Việc mất nhiễm sắc thể Y có thể giải thích cho tình trạng nam giới hút thuốc có nguy cơ ung thư cao hơn nữ giới hút thuốc, các nhà nghiên cứu cho biết trên tạp chí khoa học Science.
"Các tế bào bị mất nhiễm sắc thể Y không chết đi nhưng chúng sẽ gây đứt gãy chức năng sinh học", đồng tác giả nghiên cứu, ông Lars Forsberg, Trung tâm miễn dịch, di truyền học và bệnh lý ở Đại học Uppsala, Thụy Điển cho biết.
Cụ thể hơn, các tế bào miễn dịch trong máu có nhiệm vụ chống lại ung thư có thể bị tổn hại khi thiếu nhiễm sắc thể Y, Forsberg nói với tờ Live Science.
Ảnh: Health.
Nhiễm sắc thể Y là một trong hai nhiễm sắc thể quy định giới tính ở nam giới. Đàn ông thường có một cặp nhiễm sắc thể giới tính gồm một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y (XY), trong khi phụ nữ thì có hai nhiễm sắc thể X (XX). Thông thường, trong quá trình phân chia tế bào, bản sao của tất cả các nhiễm sắc thể được tạo thành và phân chia thành các tế bào con. Nhưng trong quá trình phức tạp này, các nhiễm sắc thể đôi khi bị mất.
Từ 50 năm trước, các nhà khoa học đã biết rằng nhiễm sắc thể Y có thể biến mất. Mất nhiễm sắc thể Y hay gặp ở nam giới lớn tuổi hơn thanh niên. Trong tháng 4, nhà nghiên cứu Forsberg và các cộng sự của ông đã đăng tải một phát hiện trên tạp chí Nature Genetics, tiết lộ rằng việc mất nhiễm sắc thể Y trong các tế bào máu có liên quan tới việc tăng nguy cơ ung thư ở nam giới. Nhiệm vụ sau đó của họ là tìm ra yếu tố nào dẫn tới việc nam giới mất nhiễm sắc thể giới tính nam.
Forsberg và các cộng sự đã tập hợp các số liệu sức khỏe từ 6.000 nam giới, thuộc 3 nhóm khác nhau tại Thụy Điển. Những người đàn ông này được hỏi về các yếu tố như tập thể dục, huyết áp, sử dụng rượu bia, hút thuốc và cũng được kiểm tra mẫu máu để các nhà nghiên cứu có thể đánh giá sự tồn tại của nhiễm sắc thể Y trong máu họ.
Kết quả cho thấy, việc mất nhiễm sắc thể Y trong tế bào rất hay gặp ở những nam giới tham gia nghiên cứu thuộc nhóm tuổi 70-80 tuổi. Ở nhóm 70 tuổi trở lên, có tới 15,4% mất nhiễm sắc thể Y so với chỉ 4,1% ở nhóm dưới 70 tuổi.
Với những con số trên, các nhà nghiên cứu tiếp tục so sánh những người tham gia ở lối sống và các yếu tố sức khỏe và thấy rằng, ngoài vấn đề tuổi tác, chỉ có hút thuốc liên quan tới việc mất nhiễm sắc thể giới tính nam. Những người hút thuốc có nguy cơ mất nhiễm sắc thể Y cao gấp 2,4-4,3 lần so với những người không hút.
Cần thêm các thực nghiệm để chứng minh rằng hút thuốc trực tiếp dẫn tới việc nhiễm sắc thể Y biến mất và giải thích chính xác cơ chế của điều này. Nhưng một số đầu mối trong kết quả trên đã khẳng định gần như chắc chắn hút thuốc là thủ phạm: Thứ nhất, nam giới hút nhiều thuốc hơn thì mất nhiều nhiễm sắc thể Y hơn. Thứ hai, trong số những người đàn ông đã cai thuốc, mức độ nhiễm sắc thể Y trong máu của họ không có gì khác biệt lắm so với những người chưa bao giờ hút thuốc.
"Kết quả cuối cùng là một sự cổ vũ đáng kể. Khi bạn ngừng hút thuốc, các tế bào vô tính - đã mất nhiễm sắc thể Y, sẽ biến mất khỏi dòng lưu thông. Nói cách khác, nhiễm sắc thể Y biến mất đã trở lại", tiến sĩ Forsberg nói.
Mối liên quan đến ung thư
Việc mất nhiễm sắc thể Y trong máu chẳng mấy liên quan tới nam tính, dù nhiễm sắc thể này liên quan tới giới tính. Thực tế, nhiễm sắc thể Y không chỉ tham gia vào việc quyết định giới tính và sự sinh sản.
Nhưng tiến sĩ Forsberg và nhóm nghiên cứu tin rằng câu chuyện này có thể phức tạp hơn nhiều. "Một trong những nhiệm vụ của hệ thống miễn dịch là chống lại ung thư suốt cuộc đời. Một số mã gene trên nhiễm sắc thể Y có tác dụng trợ giúp chức năng chống lại ung thư này và việc mất nhiễm sắc thể Y trong máu có thể khiến cơ thể nhạy cảm hơn với khối u", ông Forsberg nói.
Vương Linh