Tiêm kích Eurofighter Typhoon của lực lượng không quân Arab Saudi. Ảnh: Creative Commons.
Arab Saudi ngày 11/10 đề nghị Mỹ ngừng tiếp liệu cho các hoạt động quân sự tại Yemen, tuyên bố họ đủ khả năng để tự mình thực hiện hoạt động này. Trước đó, hai quan chức Mỹ giấu tên cho biết nước này đang xem xét khả năng ngừng hoạt động tiếp nhiên liệu cho máy bay chiến đấu thuộc liên minh quân sự của Arab Saudi tham chiến tại Yemen, Reuters đưa tin.
Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết Washington ủng hộ quyết định này của Riyadh. Điều này cũng sẽ chấm dứt vai trò hậu thuẫn lớn nhất của Mỹ trong cuộc chiến chống phiến quân Houthi ở Yemen của liên quân các nước Vùng Vịnh do Arab Saudi dẫn đầu.
Quyết định này được đưa ra sau khi các nghị sĩ thuộc hai đảng Dân chủ và Cộng hòa kêu gọi quân đội Mỹ ngừng hoạt động tiếp dầu cho liên quân Arab Saudi thực hiện các vụ không kích ở Yemen. Các nghị sĩ này tuyên bố sẽ đưa vấn đề ra thượng viện nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump không thực hiện ngay lập tức.
Giới chuyên gia từ lâu đặt câu hỏi về mối liên hệ của Mỹ đối với chiến dịch quân sự của Arab Saudi tại Yemen, chiến dịch cướp đi mạng sống của hơn 10.000 người và khiến hơn hai triệu người phải rời bỏ nhà cửa.
Arab Saudi bắt đầu can thiệp quân sự vào Yemen kể từ tháng 3/2015 cho đến nay để khôi phục chính phủ được họ hậu thuẫn và chống lại phiến quân Houthi được Iran hỗ trợ. Mỹ không triển khai lực lượng tham gia liên quân, nhưng thường xuyên cung cấp nhiên liệu cho các chiến đấu cơ Arab Saudi không kích phiến quân ở Yemen.
Mỹ gần đây có những tuyên bố cứng rắn hơn với Arab Saudi về chiến dịch quân sự của nước này tại Yemen. Tổng thống Trump hôm 5/11 tuyên bố sẽ xem xét thận trọng vấn đề Yemen sau hàng loạt vụ không kích khiến nhiều dân thường thương vong của Arab Saudi. Trump nói Mỹ không liên quan tới thảm kịch tại Yemen và Arab Saudi phải chịu trách nhiệm hoàn toàn vì không biết cách dùng vũ khí Mỹ.
Quan hệ giữa Mỹ và Arab Saudi trở nên căng thẳng trong vài tuần qua, đặc biệt là sau khi Riyadh bị cáo buộc đứng sau vụ sát hại nhà báo Khashoggi ở Thổ Nhĩ Kỳ. Chính quyền Trump đe dọa sẽ trừng phạt Arab Saudi vì hành động này, nhưng sẽ không chấm dứt các thương vụ bán vũ khí trị giá nhiều tỷ USD.
Nguyễn Tiến