Hình thức diễn tập chung gần nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư sẽ dựa trên những hướng dẫn về phòng thủ chung Nhật - Mỹ, trong đó Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản chịu trách nhiệm bảo vệ nhóm đảo, còn Washington bảo đảm sự hỗ trợ phù hợp, theo các quan chức Nhật.
"Khi những chỉ dẫn này được cập nhật vào năm 2015, nhiều quan chức Mỹ từng tỏ ra thận trọng về mức độ liên quan của Washington trong hợp tác phòng thủ với Tokyo", quan chức Nhật am hiểu vấn đề cho biết hôm 24/3.
Lính Nhật và Mỹ trong một cuộc diễn tập ở tỉnh Aichi hồi tháng 1. Ảnh: USMC.
Đảo Kuba và Taisho thuộc nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư đang được dùng làm thao trường bắn đạn thật cho lực lượng Mỹ, cũng có thể trở thành nơi diễn tập chung giữa hai nước nếu Washington đồng ý. "Mỹ không muốn căng thẳng leo thang quá mức", nguồn tin giấu tên trong chính phủ Nhật cho hay.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi nhấn mạnh tập trận chung với Mỹ rất cần thiết. "Chúng ta cần nâng cao năng lực thông qua tập trận chung và chứng minh sự hiện diện của chúng ta", ông nói trong một chương trình của đài Fuji hôm 20/3.
Lực lượng Mỹ tại Nhật Bản và Lực lượng phòng vệ mặt đất Nhật Bản (GSDF) hôm 9/3 tiến hành cuộc tập trận quy mô lớn, thể hiện vai trò được quy định trong hướng dẫn phòng thủ chung. Quân đội Mỹ triển khai 12 vận tải cơ từ căn cứ Yokota để đưa 500 lính thuộc Lữ đoàn Dù số 1 GSDF đến đổ bộ tại thao trường tại tỉnh Shizuoka.
"Mục đích chính là thể hiện khả năng triển khai lực lượng GSDF bằng đường không đến bất kỳ nơi nào trên lãnh thổ Nhật. Đây là ví dụ hiệu quả cho thấy năng lực răn đe một số đối thủ ngang hàng", đại úy Christopher Espinosa, chỉ huy biên đội vận tải cơ Mỹ, cho hay.
Ngoại trưởng Nhật Bản Toshimitsu Motegi và Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi cùng hai người đồng cấp Mỹ Antony Blinken và Lloyd Austin trong cuộc gặp ở Tokyo hôm 17/3 nhất trí tăng cường khả năng phản ứng nhanh thông qua các cuộc diễn tập cấp cao.
Hai bên cũng tái khẳng định nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong phạm vi hiệp ước phòng thủ của hai nước, đồng nghĩa Washington sẽ bảo vệ lợi ích của Tokyo khi xảy ra một cuộc tấn công vũ trang vào các hòn đảo này.
Đáp lại thông tin trên, Trung Quốc kêu gọi Nhật Bản "không thực hiện các hành động nguy hiểm có thể làm phức tạp tình hình" quanh nhóm đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư.
Vị trí nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư. Ảnh: AFP.
Hải cảnh Trung Quốc thường xuyên hoạt động xung quanh nhóm đảo Senkaku/Điếu Ngư do Nhật Bản kiểm soát, trong bối cảnh Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đặt mục tiêu đưa nước này trở thành "cường quốc hàng hải". Chính phủ Nhật Bản phải thành lập tổ công tác đặc biệt tại văn phòng thủ tướng để phân tích tình hình quanh nhóm đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông.
Vũ Anh (Theo Japan Times)