Bộ Tài chính Mỹ vừa công bố Báo cáo bán niên về "Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn với Mỹ".
Báo cáo này xem xét và đánh giá các chính sách của các đối tác thương mại lớn với Mỹ, đóng góp khoảng 78% thương mại quốc tế với nước này trong 4 quý vừa qua, tính đến tháng 6/2024.
Ba tiêu chí do Bộ Tài chính nước này đưa ra khi xem xét khả năng thao túng tiền tệ của các đối tác thương mại lớn gồm: thặng dư thương mại song phương với Mỹ, thặng dư cán cân vãng lai và can thiệp thị trường ngoại tệ một chiều, kéo dài.
Cụ thể, hai tiêu chí đầu tiên gồm thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ không quá 15 tỷ USD, thặng dư cán cân vãng lai tương đương không vượt 3% GDP. Tiêu chí thứ ba dựa trên tổng lượng ngoại tệ mua ròng của ngân hàng trung ương tính trong 12 tháng.
Nếu một nền kinh tế vượt ngưỡng hai trong ba tiêu chí trên, Mỹ sẽ đưa họ vào "danh sách giám sát". Quốc gia đó cũng sẽ tiếp tục trong danh sách này ít nhất hai kỳ báo cáo tiếp theo.
Báo cáo lần này kết luận không có đối tác thương mại nào can thiệp vào tỷ giá nhằm mục đích tác động đến cán cân thanh toán hoặc đạt lợi thế cạnh tranh không công bằng trong thương mại quốc tế.
Trong kỳ báo cáo này, Việt Nam và các nền kinh tế như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan và Đức, trong "danh sách giám sát" khi có hai tiêu chí vượt ngưỡng, gồm thặng dư hàng hóa song phương và thặng dư cán cân vãng lai.
Trên thực tế, thặng dư thương mại song phương giữa Việt Nam và Mỹ đã mở rộng đáng kể trong 6 năm qua, chủ yếu do tăng trưởng trong thương mại hàng hóa, dẫn đầu là hàng điện tử và máy móc. Thặng dư thương mại hàng hóa song phương của Việt Nam và Mỹ tới cuối tháng 6/2024 là 113 tỷ USD. Đồng thời, Việt Nam tiếp tục là đối tác thương mại hàng hóa lớn thứ ba có thặng dư với Mỹ, và thâm hụt 1,6 tỷ USD về thương mại dịch vụ song phương với Mỹ.
Nguồn: IMF, SBV
Với tiêu chí cán cân tài khoản vãng lai (thể hiện chênh lệch kim ngạch xuất nhập khẩu; chênh lệch khoản thu chi dịch vụ từ nước ngoài; thu nhập ròng từ người lao động, nhà đầu tư từ nguồn nước ngoài), thặng dư tài khoản vãng lai của Việt Nam đạt 5% vào cuối tháng 6/2024.
Tài khoản vãng lai tiếp tục ghi nhận các khoản thặng dư hàng quý lớn sau khi thâm hụt trong các năm 2021 và 2022 khi các hạn chế sản xuất liên quan đến Covid-19 ảnh hưởng đến thu nhập từ xuất khẩu, và giá hàng hóa cao khiến chi phí nhập khẩu tăng. Thặng dư hàng hóa tăng 8,6% trong giai đoạn báo cáo nhờ nhu cầu nước ngoài phục hồi đối với hàng hóa sản xuất. Thặng dư tài khoản vãng lai cũng được hỗ trợ nhờ kiều hối tăng, mặc dù thu nhập từ dịch vụ ròng giảm.
Dữ liệu ước tính mua và bán ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước hàng tháng, tính đến tháng 6/2024. Nguồn: SBV, Bộ Tài chính Mỹ ước tính
Bên cạnh đó, dự trữ ngoại hối của Việt Nam tính đến hết tháng 6/2024 là khoảng 84,1 tỷ USD, chiếm 19% so với GDP. Doanh số bán ròng ngoại hối của Việt Nam từ tháng 7/2023 đến tháng 6/2024 là 1,5% GDP, tương đương khoảng 6 tỷ USD.
Tại Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Mỹ lên Đối tác chiến lược toàn diện, Mỹ cũng đánh giá cao những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong việc tiếp tục hiện đại hóa và tăng cường hơn nữa tính minh bạch của khuôn khổ điều hành chính sách tiền tệ và tỷ giá của Việt Nam.
Trên cơ sở quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để duy trì hợp tác chặt chẽ và thiết lập các kênh trao đổi thường xuyên, có hiệu quả với Bộ Tài chính Mỹ, qua đó tăng cường hiểu biết, chia sẻ thông tin và kịp thời giải quyết các vấn đề phát sinh mà hai bên cùng quan tâm.
Quỳnh Trang