Tàu gỗ sồi dài 20 mét mang tên Gjellestad sẽ là tàu Viking đầu tiên được khai quật ở Na Uy trong hơn một thế kỷ, theo Sveinung Rotevatn, Bộ trưởng Bộ Khí hậu và Môi trường Na Uy. Việc khai quật nhằm bảo tồn con tàu đang bị nấm phá hủy, lưu giữ thông tin cho thế hệ sau, Live Science hôm 15/5 đưa tin.
Các nhà khoa học phát hiện con tàu tại khu khảo cổ Viking nổi tiếng ở Gjellestad, Bergen,vào mùa thu năm 2018 nhờ sử dụng radar quét lòng đất. Cuộc khảo sát với radar không chỉ giúp họ tìm ra con tàu mà còn phát hiện một nghĩa địa thời Viking.
Hình ảnh radar về con tàu 1.000 năm tuổi dưới lòng đất. Ảnh: Live Science.
Tàu Gjellestad được chôn tại nghĩa địa theo nghi thức cổ xưa, trong giai đoạn từ cuối thế kỷ 8 đến đầu thế kỷ 10. Con tàu nhiều khả năng dùng để vượt biển đường dài, theo Sigrid Mannsaker Gundersen, nhà khảo cổ tại Hội đồng Quận Viken.
Vào thời điểm đó, các nhà khảo cổ do dự không khai quật vì lo ngại gỗ ẩm chôn dưới đất sẽ bị hủy hoại khi tiếp xúc với không khí. Tuy nhiên, sau cuộc khai quật thử nghiệm năm 2019, họ nhận thấy cần sớm đào con tàu lên trước khi nó mục rũa hoàn toàn.
"Chỉ còn lại dấu vết của đường ván đóng tàu và các đinh sắt. Sống tàu là phần duy nhất vẫn còn là gỗ cứng", Gundersen cho biết. Tuy nhiên, tình trạng của sống tàu cũng không tốt. Phân tích cho thấy nó bị nhiễm nấm và rất giòn, dễ gãy, có thể do trải qua các đợt hạn hán.
Cuộc khai quật thử nghiệm năm 2019 cho thấy con tàu đang dần mục rũa. Ảnh: Live Science.
Các nhà khảo cổ hy vọng tìm thấy một chút gỗ được bảo quản tốt. Tuy nhiên, dù chỉ còn sót lại một lượng nhỏ vật liệu hữu cơ, cuộc khai quật cũng sẽ mang đến những thông tin giá trị về con tàu và nghĩa địa cổ, Gundersen cho biết. "Chúng tôi có thể thu được nhiều điều từ các dấu vết, vật dụng, từ việc phân tích đất hay những vật liệu còn sót lại", ông nói.
Quá trình khai quật dự kiến bắt đầu vào tháng 6 để tránh ảnh hưởng của Covid-19. Đầu tiên, các nhà khảo cổ sẽ gom lớp đất bề mặt và sàng lọc vì có thể chứa dấu tích khảo cổ đã bị nông dân vô tình đào xới trong những thế kỷ trước.
Tiếp theo, nhóm nghiên cứu sẽ dựng lều để bảo vệ con tàu rồi bắt đầu loại bỏ đất bám xung quanh. Đồng thời, họ cũng lưu lại dữ liệu về các lớp gỗ và quét 3D con tàu, Christian Lochsen Rodsrud nhà khảo cổ tại Bảo tàng Lịch sử Văn hóa Na Uy, cho biết. Phần gỗ còn lại của tàu phải được giữ ẩm trong suốt quá trình khai quật. Sau đó, các vật dụng gỗ và bộ phận còn lại của tàu sẽ được bảo quản bằng polyethylene glycol, hóa chất giúp gỗ mục trở nên cứng chắc hơn.
Thu Thảo (Theo Live Science)