Thủy hử nghĩa đen là "bến nước", chỉ bến nước bãi đầm Lương Sơn Bạc, một địa danh ở tỉnh Sơn Đông. Vùng đầm phá lau lách ngút ngàn này chính là căn cứ địa của các anh hùng thảo khấu "chọc trời khuấy nước mặc dầu", bối cảnh của câu chuyện tiểu thuyết. Đó là cách hiểu giản dị phổ biến nhất về đầu đề bộ tiểu thuyết.
Tác giả Thủy hử thường ghi là Thi Nại Am, ngoài ra có nhiều tranh luận khác về tác giả. Sách sử ghi chép rất ít về Thi Nại Am, áng chừng ông sinh năm 1296 mất năm 1370, tên là Nhĩ, tên chữ Tử An, quê ở Cô Tô (nay thuộc tỉnh Giang Tô).
Theo lời nói đầu Thủy hử của nhà nghiên cứu Lương Trung Thứ (Nhà xuất bản Văn học, 1988), tác phẩm ra đời đã hơn 600 năm, viết về cuộc khởi nghĩa nông dân cuối thời Bắc Tống, thế kỷ 12, do Tống Giang lãnh đạo. Đó là cuộc khởi nghĩa có thực trong lịch sử. Quy mô và tác động của nó rất lớn.
Câu chuyện các hảo hán bến nước đã nhanh chóng được truyền tụng, những "nhà văn không biết chữ" đã tô điểm sáng tạo thêm và xuất bản bằng cách truyền miệng. Dần dần nó trở nên hoàn chỉnh và các nghệ nhân kể chuyện đời Tống đã thu thập, gia công, chỉnh lý thành những tác phẩm truyện kể, hiện còn lưu lại trong bộ sách Đại Tống Tuyên Hòa di sự, ra đời cuối đời Tống đầu Nguyên - chất liệu hình thành Thủy hử.
Điều khiến Thủy hử trở nên ly kỳ, hấp dẫn là ngoài tính cách đa dạng của nhân vật, các tình tiết còn mang nhiều tính bất ngờ, thú vị cho người đọc. Ở Việt Nam, bản dịch Thủy hử của Á Nam Trần Tuấn Khải được nhiều người yêu thích nhất bởi văn phong hàn lâm, trau chuốt.
Câu 4: Tác giả của truyện Tây du ký là ai?