H.I. Sutton, chuyên gia quân sự và tác chiến tàu ngầm Mỹ, cho biết dựa trên phân tích các hình ảnh vệ tinh, hải quân Nga đang triển khai chiến dịch trục vớt tại khu vực tàu tuần dương Moskva bị chìm. Một trong những phương tiện tham gia chiến dịch trục vớt là Kommuna, tàu hải quân cao tuổi nhất còn phục vụ trên thế giới.
Tàu cứu hộ Kommuna neo tại cảng Sevastopol hồi năm 2008. Ảnh: Wikipedia.
Tàu Kommuna đóng tại quân cảng Sevastopol ở bán đảo Crimea, gần khu vực chiến hạm Moskva bốc cháy và chìm hôm 14/4. Nó được trang bị một tàu lặn cứu hộ AS-28 với khả năng lặn xuống vùng biển sâu hơn 1.000 m, đủ sức tiếp cận xác tàu Moskva.
"Tàu Moskva quá lớn để có thể trục vớt toàn bộ, nhưng các mảnh vỡ lớn và ống phóng tên lửa có thể được kéo lên mặt biển", Sutton cho hay.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin này.
Cơ quan này trước đó thông báo một thủy thủ thiệt mạng và 27 người mất tích trong vụ cháy nổ kho đạn khiến tuần dương hạm Moskva chìm trên Biển Đen hôm 14/4. Trong khi đó, giới chức quốc phòng Ukraine và Mỹ tuyên bố chiến hạm Moskva đã bị tên lửa diệt hạm Neptune của Ukraine đánh trúng.
Thiệt hại khí tài của Nga khi soái hạm chìm ở Biển Đen. Đồ họa: Naval News.
Kommuna được khởi đóng từ năm 1912 với vai trò tàu trục vớt và hậu cần tàu ngầm, ban đầu được đặt tên Volkhov. Tàu dài 96 m, rộng 18,5 m và có lượng giãn nước 3.100 tấn, ứng dụng thiết kế hai thân.
Tàu được biên chế cho Hạm đội Baltic Nga năm 1915. Toàn bộ thân tàu được làm bằng loại thép đặc biệt, khiến nó không bị rỉ hoặc hư hỏng suốt hơn 100 năm hoạt động. Tuy nhiên, phương pháp chế tạo loại thép này đã bị mai một sau nội chiến Nga.
Tàu Volkhov không có nhiệm vụ chiến đấu, do vậy nó không được trang bị vũ khí. Nhiệm vụ chính của chiếc tàu hai thân là giải cứu hoặc trục vớt tàu ngầm bị chìm, cũng như tiếp tế hậu cần kỹ thuật cho lực lượng tàu ngầm hoạt động xa bờ. Tới năm 1922, Volkhov được đổi tên thành Kommuna. Trong Thế chiến II, Kommuna là căn cứ nổi cho các tàu ngầm Liên Xô tại Biển Baltic.
Tàu lặn sâu RS-28 trên chiếc Kommuna. Ảnh: BQP Nga.
Trong hơn 100 năm hoạt động liên tục, Kommuna đã trục vớt 150 phương tiện khác nhau, chủ yếu là tàu ngầm gặp sự cố, cùng nhiều loại máy bay, xe tăng và phương tiện cơ giới. Năm 1977, con tàu thu hồi thành công một cường kích Su-24 chìm ở độ sâu 1.700 m.
Kommuna thường xuyên được hiện đại hóa và đại tu để bảo đảm khả năng hoạt động trong hơn một thế kỷ. Ngay cả chiếc đàn piano cũ được đưa lên tàu năm 1914 cũng được sửa chữa và vẫn hoạt động bình thường.
Vũ Anh (Theo Drive)