburg. Văn phòng tuyển quân trong thành phố đã trang bị thêm mô hình bơm hơi, mô phỏng sĩ quan quân đội vẫy tay mời các thanh niên Nga vào tìm hiểu cơ hội việc làm.
Một số tờ rơi tuyển dụng quân nhân chuyên nghiệp cho thấy mức lương khoảng 3.500-4.000 USD/tháng, kèm thêm các khoản phụ cấp. Mỗi ngày tham gia chiến đấu, họ sẽ được trả thêm 55 USD.
Mức thu nhập này cao hơn nhiều so với lương trung bình 600 USD/tháng tại Nga. Ngoài ra, quân nhân còn được hưởng một số phúc lợi khác, như các khoản trợ cấp và được vay tiền với lãi suất ưu đãi.
Giới quan sát nhận định lợi ích dành cho quân nhân chuyên nghiệp khá hấp dẫn đối với thanh niên Nga, đặc biệt giữa giai đoạn nền kinh tế nước này đang chật vật vì loạt lệnh trừng phạt của phương Tây.
Thành viên đơn vị vũ trang của Cộng hòa Nhân dân Lugansk tự xưng pháo kích vị trí quân đội Ukraine từ ngoại ô thị trấn Popasnaya ngày 7/6. Ảnh: RIA Novosti.
Nỗ lực tuyển mộ quân nhân chuyên nghiệp được Nga thúc đẩy trong bối cảnh chiến dịch quân sự ở Ukraine đã kéo dài gần 4 tháng và quân đội nước này được cho là đã hứng chịu nhiều tổn thất về sinh lực.
Trả lời phỏng vấn Sky News hồi tháng 4, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov thừa nhận Nga đã chịu "tổn thất đáng kể về quân số và đó là bi kịch lớn", nhưng không tiết lộ số thương vong cụ thể của quân đội Nga.
Lần gần nhất Moskva công bố số liệu chính thức về thương vong chiến dịch ở Ukraine là hồi tháng 3, khi Bộ Quốc phòng Nga cho biết khoảng 1.135 quân nhân đã thiệt mạng trên chiến trường. Nghị sĩ Andrey Kartapolov, thành viên Ủy ban Quốc phòng thuộc Duna Quốc gia (Hạ viện Nga), giải thích rằng Moskva ngưng cập nhật số liệu thương vong do quân đội Nga "cơ bản không mất thêm người nào".
Tuy nhiên, tình báo Anh ước tính khoảng 20.000 quân nhân Nga không thể tiếp tục tham chiến sau ba tháng đầu của chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Tướng Tony Radakin, tổng tham mưu trưởng quân đội Anh, trong cuộc phỏng vấn hôm 17/6 nhận định khoảng 50.000 binh sĩ tử trận hoặc bị thương từ đầu chiến dịch đến nay. Giới chức Ukraine lại ước tính Nga mất khoảng 30.000 người.
"Dựa vào những thông tin còn hạn chế, số lính Nga tử trận tại Ukraine xê dịch từ 7.000 đến 15.000 người", Michael Kofman, giám đốc nghiên cứu về Nga tại trung tâm tư vấn chính sách CNA của Mỹ, nhận định.
Điện Kremlin đến nay chưa phát lệnh tổng động viên đối với thanh niên Nga đủ tuổi nhập ngũ, dù đây có thể là biện pháp tăng quân số nhanh nhất.
Theo giới quan sát, lệnh tổng động viên có thể trái ngược với thông điệp quân đội Nga đang giành chiến thắng ở Ukraine. Moskva thay vào đó tìm cách tăng lực lượng bằng chương trình tuyển quân với cam kết về mức thu nhập cạnh tranh, hoặc huy động sĩ quan dự bị.
"Những nỗ lực này có thể được xem là hình thức huy động lực lượng âm thầm. Đây là biện pháp tức thời, cho phép quân đội Nga duy trì nguồn lực cho chiến sự, nhưng không thể giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực về dài hạn", chuyên gia Kofman nói.
Nga cũng đang trong mùa nghĩa vụ quân sự đầu năm, với kỳ vọng tăng thêm 130.000 lính nghĩa vụ 18-27 tuổi trước giữa tháng 7. Pháp luật Nga quy định lính nghĩa vụ không thể tham chiến nếu chưa trải qua 4 tháng huấn luyện trên thao trường.
Điện Kremlin cũng nhiều lần nhấn mạnh không triển khai lính nghĩa vụ đến chiến trường Ukraine. Trong phát biểu trên truyền hình hôm 7/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố "các mục tiêu đã định của chiến dịch quân sự chỉ do các quân nhân chuyên nghiệp thực hiện".
Tuy nhiên, chính quyền Nga xác nhận đã có ít nhất hai trường hợp lính nghĩa vụ có mặt trong vùng chiến sự, với quân số vài trăm người.
Đầu tháng 6, Nga truy tố hơn 10 sĩ quan quân đội liên quan vụ cử khoảng 600 lính nghĩa vụ sang Ukraine. Công tố viên Nga đồng thời xác nhận với thượng viện số lính nghĩa vụ bị huy động trái quy định đã được rút về lãnh thổ Nga "sớm nhất có thể". Một số sĩ quan giám sát đã bị kỷ luật, trong đó có người bị loại ngũ.
Xe tăng Nga vượt sông Siverskyi Donets ở đông Ukraine trên cầu phao ngày 9/4. Ảnh: BQP Nga.
Các tổ chức dân sự ở Nga ghi nhận một số trường hợp sĩ quan tuyển quân gọi điện cho thanh niên trong độ tuổi nhập ngũ, đề xuất ký hợp đồng quân nhân chuyên nghiệp.
Nikita Yuferev, thành viên hội đồng thành phố St. Petersburg, cũng nhận được cuộc gọi tương tự vào cuối tháng 5. "Người phụ nữ gọi cho tôi giải thích rằng công việc cô ấy được giao thuần túy là gọi điện thông báo", Yuferev cho biết.
Theo Yuferev, nhân viên tổng đài được phát danh sách người đủ tuổi nhập ngũ theo từng quận, không thể tiết lộ qua điện thoại nội dung công việc lẫn mức thu nhập dành cho người ký hợp đồng làm quân nhân chuyên nghiệp. Thay vào đó, ứng viên được đề nghị đến trung tâm tuyển quân để gặp và trao đổi trực tiếp với cán bộ phụ trách.
"Cuối cuộc hội thoại, cô ấy nói rằng tôi nên suy nghĩ kỹ lưỡng trước khi đăng ký lịch hẹn. Cô ấy không cố gắng thuyết phục tôi bằng mọi giá, vì đây là quyết định rất lớn trong đời", Yuferev nói.
Dmitry, người nhận cuộc gọi tuyển quân ở tỉnh Moskva, kể anh được đề nghị ký hợp đồng ngắn hạn phục vụ trong quân đội 3-6 tháng với "mức lương cạnh tranh". Nhân viên tổng đài cũng mời anh đến văn phòng trao đổi trực tiếp. Cả Dmitry lẫn Yuferev đều từ chối tới gặp người tuyển quân.
Thanh Danh (Theo Washington Post)