Thông tin được bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết tại hội thảo khoa học Ngày Nấm toàn cầu 2025, hôm 28/2. Đây là dịp nâng cao nhận thức của nhân viên y tế cũng như cộng đồng về căn bệnh này, đồng thời giúp các bác sĩ cập nhật kiến thức về chẩn đoán và điều trị nấm phổi.
Theo Tổ chức hành động toàn cầu về nhiễm nấm (GAFFI), nấm là kẻ giết người thầm lặng, là nguyên nhân gây ra cái chết của hơn 4 triệu người mỗi năm - điều này khiến bệnh nấm trở thành một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, trước cả bệnh lao và sốt rét. Trên toàn cầu, mỗi năm ước tính có hơn 300 triệu người ở mọi lứa tuổi bị nhiễm trùng nấm nghiêm trọng, là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 trên thế giới.
"Trong đó, nấm phổi là căn bệnh đã biết đến từ rất lâu tuy nhiên vẫn chưa có sự quan tâm đúng mức về căn bệnh này", bác sĩ Ngọc nói, thêm rằng Việt Nam hiện chưa có số liệu cụ thể về bệnh nấm phổi xâm lấn do Aspergillus. Tuy nhiên, khoảng 50% bệnh nhân đã từng mắc lao, đến khám lại tại các cơ sở chuyên khoa hô hấp mắc nấm phổi do Aspergillus.
Nấm phổi là một bệnh nhiễm trùng phổi, ít gặp ở người bình thường có sức đề kháng tốt. Bệnh hay gặp ở người suy giảm miễn dịch, già yếu, mắc bệnh mạn tính lâu ngày. Tỷ lệ bệnh nấm phổi chỉ chiếm 0,02% các bệnh phổi, tuy nhiên khi bị nấm phổi không phát hiện điều trị kịp thời, khả năng tử vong rất cao.
Nguyên nhân gây bệnh nấm phổi là do các loại nấm: Candida, Aspergillus, Cryptococcus. Trong đó, hay gặp nhất là loại Aspergillus. Hầu hết bệnh nhân thường đến khám vì ho ra máu kéo dài không rõ lý do, sốt kéo dài kèm đau ngực, ho khạc đờm kéo dài kèm khó thở như hen. Cùng với đó là các trường hợp chẩn đoán viêm phổi điều trị kháng sinh kéo dài không khỏi.
Bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, Bệnh viện Phổi trung ương, chia sẻ về bệnh nấm phổi. Ảnh: Thu Hương
TS Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi trung ương, cho hay việc chẩn đoán nhiễm nấm hiện nay còn gặp nhiều khó khăn về vấn đề nghi ngờ lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh. Do vậy, bệnh dễ bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, phần phổi bị phá hủy sẽ ngày một lớn, dẫn đến mất chức năng phổi. Trên thế giới, tỷ lệ sống của bệnh nhân sau một năm, 5 năm, 10 năm tương ứng là 86%, 62%, 47%.
Bệnh nấm Aspergillus có thể điều trị được bằng các thuốc kháng nấm. Trường hợp chẩn đoán và điều trị muộn cần phải phẫu thuật, nút mạch cầm máu song song với điều trị thuốc nấm kéo dài. Những trường hợp này, nguy cơ tử vong cao hơn.
Hiện, Bệnh viện Phổi Trung ương, Chương trình Chống lao Quốc gia đã xây dựng hướng dẫn chẩn đoán điều trị nấm Aspergillus phổi mạn tính nhằm, được Bộ Y tế phê duyệt nhằm hỗ trợ công tác chẩn đoán và điều trị bằng một mạng lưới chuyên khoa từ trung ương đến tuyến cơ sở. Hướng dẫn này đang được phổ biến đến các cơ sở trên cả nước.
Theo các chuyên gia y tế, để phòng bệnh nấm phổi, cần thường xuyên rèn luyện thân thể, ăn nhiều hoa quả tươi, nâng cao sức đề kháng. Tránh để nấm mốc trong nhà, đồ đạc sắp xếp gọn gàng, đủ ánh nắng, thông gió tránh ẩm ướt. Khi vệ sinh nhà cửa cần mang khẩu trang để tránh hít phải bụi nấm.
Lê Nga